Współczesna medycyna oferuje różne narzędzia pozwalające skutecznie zdiagnozować wielu chorób i dolegliwości. Do jednego z nich należy echokardiografia, dzięki której można ocenić pracę serca i jego struktur towarzyszących.

Co to jest echokardiografia (echo serca)?

Jest to badanie serca, naczyń wieńcowych oraz dużych naczyń krwionośnych za pomocą ultradźwięków. Należy ono do nieinwazyjnych technik diagnostyki obrazowej. W metodzie tej wykorzystuje się zjawisko odbicia wiązki ultradźwięków (o częstotliwości od 1 do 10 MHz) od poszczególnych struktur narządów, w czasie rzeczywistym. Dzięki temu lekarz przeprowadzający badanie może ocenić kurczliwość mięśnia sercowego, struktury anatomiczne tego organu (w tym budowę i pracę zastawek) oraz przepływ krwi w obrębie komór i przedsionków serca, aorty, tętnicy i żył płucnych. Echo serca ułatwia wykrycie skrzepliny, przebytego zawału, płynu w osierdziu oraz nowotworu serca, nie tylko u osób dorosłych, ale również małych dzieci, noworodków, a nawet płodu. Badanie można wielokrotnie powtarzać i nie daje ono skutków ubocznych, dzięki czemu stanowi, obok EKG, najważniejsze narzędzie w pracy kardiologa i kardiochirurga.

Na czym polega badanie?

Lekarz kardiolog lub specjalnie przeszkolony technik, po nałożeniu żelu na skórę pacjenta, przesuwa po niej głowicę echokardiografu. Emitowane przez nią fale ultradźwiękowe, po odbiciu od serca i struktur wewnętrznych tworzą wierny obraz badanego obszaru na ekranie monitora. Można powiedzieć, że specjalista ogląda pracę serca „na żywo” (w trakcie badania może również ciekawe momenty zapisać na komputerze w postaci zdjęć). Po przeanalizowaniu oglądanych obrazów lekarz może łatwiej postawić odpowiednią diagnozę. Echokardiografia może być przeprowadzana różnymi metodami, w zależności od sytuacji klinicznej danego pacjenta. Może to być echokardiografia: przezklatkowa, przezprzełykowa, obciążeniowa oraz śródoperacyjna).

Wskazanie do badania

Echokardiografia stanowi nieocenione narzędzie w diagnostyce wrodzonych i nabytych wad serca oraz pooperacyjnej ocenie wszczepionych by-passów, zastawek i innych zastosowanych zabiegów. Badanie zleca lekarz prowadzący w celu zdiagnozowania choroby układu krążenia lub dokładnego rozpoznania i oceny stopnia zaawansowania stwierdzonej już wady serca (np. zawału lub zapalenia mięśnia sercowego, choroby niedokrwiennej serca, zapalenia wsierdzia, czy choroby zakrzepowo-zatorowej). Wskazaniem do badania przezklatkowego jest choroba niedokrwienna serca i jej powikłania, w postaci zawału. Umożliwia ono monitorowanie postępu choroby i efektów jej leczenia. Echokardiografię przezklatkową stosuje się również w celu rozpoznania przyczyny zaburzeń rytmu i szmerów serca, niewyjaśnionych bólów w klatce piersiowej oraz oceny nieprawidłowości w budowie i funkcji dużych naczyń tętniczych, a także żylnych. Badanie to stosuje się również w celu zdiagnozowania przyczyny nadciśnienia płucnego i ocenę jego rokowania. Wersję przezprzełykową wykonuje się najczęściej w przypadku podejrzenia rozwarstwienia aorty, występowania skrzepliny w jamach serca, zapaleniu wsierdzia oraz wadliwej pracy wszczepionych zastawek. Echokardiografię przezprzełykową przeprowadza się również jako test uzupełniający, gdy badanie przezklatkowe nie dało jednoznacznych wyników. Obciążeniowe echo serca wykonuje się w celu obserwacji pracy samego organu, zastawek i tętnic, po wysiłku fizycznym lub po lekach przyspieszających pracę serca. Echokardiografię śródoperacyjną wykonuje się w trakcie przeprowadzanej operacji.

Jak należy przygotować się do badania?

Podstawowe badanie przezklatkowe nie wymaga żadnego przygotowania ze strony pacjenta (należy jedynie rozebrać się do pasa). Wcześniej wykonuje się wstępne badania kardiologiczne, między innymi EKG i RTG klatki piersiowej, których wyniki należy przedstawić lekarzowi wykonującemu echo serca. Do przeprowadzenia echokardiografii przezprzełykowj należy zgłosić się na czczo. Jeśli badanie będzie wykonywane podczas próby wysiłkowej (echokardiografia obciążeniowa), lekarz kierujący wcześniej informuje pacjenta o zaleceniach (najczęściej obejmuje to wstrzymanie się od zażywania betablokerów). Więcej informacji na ten temat można znaleźć na stronie: https://dietadlaserca.pl/artykuly/wszystkie/echokardiografia-na-czym-polega-to-badanie-i-jak-sie-do-niego-przygotowac/

Echokardiografia jest badaniem nieinwazyjnym, dokładnym i tanim. Dzięki niemu uratowano już wiele istnień ludzkich.