Dna moczanowa jest chorobą, w której nadmiar kwasu moczowego odkłada się (w postaci kryształków) w obrębie stawów oraz tkanek otaczających stawy. Kwas moczowy jest produktem przemian puryn (substancji, które są elementem budulcowym DNA).

Dna moczanowa może dotyczyć wszystkich, niezależnie od płci, wieku i innych czynników. Stwierdzono jednak, że mężczyźni chorują częściej niż kobiety.

OBJAWY DNY MOCZANOWEJ

Objawy charakterystyczne dla napadu dny moczanowej prawie zawsze są ostre i występują nagle, często w nocy.

Należą do nich:

  • ostry, kłujący ból, który pojawia się w okolicy stawu (dużego palca stopy, kolanowego, barkowego, kciuka, stawów kręgosłupa}
  • ból rozdzierający, nasilający się stopniowo
  • czasami wzrost temperatury
  • obrzęk w obrębie stawu
  • nadmierne ucieplenie okolicy okołostawowej
  • zmiana barwy skóry nad stawem (skóra staje się napięta, błyszcząca, zaczerwieniona)
  • charakterystyczne guzki dnawe (złogi kwasu moczowego) – najczęściej w obrębie małżowiny usznej, łokcia, rąk i stóp – w przypadku przewlekłych ataków dny moczanowej.

Wieloletni przebieg dny bez zastosowania prawidłowego leczenia oraz profilaktyki prowadzi do nieodwracalnych uszkodzeń stawów włącznie z ograniczeniem ich ruchomości.

W przypadku przewlekłego dnawego zapalenia stawów, dochodzi również do uszkodzenia nerek (wzrasta podatność na zakażenia oraz powstawanie kamicy nerkowej), co w konsekwencji sprzyja rozwojowi nadciśnienia tętniczego.

W przebiegu dny można wyróżnić 4 zasadnicze etapy:

  1. etap bezobjawowy – objawy właściwie nie są dostrzegalne; obserwuje się jedynie wzrost stężenia kwasu moczowego we krwi
  2. etap ostrych napadów dny – spowodowany najczęściej nadmiernym wysiłkiem fizycznym, stresem, nieprzestrzeganiem diety
  3. okres między atakami choroby – w przypadku nieprawidłowego leczenia okresy między napadowe stają się coraz krótsze
  4. etap przewlekły – charakteryzuje się nieodwracalnymi zniekształceniami stawów, powstają nadżerki stawowe.

PRZYCZYNY DNY MOCZANOWEJ

Główną przyczyną dny moczanowej jest nadmiar kwasu moczowego (który może wynikać ze spożywania produktów żywnościowych zawierających dużą ilość puryn) lub upośledzenie wydalania kwasu moczowego z organizmu. Dna moczanowa jest chorobą cywilizacyjną, powiązaną ze sposobem odżywiania.

Określone nawyki żywieniowe mogą sprzyjać powstawaniu choroby:

  • spożywanie dużych ilości mięsa
  • nadmierna ilość potraw tłustych
  • nadmierne spożycie alkoholu oraz kawy.

Choroba może wynikać bezpośrednio z zaburzenia metabolizmu kwasu moczowego, ale również może występować w przebiegu wielu innych chorób, np.:

  • chorób nerek
  • białaczki
  • niedokrwistości.

DIAGNOSTYKA DNY MOCZANOWEJ

Najczęściej objawy dny moczanowej są bardzo charakterystyczne. Chorobę można stwierdzić na podstawie objawów zgłaszanych przez pacjenta oraz badania lekarskiego. Dodatkowo przeprowadza się badania moczu oraz badania krwi, w celu potwierdzenia podwyższonego stężenia kwasu moczowego.

LECZENIE DNY MOCZANOWEJ

Choroba ma charakter przewlekły i wymaga systematycznego leczenia. Każdy atak dny moczanowej wymaga kontaktu z lekarzem specjalistą. Postawieniem diagnozy oraz leczeniem choroby powinien zająć się wyłącznie lekarz.

Czasami w celu leczenia skazy moczanowej wystarczające może być stosowanie odpowiedniej diety, ale niekiedy wymagane jest specjalistyczne leczenie farmakologiczne.

Polega ono przede wszystkim na podaniu choremu:

  • leków przeciwzapalnych
  • leków zmniejszających poziom kwasu moczowego we krwi.

Dna moczanowa, w przypadku odpowiedniego leczenia oraz stosowania prawidłowej diety, nie ogranicza w dużym stopniu normalnego trybu życia. Właściwe leczenie daje dużą poprawę zdrowia i u większości chorych rokowania są dobre.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • utrzymywać prawidłową wagę ciała
  • spożywać dużą ilość płynów (co najmniej 2 litry dziennie)
  • oszczędzać chory staw
  • stosować zimne, wilgotne okłady w celu złagodzenia dolegliwości bólowych
  • stosować akupunkturę i akupresurę, aby złagodzić ból
  • stosować odpowiednią dietę.

 NIE NALEŻY:

  • spożywać nadmiernych ilości białka i tłuszczów zwierzęcych, które wpływają na wzrost stężenia kwasu moczowego
  • spożywać alkoholu oraz kawy.

Po konsultacji z lekarzem można stosować:

  • nalewkę z korzenia łopianu, nasion selera, krwawnika pospolitego i tui
  • herbatkę z pokrzywy, która przyspiesza wydalanie kwasu moczowego z ustroju.

Produkty zalecane do spożywania:

✓ pieczywo pszenne, żytnie jasne i razowe
makarony
kasze
✓ mleko
✓ jaja
chude sery
✓ ziemniaki
niektóre ryby (sandacz, pstrąg, dorsz, karp)
✓ warzywa
owoce.

Produkty niezalecane do spożywania:

✓ podroby
✓ wywary mięsne i zupy na wywarach
✓ sosy mięsne
✓ sardynki w oleju, szprotki, śledzie
✓ fasola, groch, szpinak, brukselka
✓ suszone morele
✓ mięso i wędliny (polędwica, cielęcina wieprzowa)
✓ ostre przyprawy
✓ używki: alkohol, kawa, mocna herbata.