Jak leczyć zapalenie jamy ustnej u dziecka?

Zapalenie jamy ustnej u dzieci jest dosyć częstym schorzeniem występującym u najmłodszych pacjentów. Wyróżnia się różne typy, a mianowicie aftowe lub wirusowe zapalenie jamy ustnej oraz kandydozę. Pojawienie się pleśniawek bądź bolesnych owrzodzeń może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Z tego powodu warto sięgnąć po pomoc specjalisty, aby jak najszybciej wyeliminować problem. Jakie są objawy zapalenia jamy ustnej u dziecka? Na czym polega leczenie tej dolegliwości?

Zapalenie jamy ustnej u dziecka – objawy

Symptomy zapalenia jamy ustnej u dzieci zależą w szczególności od czynnika etiologicznego. Bez względu na przyczynę pojawia się kilka pewnych objawów. Należą do nich m.in. zmniejszony apetyt, podwyższona temperatura, złe samopoczucie, a także dosadnie wyczuwany dyskomfort w jamie ustnej. Wirusowe zapalenie jamy ustnej daje o sobie znać poprzez gorączkę oraz odczuwanie bólu mięśniowego i powiększenie węzłów chłonnych. Po upływie kilku dni wytwarzają się wykwity w jamie ustnej. Można je poznać po bolesnych pęcherzykach, które są wypełnione ropą.  Ponadto zapalenie jamy ustnej u dziecka dotyczy również języka i występuje pod postacią szarego nalotu.^3,4

Wirusowe zapalenie jamy ustnej u dziecka

Pediatrzy bardzo często diagnozują infekcje wirusowe gardła u małych dzieci. Dochodzi wówczas również do pojawienia się wysypek skórnych, po minięciu kilku dni od infekcji gardła. W szczególności wirusowe zapalenie jamy ustnej u dziecka dotyka tkanek miękkich, gardła, dużych gruczołów ślinowych. Wirusy powodujące wystąpienie zmian w obrębie jamy ustnej dzieli się na:

• związane z RNA: pryszczycy, nagminnego zapalenia ślinianek, Coxsackie, różyczki HIV, odry,
• związane z DNA, np.: brodawczaka ludzkiego (HPV), HSV oraz adenowirusy¹.

Aftowe zapalenie jamy ustnej u dziecka

Aftoza w wyglądzie jest podobna do zapalenia opryszczkowego. Natomiast różni się ona wykwitami pierwotnymi, a mianowicie przyjmuje postać aft, a nie owrzodzeń. Często towarzyszą im inne objawy, takie jak duża bolesność oraz ślinotok. Podczas trwania choroby można zauważyć krwawe strupy na wargach. Przypadłość ta dotyka głównie najmłodszych pacjentów, w przeciwieństwie do opryszczkowego zapalenia jamy ustnej, które występuje również u nieco starszych dzieci. Co istotne, choroba należy do powikłań ząbkowania, ale też diagnozuje się ją przy niektórych chorobach zakaźnych, np. płonicy, odrze. Aftowe zapalenie jamy ustnej u dziecka mija po około 2 tygodniach².

Zapalenie jamy ustnej u dziecka — objawy i przyczyny kandydozy

Pleśniawki są to często występujące zmiany grzybicze w obrębie jamy ustnej noworodków. Charakteryzują je białe płytki (porównywane do wyglądu zsiadłego mleka), które są widoczne na błonie śluzowej jamy ustnej. Powstają one poprzez zakażenie drożdżakami typu Candida alibcans. Do infekcji dochodzi również w trakcie porodu, jeśli drobnoustroje obecne są w kanale rodnym matki. Ogromną rolę w zakażeniu odgrywają niemyte łyżeczki, smoczki lub zła higiena jamy ustnej. Warto pamiętać, że najbardziej narażoną grupę stanowią wcześniaki o małej masie ciała (poniżej 1000  g)^2,6.

Zapalenie jamy ustnej u dziecka — leczenie

To, ile trwa zapalenie jamy ustnej u dziecka, w dużej mierze zależy od jak najszybszego rozpoznania przyczyny wystąpienia schorzenia oraz podjęcia właściwego leczenia. Jeżeli za stan zapalny odpowiadają bakterie, należy zastosować antybiotykoterapię. W tym celu konieczne jest uprzednie wykonanie antybiogramu. Wirusowe lub grzybicze zapalenie jamy ustnej wywołane urazami mechanicznymi bądź niedoborami witamin zalecane jest wdrożenie leczenia objawowego. Łagodzi ono występujące symptomy. Oczywiście można także sięgnąć po leki przeciwzapalne w przypadku objawów ogólnoustrojowych, takich jak gorączka lub bóle mięśniowe^3,4,5.

Czym leczyć zapalenie jamy ustnej u dziecka w przypadku zdiagnozowania kandydozy?

Leczenie kandydozy jamy ustnej u dzieci polega na zastosowaniu farmaceutyków o działaniu przeciwgrzybiczym. Należą do nich np. echinokandyna i workynazol, które hamują rozwój pleśniawek, a także minimalizują powikłania. Kuracja z wykorzystaniem azoli, flukonazolu oraz nystatyny zdecydowanie przyczynia się do zmniejszenia ryzyka kolonizacji i infekcji grzybiczej. Specjalista przepisuje flukonazol w przypadku, gdy nie pomagają inne leki⁷.

Zapalenie jamy ustnej u dziecka — leki

W leczeniu zapalenia jamy ustnej u dzieci istotne jest wdrożenie leczenia miejscowego, które wymaga zastosowania środków o działaniu przeciwzapalnym i antyseptycznym. Do ich zadań należy zmniejszenie niedogodności bólowych, a także przyśpieszenie leczenia. Przy zapaleniu jamy ustnej u dzieci warto używać preparatów o przyjemnym smaku i łatwej aplikacji np. żelu Sachol Kids, który stanowi pomoc w leczeniu aft. Środek ten nie zawiera alkoholu, dzięki czemu nie wywołuje uczucia pieczenia^3,4,5.

Bibliografia:

1. Brzeziński, Opryszczkowe zapalenie gardła i rumień wielopostaciowy u trzyletniego chłopca [Herpangina and erythema multiforme in a three-year boy]. Przegl Lek. 2013;70(9):764-6.
2. Pawlik, O wybranych chorobach błony śluzowej jamy ustnej u małych dzieci, „forumpediatrii.pl” [online], https://forumpediatrii.pl/artykul/o-wybranych-chorobach-blony-sluzowej-jamy-ustnej-u-malych-dzieci, [dostęp: 14.02.2022].
3. Nowak, Dolegliwości błony śluzowej jamy ustnej najczęściej występujące u dzieci i młodzieży, „Forum Stomatologii Praktycznej” 2019, nr maj/czerwiec, s. 52–56.
4. Marciszyn, „Analiza częstości występowania chorób błony śluzowej jamy ustnej u pacjentów leczonych w poradni chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej Uniwersyteckiego Centrum Stomatologicznego”, GDAŃSK, 2015.
5. Strona z opisem wyrobu medycznego Sachol Kids, https://sachol.com.pl/sachol/kids/ [dostęp: 14.02.2022].
6. E. Tinoco-Araujo, D. F. Araújo, P. G. Barbosa, P. S. Santos, A. M. Medeiros, Inwazyjna kandydoza i objawy jamy ustnej u wcześniaków. Einsteina (Sao Paulo). 2013;11(1):71-75.
7. Chapman, Rachel L., Prevention and treatment of Candida infections in neonates, Seminars in perinatology 31,1 (2007): 39-46. doi:10.1053/j.semperi.2007.01.006.