Pieczywo jako podstawa żywienia

Pieczywo stanowi podstawę żywienia ludności na całej ziemi. Obecnie we wszystkich krajach, co prawda pod wszelaką postacią, ale jest nieodzownym i niezastąpionym wytworem kuchni świata. Dowiedz się więcej o pieczywie.

Historia powstania pieczywa

Próby stworzenia pierwszego bochenka chleba zaczęły się już paręnaście tysięcy lat temu. Bochenki z pewnością nie przypominały obecnych, ale zaspakajały potrzeby żywieniowe ludności. Pierwsze chleby przypominały zbita papkę, której daleko do dzisiejszego pulchnego chleba.

Legendy mówią, że dopiero w Egipcie parę tysięcy lat temu odkryto jak sprawić, aby chleb zwiększył swoją objętość i stał się miękki. A bardziej szczegółowo podobno to było tak. Dawno, dawno temu pewna sługa przygotowywała chleb dla swojego Pana. W wirze swoich codziennych obowiązków zapomniała o chlebie, który wyrobiła i zostawiła w słoneczny dzień na dworze. Gdy zorientowała się, że miała wypiekać chleb było już na nim widać pęcherzyki powietrza spowodowane fermentacją. Sługa przestraszyła się faktem, że nie dopilnowała swojej pracy i postanowiła go mimo wszystko upiec. Ku jej zdziwieniu okazało się, że chleb zostawiony bez pamięci był pulchniejszy i smaczniejszy niż ten wyrabiany na co dzień. I tak oto prawdziwy chleb wyrabia się niezmiennie do dzisiaj.

Mówię tutaj prawdziwy ponieważ w dzisiejszych czasach powstało wiele nowych metod wyrabiania pieczywa opartych na składnikach chemicznych, które nie służą naszemu zdrowiu i samopoczuciu. Niestety ciężko obecnie zdobyć chleb wypiekany tradycyjnymi metodami. Ale o tym opowiem w dalszej części artykułu przeznaczonej metodom wyrabiania pieczywa.

Jaki skład ma pieczywo?

Pieczywo składa się z następujących podstawowych składników:

• mąka,
• woda,
• składniki spulchniające (zakwas, drożdże),
• cukier,
• tłuszcze,
• sól.

Może być także wzbogacone o: ziarna, dżemy, wyroby mleczne (ser, maślanka).

Mąka to wyrób otrzymywany z przemiału zboża. W zależności od stopnia zmielenia ziaren rozróżniamy wiele frakcji mąki tzn. typów mąki od 450 do 2000. Rozróżniamy mąkę razową oraz mąkę jasną. Mąka razowa powstaje ze zboża niepozbawionego łuski, jest tym samym zdrowsza i bogata w błonnik pokarmowy. Biała mąka powstaje z ziaren oczyszczonych. Woda stanowi lepik, który łączy ze sobą pozostałe składniki dodane do ciasta, umożliwia fermentację i powstanie zakwasu. Drożdże to obok zakwasu składnik spulchniający ciasto. Nadaje odpowiednią strukturę wyrobom piekarskim. Sól nadaje smak pieczywu, a cukry i tłuszcze poprawiają walory jakościowe wyrobu cukierniczego.

Metody wyrabiania pieczywa

Pieczywo obok kasz i makaronów stanowi podstawę piramidy żywienia. Powstaje z mąki wytworzonej z ziaren zbóż, wody oraz soli. Jednak, aby mógł powstać chleb potrzebny jest nam zakwas, są to naturalne drożdże, które powodują wyrastanie chleba. Zakwas powstaje z mąki i wody, który przez pewien czas musi fermentować. Możemy go przygotować np. w słoiku.

Wsypujemy kilka łyżek mąki do słoika i wlewamy podobną ilość wody, po czym mieszamy ze sobą. Odstawiamy na jeden dzień w ciepłe miejsce, aby fermentacja mogła się zacząć. Następnego dnia musimy dokarmić nasz zakwas, czyli dodać łyżkę mąki i wody oraz wymieszać wszystko ze sobą. W ten sposób postępujemy codziennie. Po tygodniu czasu możemy uznać nasz zakwas za przygotowany. Przystępujemy do kolejnego etapu robienia chleba. Mianowicie odmierzamy z naszego zakwasu ok. dwóch łyżek i w osobnej misce mieszamy ze szklanką mąki i wody. Tak utworzony zaczyn odstawiamy w ciepłe miejsce do wyrośnięcia. Po około 12 godzinach zaczyn powinien zwiększyć swoją objętość. Możemy przystąpić do ostatniego etapu wyrabiania chleba. Do zaczynu dodajemy ok. dwóch szklanek mąki i wody, łyżkę soli.

Możemy chleb urozmaicić ziarnami słonecznika, dyni, siemienia lnianego, a nawet sezamu. Ostatnio zaczęło być modne pieczywo wzbogacone nasionami chia. Gdy już wymieszamy ze sobą wszystkie składniki, możemy to zrobić drewnianą łyżką, przekładamy ciasto do wysmarowanej formy. Odstawiamy do wyrośnięcia na ok. 7 godzin. Po tym czasie wstawiamy do piekarnika nagrzanego do temperatury 200o C na około 50 minut. Gdy upłynie czas pieczenia, a chleb stanie się rumiany należy od razu wyjąć go z formy oraz przekręcić do odparowania. Kiedy chleb już odparuje możemy smakować zdrowy, pięknie pachnący chleb upieczony w tradycyjny sposób ze zdrowych składników.

