Co to jest krótkowzroczność?
Krótkowzroczność, zwana również miopią, to wada wzroku, która powoduje, że przedmioty oddalone są nieostre, podczas gdy przedmioty znajdujące się blisko są widziane wyraźnie. W przypadku krótkowzroczności gałka oczna jest zbyt długa lub soczewka zbyt skupiająca, co sprawia, że obraz tworzy się przed siatkówką, a nie na niej.
Dlaczego krótkowzroczność występuje u dzieci?
Krótkowzroczność u dzieci jest coraz częstszym problemem, zwłaszcza w dobie powszechnego korzystania z ekranów komputerów, tabletów i smartfonów. Ponadto, wzrost liczby dzieci z krótkowzrocznością może być także związany z innymi czynnikami, takimi jak genetyka, tryb życia czy niewłaściwe oświetlenie podczas czytania.
Objawy krótkowzroczności u dzieci
Jak rozpoznać krótkowzroczność u dziecka?
Najważniejszym objawem krótkowzroczności u dzieci jest trudność w rozpoznawaniu przedmiotów znajdujących się daleko. Dziecko może:
- Przymrużać oczy, próbując dostrzec przedmioty oddalone.
- Ściągać brwi, starając się skupić wzrok.
- Siedzieć zbyt blisko telewizora lub przybliżać twarz do książek i ekranów.
- Skarżyć się na ból głowy lub zmęczenie oczu.
- Unikać aktywności, które wymagają dobrego wzroku na odległość, jak sporty czy zabawy na świeżym powietrzu.
Przyczyny krótkowzroczności u dzieci
Czynniki genetyczne
Krótkowzroczność może mieć podłoże genetyczne. Jeśli rodzice są krótkowzroczni, istnieje większe ryzyko, że dziecko również będzie miało tę wadę wzroku.
Czynniki środowiskowe
Niewłaściwe oświetlenie podczas czytania, długotrwałe korzystanie z urządzeń elektronicznych oraz brak wystarczającej ilości czasu spędzonego na zewnątrz to czynniki środowiskowe, które mogą wpływać na rozwój krótkowzroczności u dzieci.
Rodzaje krótkowzroczności u dzieci
Progresywna krótkowzroczność
Progresywna krótkowzroczność to typ wady wzroku, który pogarsza się z czasem. Dziecko, które ma progresywną krótkowzroczność, potrzebuje coraz silniejszych okularów lub soczewek kontaktowych, aby skupić wzrok na odległych przedmiotach.
Krótkowzroczność wysoka i niska
W zależności od stopnia wady wzroku, krótkowzroczność można podzielić na wysoką i niską. Krótkowzroczność niska to wada do -3 dioptrii, a wysoka to wada przekraczająca -3 dioptrie.
Diagnostyka krótkowzroczności u dzieci
- Badania przesiewowe – mają na celu wczesne wykrycie problemów ze wzrokiem u dzieci. Są one przeprowadzane w przedszkolach oraz szkołach i obejmują sprawdzenie ostrości wzroku za pomocą tablicy Snellena.
- Badania szczegółowe – jeśli badania przesiewowe wskazują na problemy ze wzrokiem, dziecko powinno być skierowane do specjalisty – okulisty lub optometrysty. Lekarz przeprowadzi dokładne badania, takie jak badanie refrakcji czy badanie dna oka, aby postawić właściwą diagnozę i dobrać odpowiednią korekcję.
Leczenie krótkowzroczności u dzieci
Korekcja wzroku
Podstawowym sposobem leczenia krótkowzroczności u dzieci jest korekcja wzroku za pomocą okularów lub soczewek kontaktowych. Dobre dobranie korekcji jest kluczowe dla prawidłowego rozwoju wzroku dziecka.
Terapia ortokeratologiczna
Terapia ortokeratologiczna polega na stosowaniu specjalnych, sztywnych soczewek kontaktowych, które kształtują rogówkę w nocy. Dziecko zakłada soczewki na noc, a w ciągu dnia może widzieć wyraźnie bez dodatkowej korekcji. Terapia ta może spowolnić postęp krótkowzroczności u dzieci, jednak wymaga regularnego monitorowania przez specjalistę.
Operacje laserowe
Chociaż operacje laserowe są skutecznym sposobem korekcji krótkowzroczności u dorosłych, zwykle nie są wykonywane u dzieci, ponieważ ich wzrok może się jeszcze zmieniać. W niektórych przypadkach, operacja może być rozważana u starszych nastolatków, ale decyzja taka powinna być podjęta po konsultacji z lekarzem.
Zapobieganie krótkowzroczności u dzieci
Higiena pracy z ekranami
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia krótkowzroczności u dzieci, warto zwrócić uwagę na higienę pracy z ekranami. Obejmuje to m.in. utrzymanie odpowiedniej odległości od ekranu, robienie przerw co 20-30 minut oraz dbanie o właściwe oświetlenie miejsca pracy.
Aktywność na świeżym powietrzu
Spędzanie czasu na świeżym powietrzu może wpływać korzystnie na rozwój wzroku u dzieci. Dzieci, które często bawią się na zewnątrz, są mniej narażone na rozwój krótkowzroczności.
Wspomaganie rozwoju wzroku dziecka
Zachęcanie dzieci do czytania książek oraz dostarczanie materiałów czytelniczych na odpowiednim poziomie wiekowym może wspierać rozwój wzroku i umiejętności czytania.
Zabawki edukacyjne, które angażują wzrok dziecka, mogą również przyczynić się do prawidłowego rozwoju wzroku. Warto dobierać zabawki dostosowane do wieku dziecka, które rozwijają różne aspekty percepcji wzrokowej, takie jak rozróżnianie kształtów, kolorów czy układanie puzzli.
Podsumowanie
Krótkowzroczność u dzieci to coraz częstszy problem, wynikający zarówno z genetyki, jak i czynników środowiskowych, takich jak długotrwałe korzystanie z ekranów czy niewłaściwe oświetlenie. Ważne jest, aby regularnie badać wzrok dziecka i w razie potrzeby podjąć odpowiednie leczenie, takie jak korekcja wzroku, terapia ortokeratologiczna czy w wyjątkowych przypadkach, operacje laserowe. Wspieranie prawidłowego rozwoju wzroku dziecka poprzez zachęcanie do czytania, zabaw edukacyjnych oraz dbanie o higienę pracy z ekranami może przyczynić się do zmniejszenia ryzyka krótkowzroczności.
