Kamica pęcherzyka żółciowego jest to choroba spowodowana powstawaniem złogów (kamieni żółciowych, stanowiących twarde bryłki cholesterolu lub soli żółciowych) w pęcherzyku żółciowym.

Pęcherzyk żółciowy jest rodzajem woreczka, w którym wyprodukowana w wątrobie żółć jest przechowywana, zanim zostanie wydalona do dwunastnicy. Kamienie mogą przemieszczać się do innych odcinków dróg żółciowych i przewodu pokarmowego, powodując komplikacje. Kamica częściej występuje u kobiet.

OBJAWY KAMICY PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Bardzo często osoby, które mają kamicę pęcherzykową, przez długi czas o tym nie wiedzą. Dzieje się tak, ponieważ kamica może nie dawać żadnych objawów, aż do momentu wystąpienia napadu kolki, następującego gdy kamień zostaje uwięziony w przewodach żółciowych.

Objawy występujące przy napadzie kolki:

  • napadowy i ostry ból brzucha, zlokalizowany w prawej górnej lub środkowej części brzucha; ból utrzymuje się przez kilka godzin i następnie stopniowo ustępuje
  • ból może promieniować do prawego barku
  • ból może pojawiać się nagle po spożyciu tłustego posiłku lub zbudzić człowieka ze snu
  • nudności i wymioty
  • gorączka i dreszcze
  • jasne stolce i ciemny mocz
  • pojawiają się także objawy dyspeptyczne, takie jak: zgaga niestrawność, gazy.
  • żółtaczka (zażółcenie skóry, twardówek oczu, błon śluzowych)
  • nietolerancja pokarmów tłustych, ponieważ żółć potrzebna do trawienia tłuszczów nie dociera do dwunastnicy.

Ból brzucha utrzymujący się dłużej niż 6 godzin może wskazywać na wystąpienie powikłań kamicy pęcherzykowej w postaci zapalenia pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych.

Do lekarza należy udać się, gdy:

  • powyższe objawy występują po zjedzeniu tłustych pokarmów
  • bólu brzucha nie można opanować lekami przeciwbólowymi
  • pojawią się wymioty, dreszcze, poty O pojawi się żółtaczka.

PRZYCZYNY KAMICY PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Kamice powstają, jeżeli z żółci uformują się twarde fragmenty.

Czynniki sprzyjające tworzeniu się kamieni:

  • wysoka zawartość cholesterolu i bilirubiny (specjalny barwnik) w żółci
  • inicjacja tworzenia się kamieni wywołana przez inne substancje w żółci
  • występowanie wysokiego poziomu bilirubiny we krwi u osób z chorobami wątroby i krwi
  • brak dostatecznego opróżnienia się pęcherzyka żółciowego z żółci i jej zaleganie, co może prowokować powstawanie kamieni (np. podczas ciąży oraz zażywania tabletek antykoncepcyjnych).

Czynniki ryzyka wystąpienia kamieni:

  • skłonności rodzinne otyłość
  • nagła, znaczna utrata masy ciała
  • dieta z dużą zawartością cholesterolu
  • przyjmowanie przez kobiety doustnych środków antykoncepcyjnych lub innych preparatów estrogenowych.

Powikłania mogące wystąpić w przebiegu kamicy:

  • przemieszczanie się kamieni i blokowanie wydzielania do dwunastnicy żółci, a przy dalszym przesunięciu, również soku trzustkowego
  • powstanie zapalenia dróg żółciowych, a nawet zapalenia trzustki
  • zapalenie otrzewnej (jest zagrożeniem życia)
  • przedziurawienie pęcherzyka żółciowego
  • niedrożność jelit.

DIAGNOSTYKA KAMICY PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

W pierwszej kolejności konieczna jest wnikliwa rozmowa lekarza z pacjentem i dokładne badanie.

Badania wykonywane w diagnostyce:

  • USG jamy brzusznej, które w 95% przypadków umożliwia trafne rozpoznanie choroby
  • RTG jamy brzusznej, pozwalające zlokalizować złogi na zdjęciu
  • badania krwi, mogące wskazać na powikłania kamicy:
    • zapalenie pęcherzyka żółciowego: wzrost liczby białych krwinek (leukocytów), wzrost OB
    • niedrożność dróg żółciowych: wzrost poziomu bilirubiny i pewnych enzymów wątrobowych
  • tomografia komputerowa (w szczególnych przypadkach)
  • ECPW – zdjęcie RTG jamy brzusznej wykonane po podaniu do dróg żółciowych specjalnego środka kontrastowego; podaje się go w czasie zabiegu endoskopowego (endoskop wprowadza się przez usta do dwunastnicy chorego oraz w miejscu wspólnego ujścia dróg żółciowych i przewodu trzustkowego wstrzykuje się do nich kontrast)
  • cholecystografia – polega na wykonaniu zdjęcia RTG jamy brzusznej po połknięciu przez pacjenta środka kontrastowego, który po jakimś czasie przemieści się do pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, czyniąc je bardziej widocznymi
  • RTG klatki piersiowej w celu wykluczenia innego źródła dolegliwości (w razie konieczności).

LECZENIE KAMICY PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO

Leczenie farmakologiczne:

Istnieje możliwość stosowania leków, które mogą powodować rozpuszczanie kamieni żółciowych, jednak nie są one tak skuteczne jak operacja i nie mogą być stosowane zamiast zabiegu, chyba że istnieją przeciwwskazania do wykonania operacji. Lekiem takim są sole kwasu żółciowego będące składnikiem żółci. Kwas ten zapobiega powstawaniu kamieni. Leczenie kwasem nie zawsze może okazać się skuteczne, gdyż mogą one bardzo często pojawiać się ponownie.

Leczenie chirurgiczne:

Chirurgia jest najlepszą metodą leczenia kamicy pęcherzykowej. Zabieg polega na usunięciu całego pęcherzyka żółciowego (cholecystektomia).

Operację można przeprowadzić na kilka sposobów:

  • zalecaną metodą jest cholecystektomia laparoskopowa; polega ona na wycięciu pęcherzyka przy użyciu narzędzi wprowadzonych do jamy brzusznej przez kilka małych otworów; taki zabieg zmniejsza ból po operacji i przyspieszą rekonwalescencję; pacjent opuszcza szpital już po 1-2 dniach od zabiegu, a powrót do pełnej aktywności zajmuje około 3 tygodni
  • cholecystektomia metodą otwartą; po zabiegu osoba przebywa w szpitalu przez 3-7 dni, a po 6 tygodniach powraca do wcześniejszej aktywności; taka forma operacji stosowana jest, gdy nie można wykonać laparoskopii może się też zdarzyć, że w trakcie zabiegu laparoskopowego nastąpią komplikacje i wtedy chirurg podejmuje decyzję o przeprowadzeniu dalszej części zabiegu metodą otwartą.

Jeśli u osoby mającej kamienie w pęcherzyku żółciowym nie występują żadne objawy choroby, to stan taki nie wymaga leczenia. W razie wystąpienia pierwszego ataku bólu zazwyczaj nie jest podejmowane leczenie operacyjne.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • spożywać lekkie napoje (woda, słaba herbata itp.)
  • spożywać posiłki bogate w lecytynę (soja, jajka, mleko, orzechy)
  • utrzymywać prawidłową masę ciała.

 NIE NALEŻY:

  • spożywać tłustych potraw
  • pić alkoholu
  • przejadać się – lepiej jeść mniej, lecz częściej.