Mak polny jest znanym dobrze chwastem zbożowym. Na skutek walki z chwastami spotykamy coraz mniej w naszych zbożach czerwonych panienek. Inne nazwy maku to: maczek, mak dziki, mak zajęczy, krasa, maczek wilczy.
Mak polny – występowanie i zbiór
Mak polny z rodziny makowatych (Papaveraceae) jest pospolitym chwastem naszych zbóż, poza nimi trafia się na ugorach, jeśli gliniaste i próchnicze, ale w wyjątkowych tylko przypadkach rośnie masowo. Wolne listki ma pojedyncze lub podwójnie pierzaste, cała roślina od 30 do 80 cm wysoka, pokryta nierównomiernie odstającymi włoskami, kwiat mocno szkarłatny, o wątłych płatkach szerokich, odwrotnie jajowatych, połyskliwych, z czarnofioletową plamką w głębi.
Zbieramy nieprzejrzałe i nie obwisające płatki korony kwiatowej maku. Czynimy to delikatnie, aby ich nie zgnieść, gdyż w miejscach zgnieceń ciemnieją i tracą nie tylko barwę lecz również leczniczą wartość. Zerwane płatki umieszczamy w koszyczku i nie ugniatamy ich.
Natychmiast po zbiorze rozsypujemy płatki cienką warstwą w naturalnej, zacienionej suszarni, o dużym przewiewie. Suszenie w wyższej temperaturze powoduje zlepianie się surowca. Cechą dobrego suszu jest to, że składa się z pojedynczych płatków barwy czerwonofioletowej. Z 1 kg świeżych płatków otrzymuje się zaledwie 10 dag suszu.
Mak polny – skład chemiczny
Skład chemiczny maku polnego to:
- alkaloidy izochinolinowe,
- alkaloidy z grupy papawerubiny
- alkaloid readyna ok. 0,07%,
- antocyjany (m.in. cyjaninę, mekocyjaninę),
- substancje śluzowe i woskowe (do 10%),
- kwasy organiczne.
Działanie lecznicze kwiatów maku polnego
Kwiat maku działa powlekająco (obecność śluzu w kwiatach), osłaniająco, rozkurczowo, przeciwkaszlowo i kojąco w stopniu bardzo delikatnym, dzięki czemu nadaje się do leczenia dzieci. Stosuje się napar z 1/2 łyżeczki kwiatu na szklankę wrzątku, dzieciom daje się 2-3 razy dziennie łyżkę naparu przy kaszlu, chrypce, nieżytach górnych dróg oddechowych, anginie, krztuścu, kolce i biegunkach u dzieci lub u dorosłych.
Płatki maku stosujemy w następujących schorzeniach:
- stany nieżytowe jamy ustnej i gardła,
- uporczywy kaszel i chrypka,
- rozdrażnienie i bezsenność.
Napar i syrop z płatków maku polnego
Napar: łyżkę stołową płatków zalewamy szklanką wrzątku i naparzamy pod przykryciem 10 minut. Przecedzamy, wypijamy porcjami w ciągu dnia.
Syrop: na pół szklanki naparu przygotowanego w opisany powyżej sposób dodać dwie łyżki cukru, a jeszcze lepiej miodu. Zażywać kilka razy dziennie po łyżce stołowej. Syrop jest bardziej odpowiedni dla dzieci.
