Prawdziwa akacja jest drzewem rosnącym w lasach podzwrotnikowych Afryki i Australii, o żółtych kwiatach i podwójnie pierzastych liściach, natomiast nasza akacja fałszywa, zwana powszechnie „akacją’’ pochodzi ze stanu Wirginia Ameryki Płn., posiada liście pierzasto złożone i kwitnie biało. Jej kwiaty, zebrane w zwisające grona kwitną w maju i czerwcu. Wydają miły aromat, przyciągający roje pszczół. Miód akacjowy posiada charakterystyczny kolor oraz aromat i jest bardzo smaczny. Inne nazwy robinii akacjowej to: grochodrzew, biała akacja, akacja fałszywa.
Robinia akacjowa – występowanie i zbiór
Akacjowe drzewa o wysokości do 20 m występują w lasach, zaroślach, parkach i przy zabudowaniach. Surowcem zielarskim są kwiaty. Należy je zbierać w początkowym okresie kwitnienia. Nie wolno go przegapić, gdyż przekwitłe kwiaty nie mają właściwości leczniczych.
Zrywamy całe kwiatostany. Ponieważ drzewo posiada przylistki zamienione w ostre kolce, trzeba uważać, aby się nimi w czasie zbioru nie pokaleczyć. Z zerwanych kwiatostanów obrywamy w domu, pojedyncze, rozkwitłe lub dopiero rozkwitające kwiaty i jak najszybciej rozkładamy je do suszenia. Wykorzystujemy suszarnie naturalne, zacienione i o dużym przepływie powietrza. Temperaturę suszenia można podwyższyć do 35°C. W czasie suszenia kwiaty często przegarniamy. Zawierają dużo wody i schną powoli. Na 1 kg suszu potrzeba około 7 kg świeżych kwiatów.
Wartościowy susz powinien składać się z kwiatów nie przekwitłych, o białych koronach i zielonych kielichach kwiatowych. Nie powinien zawierać szypułek kwiatowych. Wysuszone kwiaty zachowują naturalną barwę i miły zapach. Przy poruszaniu powinny wyraźnie szeleścić, a zgniecione w ręce powinny łatwo rozsypywać się. Na te cechy należy zwrócić baczna uwagę, gdyż niedosuszone kwiaty pleśnieją, zmieniają z czasem kolor i stają się bezwartościowe.
Robinia akacjowa – skład chemiczny
Skład chemiczny robinii akacjowej to:
- glikozydy flawonoidowe i ich anglikony (m.in. robinina i kemferol),
- biozydy (m.in. biokwercetyna),
- olejek eteryczny (m.in. farnesol, linalol),
- związki cukrowe,
- kwasy organiczne.
Robinia akacjowa – działanie lecznicze
Kwiat akacji jest zielem o wyraźnym działaniu moczopędnym. W badaniach farmakologicznych stwierdzono, że wyciągi akacji zwiększają dobową ilość moczu o 17—40%. Największą aktywność pod tym względem posiada flawonoid zwany robininą, a w mniejszym stopniu jej anglikon — kemferol. Udowodniono, że zawarte w kwiatach akacji związki działają moczopędnie tak samo skutecznie jak dawki leku. A wiadomo, że leczenie ziołami jest zwykle dla organizmu znacznie łagodniejsze.
Robinia akacjowa – zastosowanie w leczeniu chorób
Wyciągi z kwiatów akacji stosujemy w leczeniu następujących schorzeń:
- stany zapalne nerek i dróg moczowych,
- uszkodzenie nerek w wyniku zakażenia bakteryjnego,
- zatrucia toksynami, środkami ochrony roślin (pestycydami),
- obrzęki spowodowane niewydolnością krążenia, zatrzymaniem w organizmie wody i elektrolitów,
- choroba reumatyczna (lek pomocniczy),
- niektóre schorzenia skóry (lek pomocniczy).
W homeopatii używa się kwiatów akacji w leczeniu nadkwasoty u dzieci i osób dorosłych. Objawami ogólnego zakwaszenia są:
- kwaśne odbijanie się,
- kwaśny smak w ustach,
- bardzo kwaśne wymioty i kwaśne stolce.
W lecznictwie ludowym napar z kwiatów akacji stosowany jest przeciw konwulsjom, a także jako środek przeciw reumatyzmowi i schorzeniom żołądkowym.
Napar z kwiatów robinii akacjowej
Łyżkę stołową kwiatów zalać szklanką zimnej wody i ogrzewać do momentu wrzenia. Odstawić i naparzać pod przykryciem przez 20 minut, odcedzić. Pić 2 razy dziennie po szklance ciepłego naparu.
W niektórych okolicach spożywa się grona kwiatów akacji w postaci smażonych „kotlecików”. Grona świeżo rozkwitłych kwiatów moczy się w jajku, potem zanurza się w mące i na końcu w tartej bułce. Smaży się je na tłuszczu do zarumienienia. Spożywane na gorąco są bardzo smaczne i zdrowe. Jadłem je w czasie swej młodości i do dziś pamiętam ich przyjemny smak. Warto spróbować „akacjowych’* kotlecików. Ta oryginalna potrawa nie znudzi się, gdyż akacje szybko przekwitają.
Jako lek moczopędny można zastosować napar z mieszanki o następującym składzie:
- kwiat akacji 20,0,
- liście brzozy 30,0,
- liście pokrzywy 20,0,
- ziele skrzypu 20,0,
- korzeń podróżnika 25,0.
