Metabolizm, nazywany przemianą materii, to całokształt przemian biochemicznych, zarówno syntezy (anabolizmu), jak i rozpadu (katabolizmu), oraz relacji enzymatycznych zachodzących w żywym ustroju, zapewniających wzrost organizmu, wytwarzanie ciepła oraz dostarczanie energii dla wszystkich procesów życiowych.




Na metabolizm składają się dwa procesy:

  • katabolizm – polegający na rozkładzie związków chemicznych zawartych w żywności oraz tkankach, rozkład ten jest głównym źródłem energii niezbędnej do życia
  • anabolizm — polegający na syntezie złożonych związków chemicznych, prowadzącej do wzrostu masy ciała, zwykle wymaga dostarczenia energii.

Do związków chemicznych biorących udział w metabolizmie zalicza się:

  • związki budulcowe – białka, kwasy nukleinowe, część lipidów i polisacharydów
  • związki energetyczne – cukry i tłuszcze
  • związki zapasowe – glikogen, tłuszcze, niektóre nukleotydy
  • związki regulujące – enzymy, koenzymy, witaminy, hormony.

Większość zaburzeń metabolicznych wynika z nieprawidłowej gospodarki tłuszczowej.

Tłuszcze są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. Są źródłem energii i witamin w nich rozpuszczalnych (A, D, E, K), stanowią także materiał budulcowy komórek człowieka oraz biorą udział w powstawaniu wielu substancji biologicznie czynnych.

Niektóre związki tłuszczowe są syntetyzowane przez organizm (np. cholesterol), inne muszą zostać dostarczone z pożywieniem, np. kwasy wielonienasycone (głównie produkty pochodzenia roślinnego, bardzo korzystne dla ludzkiego organizmu).

Nadmierne spożywanie tłuszczów sprzyja powstaniu otyłości oraz rozwojowi miażdżycy.

We krwi człowieka znajduje się kilka rodzajów cholesterolu. W zależności od wpływu na organizm można wyróżnić – „zły” oraz „dobry” cholesterol.

Składniki lipidowe w osoczu cholesterolu:

  • dobry cholesterol (HDL – frakcja lipoprotein o wysokiej gęstości):
    • o zapobiega niekorzystnemu działaniu „złego” cholesterolu
    • o przeciwdziała tworzeniu się zmian miażdżycowych
  • zły cholesterol (LDL – frakcja lipoprotein o niskiej gęstości):
    • o odpowiada za rozwój zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych o
    • jest głównym zagrożeniem zmian w układzie sercowo-naczyniowym.

Poznaj choroby metaboliczne:

-
Wybrane choroby
Porady zdrowotne
Kategorie chorób