Zespół przewlekłego zmęczenia

Zespół przewlekłego zmęczenia znajduje się od 1993 roku na liście chorób cywilizacyjnych (wg WHO).

Wysiłek fizyczny, przeciążenie psychiczne oraz wyczerpująca praca skutkują zmęczeniem, które ustępuje po krótszym lub dłuższym odpoczynku.

Zmęczenie występuje także w przebiegu różnych schorzeń, np.: w depresji, chorobach serca, chorobie Parkinsona. Natomiast zespół przewlekłego zmęczenia jest to choroba ogólnoustrojowa, której istotą jest przewlekłe zmęczenie, występujące bez uchwytnej przyczyny, któremu towarzyszą dodatkowe objawy.

Rozpoznanie zespołu może być postawione po wykluczeniu schorzeń cielesnych i psychiatrycznych, w przebiegu których pojawia się przewlekłe zmęczenie.

Zespół przewlekłego zmęczenia rozwija się najczęściej w wieku produkcyjnym i przeważa wśród kobiet.

OBJAWY PRZEWLEKŁEGO ZMĘCZENIA

U niektórych osób choroba rozwija się powoli, a niekiedy początek jest nagły. Objawy zespołu (mogące występować w różnych kombinacjach)

• zmęczenie przewlekłe lub nawracające (trwające ponad 6 miesięcy)
• osłabienie i złe samopoczucie po wysiłku (trwające ponad 24 godziny)
• zaburzenia snu – sen nie przynosi wypoczynku
• bóle mięśni oraz stawów
• bóle gardła
• bolesne węzły chłonne
• zaburzenia uwagi, pamięci, koncentracji
• nowo pojawiające się bóle głowy
• nawracające uczucie zimna lub gorąca w kończynach
• nudności
• zaparcia
• jadłowstręt
• nocne poty.

Zespół przewlekłego zmęczenia należy różnicować z wieloma innymi chorobami, a szczególnie z depresją, gdyż wiele objawów jest wspólnych dla obu schorzeń (zobacz również: Depresja).

Poza depresją w różnicowaniu należy uwzględnić obecność takich chorób, jak:

• niedoczynność tarczycy
• cukrzyca
• przewlekłe zapalenie wątroby
• przewlekłe zatrucia lekami

PRZYCZYNY PRZEWLEKŁEGO ZMĘCZENIA

Przyczyna choroby jest nieznana.

Istnieje wiele teorii na ten temat. Według nich wystąpienie zespołu może łączyć się m.in. z:

• infekcją wirusową
• zaburzeniami endokrynologicznymi
• zaburzeniami immunologicznymi.

Istnieje również teoria predyspozycji genetycznej.

DIAGNOSTYKA

Należy wykluczyć inne choroby, w których zmęczenie jest jednym z objawów.

Rozpoznanie zespołu opiera się na dolegliwościach zgłaszanych przez chorego. Choroba musi trwać co najmniej 6 miesięcy, a jej objawy istotnie zakłócają normalną, codzienną aktywność. Wyniki badań biochemicznych (np. badanie krwi, moczu) lub immunologicznych nie stanowią żadnego z kryteriów diagnostycznych.

Zespół przewlekłego zmęczenia może być rozpoznany po wykluczeniu innych powodów występowania zmęczenia.

LECZENIE PRZEWLEKŁEGO ZMĘCZENIA

W leczeniu zespołu korzystne jest łączenie kilku metod terapeutycznych:

• farmakoterapii
• rehabilitacji fizycznej
• psychoterapii.

Leczenie farmakologiczne

• leki przeciwdepresyjne
• małe dawki glikokortykosteroidów
• melatonina
• magnez
• koenzym Q10
• witamina E
• kwas foliowy
• witamina B12
• L-karnityna
• nienasycone kwasy tłuszczowe.

Fibromialgia

Jest to choroba o nieznanej przyczynie, dotycząca głównie kobiet, która ma wiele objawów wspólnych z zespołem przewlekłego zmęczenia.

Występują:

• zaburzenia snu
• bóle głowy
• ogólne wyczerpanie
• nadmierna potliwość
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe
• zaburzenia miesiączkowania.

Jednak charakterystyczne dla fibromialgii są bóle mięśni i ścięgien oraz bolesność uciskowa w określonych miejscach ciała. W leczeniu stosuje się podobne metody jak w przypadku zespołu przewlekłego zmęczenia.

PORADY LEKARZA

✓ NALEŻY:

• prowadzić regularny tiyb życia
• zgłosić się na terapię
• stosować masaże relaksacyjne
• wykonywać ćwiczenia oddechowe i medytacyjne.

✓ NIE NALEŻY:

• rezygnować z aktywności fizycznej
• nadużywać alkoholu i palić papierosów.