Migrena to choroba charakteryzująca się okresowo występującymi napadami bólów głowy, połączonymi z nudnościami i wymiotami oraz nadwrażliwością na światło i dźwięki, prawdopodobnie uwarunkowana genetycznie. Migrena rozpoczyna się zwykle w młodym wieku, często już w dzieciństwie, i trwa przeważnie całe życie. Kobiety chorują 4 razy częściej niż mężczyźni.

Migrena jest przykładem samoistnych bólów głowy; ból stanowi istotę choroby, a mechanizm jego powstania nie został dostatecznie poznany (w przeciwieństwie do objawowych bólów głowy).

Samoistne bóle głowy są uporczywe dla chorego, nie stanowią jednak zagrożenia zdrowotnego. Do tej grupy, oprócz migreny, zalicza się też napięciowe oraz klasterowe bóle głowy.

OBJAWY MIGRENY

Choroba polega na okresowym występowaniu napadów bólu głowy.

Ból najczęściej ma charakter:

  • tętniący
  • połowiczy
  • obustronny (rzadziej).

Nasila go aktywność ruchowa. Dołączają też nudności i wymioty oraz nadwrażliwość na światło (światłowstręt) i dźwięki. Dlatego spokojne leżenie, w zaciemnionym i cichym pomieszczeniu, przynosi ulgę.

Czasami napad może być poprzedzony tzw. aurą, polegającą na kilkuminutowym występowaniu prostych objawów wzrokowych, jak mroczki i błyski.

Napady migreny mogą występować z różną częstotliwością, od kilku w ciągu roku do dwóch w ciągu tygodnia. Czas ich trwania także może być różny, od kilku godzin do kilku dni.

W okresie między napadami nie występują żadne odchylenia w badaniu neurologicznym. Przeważnie nie stwierdza się ich także w czasie napadów. Jedynie w wyjątkowych sytuacjach, w trakcie aury, mogą wystąpić krótkotrwałe objawy ogniskowe, takie jak niedowłady, mrowienia, zaburzenia mowy, podwójne widzenie czy zawroty głowy.

PRZYCZYNY MIGRENY

Jak dotąd nie ustalono przyczyny ani mechanizmu powstawania bólu głowy w trakcie napadu migrenowego. Wiele przemawia za genetycznym uwarunkowaniem choroby. Wpływ może mieć jednak również niedobór serotoniny.

Migreny mogą być też wynikiem innych chorób, np.:

  • zapalenia zatok
  • przeziębienia
  • guza mózgu.

Napady migreny mają często związek z miesiączką i zmianami pogody oraz mogą być prowokowane przez:

  • zaburzenie rytmu snu i czuwania
  • głodówkę
  • niektóre pokarmy, np.:
    • alkohol (głównie czerwone wino)
    • sery
    • czekoladę
    • wędliny (azotany u niektórych osób wywołują migrenę)

• niektóre leki, np. nitroglicerynę.

DIAGNOSTYKA

Migrenę rozpoznaje się jedynie na podstawie charakterystycznych dolegliwości zgłaszanych przez chorego i jego otoczenie. Nie istnieją żadne metody diagnostyczne służące potwierdzeniu rozpoznania.

Można też wykonywać badania dodatkowe, które służą do wykluczenia innych chorób mogących naśladować migrenę: Z tomografia komputerowa głowy Z badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.

LECZENIE MIGRENY

W trakcie napadu należy choremu zapewnić odpoczynek w cichym i zaciemnionym pomieszczeniu. Najbardziej skuteczne w przerywaniu napadu migreny są leki z grupy tzw. tryptanów lub ergotamina. Leki te są dostępne na receptę, ale tryptany ciągle są dość drogie. Jednak zbyt częste ich przyjmowanie (dotyczy to także zwykłych leków przeciwbólowych) może prowadzić do przejścia migreny w postać przewlekłą, polegającą na występowaniu napadów ponad 15 razy w miesiącu! Oprócz doraźnego leczenia każdego napadu istnieje możliwość profilaktycznego przyjmowania leków, które mają zapobiec ich wystąpieniu.

Ważną rolę odgrywa unikanie czynników prowokujących bóle głowy oraz prowadzenie higienicznego i uregulowanego trybu życia. Notowanie okoliczności wystąpienia bólu pozwala uprawdopodobnić przyczynę.

Pomocne są zimne okłady na głowę i kofeina zawarta w jednej filiżance kawy (150 ml kawy to około 65-100 mg kofeiny). Celem ich jest zwężenie naczyń krwionośnych w mózgu i hamowanie przepływu bodźców bólowych do mózgu.

Migrenowe bóle głowy można próbować leczyć ziołami. Należą do nich:

  • złocień maruna (Chrysanthemumparthemum) – 1/2 łyżeczki nalewki 1 raz dziennie
  • miłorząb dwuklapowy (Ginko biloba) – 40 mg 2-3 razy dziennie.

Wskazana jest też suplementacja witaminami z grupy B (np. Vitaminum B Compositum), magnezem i witaminą E. Pomocna może być także aromaterapia: kąpiele oraz masaże z użyciem olejeków: sosnowego, świerkowego, miętowego.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • wykonywać ćwiczenia relaksacyjne
  • stosować masaże głowy i barków
  • spożywać pokarmy bogate w tłuszcze roślinne i rybne
  • unikać intensywnego światła i hałasu
  • unikać sytuacji stresowych jeżeli bóle nie ustępują – skontaktować się z lekarzem.

 NIE NALEŻY:

  • nadużywać pokarmów zawierających tyrozynę (np. kawa, czekolada, ser, czerwone wino)
  • oglądać zbyt dużo i zbyt często telewizji
  • prowadzić siedzącego trybu życia oraz pozostawać długo w jednej pozycji
  • przebywać w pomieszczeniach zadymionych.