Istnieją jednak inne metody wyrabiania pieczywa. Nie mają one wiele wspólnego z tradycyjnymi przepisami. Z wielkim ubolewaniem obserwuję młodzież oraz osoby, które zatraciły się w zakupywaniu pieczywa głęboko mrożonego i wypiekanego na miejscu w marketach. To nic innego jak wypiek chemiczny! Tak popularny wśród Amerykanów. Ma on niewiele wspólnego z chlebem, a naszpikowany jest spulchniaczami, polepszaczami smaku i przeróżnymi składnikami z symbolami E! Możemy to zaobserwować, gdy wchodzimy do sklepu – od progu wabi nas zapach świeżutkich bułek, po które od razu sięgamy. Nie dajmy się na to nabrać, bo tak nie pachnie prawdziwe pieczywo. Co więcej jest ono pachnące tylko przez chwilę, a na drugi dzień jest twarde jak podeszwa buta. Niejadalne.

Przepis na bułeczki śniadaniowe

Składniki:

• 0,5 kg mąki,
• 50 g drożdży,
• 1 łyżka cukru,
• 1 łyżeczka soli,
• 4 łyżki oleju,
• 250 ml wody.

Przygotowujemy zaczyn z drożdży wymieszanych z cukrem. Następnie, gdy drożdże rozpuszczą się w cukrze dodajemy ciepłe mleko. Później dodajemy mąkę do rozpuszczonych drożdży oraz pozostałe składniki. Wyrabiamy ciasto rękami, aż przestanie się do nich lepić. Przykrywamy miskę i wstawiamy do lodówki na noc. Rano po wyjęciu z lodówki wyrabiamy ponownie i formujemy z ciasta bułeczki. Powinno wyjść około 12 sztuk. Tak przygotowane bułki wkładamy na blachę i smarujemy żółtkiem jajka albo olejem. Dla urozmaicenia bułeczki możemy posypać ziarnami sezamu, czy makiem. Wstawiamy do piekarnika nagrzanego do 225o na ok. 15 min.

Jak przechowywać pieczywo?

Pieczywo najlepiej przechowuje się w lnianym woreczku, który przepuszcza powietrze, ale nie dopuszcza do jego szybkiego czerstwienia. Możemy również przechowywać chleb w lodówce. W niższej temperaturze tak szybko nie rozwijają się grzyby i pleśń. Popularnym sposobem przechowywania chleba jest woreczek papierowy oraz umieszczenie go w chlebaku. Polecamy również koszyki do wyrastania chleba, które znaleźć można na stronie https://koszykarnia.pl/.

Podział pieczywa

Pieczywo możemy podzielić ze względu na rodzaj mąki, z jakiej zostało wykonane:

• pieczywo pszenne,
• pieczywo żytnie,
• pieczywo razowe,
• pieczywo mieszane.

Możemy także rozróżnić pieczywo w zależności od rodzaju wytwarzanych produktów:

• chleb (zwykły, razowy, graham, mieszany),
• bułki (zwykłe, kajzerki, rogale, wrocławska, paryska, chleb tostowy, bułki do hamburgerów),
• bułki słodkie (pączki, bułeczki z serem, z jagodami, marmoladą, chałka, croissanty).

Istnieje również podział pieczywa pod względem zawartości tłuszczu i cukru w produkcie:

• zwykłe (zawiera do 3% cukru i tłuszczu),
• wyborowe (zawiera od 3% do 15% cukru i tłuszczu),
• półcukiernicze (zawiera powyżej 15% cukru i tłuszczu).

Pieczywo – wartości odżywcze

Pieczywo charakteryzuje się dużą zawartością węglowodanów złożonych i prostych, tak potrzebnych naszemu organizmowi do codziennego funkcjonowania. Dostarcza potrzebnych zasobów energii. To jeden z produktów o największej zawartości węglowodanów obok ryżu. Oprócz węglowodanów pieczywo dostarcza nam składników potrzebnych naszemu organizmowi takich, jak: białko, żelazo, magnez, miedź, cynk, mangan, witaminy grupy B: B1, B2, B6, witamina E, niacyna.

Pieczywo – ciekawostki

1. Tradycyjne pieczywo charakteryzuje się duża zawartością glutenu, nie może więc być spożywane przez osoby cierpiące na celiakię oraz alergie pokarmowe.
2. Dla osób chorujących na te choroby poleca się pieczywo bezglutenowe wykonane np. z mąki kukurydzianej, prosa, gryki, ryżu albo pieczywo wykonane z samych nasion.
3. Zakwas wynaleziono ok. 2000 lat p.n.e. w Egipcie rogaliki były przysmakiem krzyżaków, którzy zabierali je na wyprawy w 1912 roku.
4. W USA wynaleziono krajalnicę do chleba.
5. Bagietka francuska, jak nazwa mówi, została wynaleziona we Francji z myślą o żołnierzach, aby wygodnie mogli ją przechowywać w kieszeniach spodni.
6. Pieczywo zawierające kwas mlekowy zapobiega powstawaniu chorób nowotworowych.

W Polsce chleb traktuje się z wielką czcią. W religii chrześcijańskiej stanowi symbol życia. Do tej pory niektóre osoby nie wyrzucają chleba, który nie jest już przydatny do spożycia. Uważa się, że chleb, który nam upadnie należy podnieść i ucałować z szacunkiem, jaki mu się należy. Piekarnie co rusz wprowadzają nowości w produktach piekarniczych. Ostatnimi czasy modne zaczęły być chleby z domieszką suszonych owoców, tj. śliwek, żurawiny, a nawet podsmażanej cebulki. Wypiekane jest również pieczywo wykonane z samych nasion, np. słonecznika, siemienia lnianego, dyni. A więc zachęcam do eksperymentowania i wypróbowania przepisów podanych w artykule. Zostały one sprawdzone przeze mnie i w 100% skuteczne i smaczne 🙂 Serdecznie polecam!