Choroba Leśniowskiego – Crohna jest to przewlekła choroba zapalna przewodu pokarmowego, prowadząca do bliznowacenia ścian jelita. Może dotyczyć każdego jego fragmentu, od jamy ustnej aż do odbytu, ale najczęściej zajmuje końcowy odcinek jelita krętego i początkową część jelita grubego (tzw. kątnicę).

W chorobie tej zajęte odcinki przewodu pokarmowego oddzielone są od siebie zdrowymi fragmentami, natomiast zmiany zapalne obejmują całą grubość ściany jelita. Przyczyna choroby nadal pozostaje nieznana.

OBJAWY CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO CROHNA

W 20% przypadków choroba występuje rodzinnie (za jej dziedziczenie odpowiada wiele genów). Najczęściej rozpoczyna się w 2 lub 3 dekadzie życia, czasami w wieku późniejszym.

Objawy choroby są różne w zależności od rozległości, lokalizacji i stopnia zaawansowania i mogą przypominać wrzodziejące zapalenie okrężnicy. Często choroba przez długi czas przebiega skrycie, co utrudnia wczesne rozpoznanie – spowodowane jest to brakiem specyficznych objawów.

Przebieg choroby jest przewlekły, wieloletni, najczęściej z okresami zaostrzeń (objawy cięższe i bardziej dokuczliwe) i remisji (wygaśnięcia objawów).

Najczęstsze objawy choroby:

  • ból brzucha, najczęściej występujący po prawej stronie (jeden z pierwszych objawów choroby, dotyczy około 75% chorych, może mieć różną lokalizację i nasilenie, może budzić ze snu)
  • niedokrwistość
  • gorączka
  • chudnięcie (spowodowane słabszym wchłanianiem pokarmu lub ograniczeniem spożywania, gdyż nasila to dolegliwości)
  • u dzieci może prowadzić do opóźnienia wzrastania i dojrzewania płciowego
  • brak łaknienia, nudności, wymioty
  • biegunka (występuje u około 65% chorych i może mieć różne nasilenie – od 2 do 6 stolców na dobę, najczęściej z domieszką śluzu, rzadko z domieszką krwi)
  • krwawienie z odbytu (może być pierwszym objawem choroby)
  • zmiany około odbytnicze – mogą być bolesne i dokuczliwe dla pacjenta, są też trudne do leczenia.

Powikłania występujące w chorobie Leśniowskiego – Crohna:

  • rak jelita grubego
  • niedrożność jelita (sytuacja, gdy zawartość jelit nie może się dalej przesuwać)
  • perforacja jelita (przedziurawienie ściany jelita), z tworzeniem ropni i przetok (czyli powstaniem kanałów między różnymi odcinkami jelita, między jelitem a pochwą, między jelitem a pęcherzem moczowym)
  • niedobory pokarmowe, wyniszczenie organizmu
  • kamica żółciowa i nerkowa.

PRZYCZYNY CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO CROHNA

Obecnie nie są znane. Stwierdzono jedynie pewną skłonność do dziedziczenia choroby. Palenie papierosów pogarsza przebieg choroby, a także jest czynnikiem ryzyka jej wystąpienia.

Objawy choroby nasilają się w przebiegu infekcji bakteryjnych, stąd też jedna z hipotez zakłada, że układ odpornościowy, reagując na zakażenie, zabija bakterie i przy okazji „niechcący uszkadza jelita”.

DIAGNOSTYKA CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO CROHNA

Badania wykonywane w diagnostyce choroby:

  • wstępny wywiad i badanie lekarskie (może nasunąć poważne podejrzenie choroby)
  • badanie radiologiczne jelit (badanie kontrastowe ujawniające obecność owrzodzeń); polega ono na podaniu przez odbyt do jelita grubego środka kontrastowego i wykonaniu zdjęcia RTG; badanie to uwidacznia owrzodzenia, zgrubienia lub zwężenia ścian jelita
  • badanie kolonoskopowe z pobraniem wycinków błony śluzowej do badania histopatologicznego (mikroskopowego) jest niezbędne do rozpoznania choroby, a dodatkowo możliwość zbadania pobranych wycinków pozwala wykluczyć proces nowotworowy; kolonoskopia jest badaniem dolnego odcinka przewodu pokarmowego, polegającym na oglądaniu wnętrza jelita za pomocą wprowadzonego przez odbyt giętkiego wziernika, zakończonego kamerą; badanie wymaga przygotowania pacjenta (jelito musi być oczyszczone z treści pokarmowej za pomocą czyszczących wlewów doodbytniczych – lewatywy lub doustnych środków przeczyszczających oraz głodówki w przeddzień badania)
  • badania laboratoryjne krwi mogą ujawnić: niedokrwistość, podwyższone OB
  • USG, tomografia komputerowa – umożliwiają uwidocznienie zmian poza jelitami (np. ropni).

LECZENIE CHOROBY LEŚNIOWSKIEGO CROHNA

Leczenie farmakologiczne:

  • leczenie przeciwzapalne za pomocą: sterydów, sulfasalazyny (lżejsze postaci choroby), mesalazyny (cięższe postaci)
  • leczenie immunosupresyjne – ma na celu wygaszenie reakcji immunologicznej uszkadzającej jelito grube zastosowanie metronidazolu, antybiotyku stosowanego głównie, gdy zmiany pojawiają się w okolicy odbytu leczenie przy pomocy leków zapierających w biegunkach.

Leczenie operacyjne:

  • wskazane jest, gdy wcześniejsze leczenie nie przynosi skutku i gdy występują takie powikłania, jak przetoki, masywne krwotoki, zrosty itp.
  • resekcja (wycięcie) zmienionego chorobowo fragmentu jelita
  • poszerzanie operacyjne zwężonych odcinków.

Celem leczenia jest cofnięcie objawów bądź ich złagodzenie, poprawa jakości życia chorego i zapobieganie powikłaniom.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • unikać chorób infekcyjnych
  • unikać popularnych leków przeciwbólowych (ibuprofen, aspiryna)
  • uzupełniać niedobory pokarmowe.

 NIE NALEŻY:

  • palić tytoniu, gdyż zaostrza to przebieg choroby
  • spożywać pokarmów źle tolerowanych.