Zapalenie mózgu jest ostrą i ciężką infekcją tkanki mózgowej. Choroba ta łączy się z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych. Niektórzy autorzy „często opisują wspólnie obie choroby, gdyż zapalenie mózgu może być następstwem zapalenia opon, i odwrotnie.
Zapalenie mózgu występuje dużo rzadziej niż zapalenie opon. W ostatnich latach notuje się w Polsce około 750 zachorowań rocznie.
Jedną z postaci zapalenia mózgu jest od-kleszczowe zapalenie mózgu powodowane przez wirusa przenoszonego przez kleszcze. Istnieje jednak możliwość zaszczepienia się przeciwko temu wirusowi i chociaż choroba nie występuje zbyt często, zaleca się szczepienia ochronne osobom szczególnie narażonym na ukąszenie przez kleszcze, czyli leśnikom, stacjonującemu wojsku, rolnikom, turystom oraz uczestnikom obozów i kolonii.
OBJAWY ZAPALENIA MÓZGU
Zapalenie mózgu ma wiele objawów wspólnych z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, szczególnie w przypadku ich zajęcia (często w przebiegu zapalenia mózgu zajęte są także opony):
- przed wystąpieniem choroby pojawiają się ogólne objawy infekcji, jak gorączka, bóle mięśni czy złe samopoczucie
- bóle głowy
- gorączka (niekiedy tylko stany podgorączkowe lub prawidłowa ciepłota ciała)
- nudności i wymioty
- objaw sztywności karku.
Pojawiają się też objawy wyróżniające zapalenie mózgu, związane z ogniskowym zajęciem tkanki mózgowej:
- często drgawki i napady padaczkowe
- zaburzenia świadomości, podsypianie, a nawet śpiączka
- mogą też pojawić się niedowłady, zaburzenia mowy.
PRZYCZYNY ZAPALENIA MÓZGU
Najczęstszą przyczyną zapalenia mózgu są wirusy, chociaż chorobę tę mogą także powodować bakterie i (rzadko) grzyby. Infekcja może przejść z opon mózgowo-rdzeniowych na mózg, chociaż zdarzają się też postaci od początku rozwijające się w tkance mózgowej.
DIAGNOSTYKA ZAPALENIA MÓZGU
Podobnie jak w przypadku zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ważnym badaniem w zapaleniu mózgu jest ocena płynu mózgowo-rdzeniowego. Opis sposobu pobierania i najważniejszych parametrów płynu znajduje się w rozdziale poświęconym zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych. Ponadto w zapaleniu mózgu należy wykonać tomografię komputerową (CT) lub rezonans magnetyczny (MRI) głowy, celem zobrazowania zmian w mózgu. Pomocne może być również badanie elektrycznej czynności mózgu (encefalografia, EEG).
W przypadku zapalenia mózgu spowodowanego przez wirusy rozstrzygające są badania metodami I biologii molekularnej (PCR) pozwalające ustalić obecność wirusa oraz jego typ. Rutynowo są też wykonywane inne podstawowe badania krwi i moczu, jak morfologia krwi czy OB.
LECZENIE ZAPALENIA MÓZGU
Chory na zapalenie mózgu zawsze wymaga leczenia na oddziale chorób zakaźnych. Leczenie jest na ogół długotrwałe, a stan chorego ciężki. Czasami po wyzdrowieniu pozostają trwałe ubytki neurologiczne.
