Rak żołądka jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych na świecie. Powstaje na skutek utraty kontroli organizmu nad pewną grupą komórek, które następnie ulegają zezłośliwieniu, tworząc masę guza.
Może się rozwijać z komórek gruczołowych błony śluzowej wyściełającej żołądek, z tkanki limfa-tycznej (tworząc chłoniaki) lub z tkanki łącznej (tworząc mięśniaki). W Polsce rak żołądka należy do nowotworów częstych, chociaż w ostatnich latach liczba zachorowań zmniejszyła się. Choroba ta częściej dotyczy mężczyzn.
Rak może lokalizować się w każdej części żołądka, a komórki rakowe szybko przenoszą się przez naczynia krwionośne lub limfatyczne do innych narządów, gdzie powstają przerzuty.
OBJAWY RAKA ŻOŁĄDKA
We wczesnych okresach rozwoju raka żołądka łatwo jest go przeoczyć, ponieważ jego objawy są mało charakterystyczne i nie zwracają uwagi pacjenta, gdyż pojawiają się okresowo, są to tzw. objawy dyspeptyczne.
Objawy dyspeptyczne:
- szybkie uczucie sytości po jedzeniu
- niewielkie bóle brzuch
- wzdęcia
- odbijania
- nudności i wymioty
- utrata apetytu
- zgaga.
W późniejszych stadiach objawy stają się bardziej wyraźne.
Objawy w późniejszych stadiach choroby:
- zmniejszenie masy ciała i niedożywienie, nawet do skrajnego wyniszczenia (charłactwo)
- brak łaknienia, a zwłaszcza niechęć do spożywania potraw mięsnych
- wymioty i mdłości
- biegunka lub zaparcia
- wyczuwalny w nadbrzuszu guz
- stały ból w nadbrzuszu (górna część brzucha)
- objawy wskazujące na przerzuty (np. powiększone węzły chłonne nad lewym obojczykiem)
- mogące pojawić się smoliste stolce (w czarnym kolorze) lub wymioty fusowate (przypominają nieco fusy z herbaty), jeśli nastąpi krwawienie z raka żołądka.
PRZYCZYNY RAKA ŻOŁĄDKA
Bardzo często rak powstaje w miejscach, gdzie wcześniej błona śluzowa żołądka była zmieniona zapalnie. Może ona zanikać i w tym miejscu zaczynają się rozwijać nieprawidłowe komórki tworzące później masę nowotworu. Zapalenie żołądka często powodowane jest przez bakterię Helicobacter pylori.
Badania wykazały, że od zakażenia bakterią do rozwinięcia zaawansowanego raka mija zazwyczaj 30 lat, jest więc czas, aby badać się profilaktycznie i zapobiegać powstaniu nowotworu. Przyczyną raka mogą być także inne choroby zapalne żołądka. Zapalenie błony śluzowej nie jest jednak konieczne, aby powstał rak. Wymienić można także czynniki sprzyjające powstawaniu choroby.
Czynniki sprzyjające powstawaniu raka żołądka:
- czynniki genetyczne (dziedziczne)
- wcześniejsze usunięcie części żołądka z przyczyn innych niż nowotwór (np. występowanie polipów)
- zły sposób odżywiania: dużo potraw wędzonych, solonych i pieczonych na rożnie, a mało owoców i warzyw
- palenie tytoniu i picie alkoholu.
DIAGNOSTYKA RAKA ŻOŁĄDKA
Do stwierdzenia raka żołądka potrzebne jest badanie histologiczne (pod mikroskopem) wycinków pobranych w czasie badania endoskopowego (gastroskopia). Zmiany widoczne w endoskopii mogą przypominać owrzodzenie, być wypukłe, usztywniać ścianę żołądka.
Na obecność nowotworu wskazywać mogą także:
- niedokrwistość spowodowana niedoborem żelaza
- ślady krwi w stolcu.
Badanie USG lub tomografia komputerowa ukazują, w jakim stadium zaawansowania choroby znajduje się pacjent.
LECZENIE RAKA ŻOŁĄDKA
Leczenie raka uzależnione jest przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby, wieku chorego i jego ogólnego stanu zdrowia. Leczenie raka w stadium zaawansowanym jest bardzo trudne.
Metody leczenia:
- leczenie operacyjne (przy zaawansowanym raku żołądka); operacja zazwyczaj wiąże się z prawie całkowitym wycięciem żołądka (tzw. gastrektomia); w trakcie zabiegu przełyk zostaje połączony z jelitem cienkim
- chemioterapia, polegająca na podawaniu dożylnie bardzo silnych leków, które zabijają komórki rakowe
- jeśli rak został wykryty we wczesnym stadium, istnieje możliwość usunięcia jedynie fragmentu błony śluzowej, gdzie znajdowała się zmiana.
Leczenie operacyjne nie pozostaje obojętne dla zdrowia i życia pacjenta. Mogą występować nudności, skurcze lub biegunki pojawiające się krótko po spożyciu posiłku.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- ograniczyć spożycie cukru i ilość wypijanych płynów
- spożywać częściej mniejsze posiłki (6 do 8 posiłków dziennie)
- zwiększyć ilość pokarmów białkowych w diecie
- w razie wystąpienia dolegliwości żołądkowych, zwrócić się do lekarza, ponieważ może on wprowadzić odpowiednie leczenie, a w razie utrzymywania się dolegliwości, zlecić dokładniejsze badania, np. gastroskopię; wskazana jest ona także jako okresowe badanie kontrolne u chorych na dolegliwości mogące prowadzić do rozwoju raka (np. zakażenie Heticobacterpylori)
- unikać nadwagi oraz ograniczyć w jadłospisie ilość mięsa, drobiu i tłustych pokarmów.
✓ NIE NALEŻY:
- palić tytoniu
- spożywać potraw wędzonych, peklowanych i konserw
- bagatelizować objawów ze strony żołądka i samemu łagodzić dolegliwością.
