Choroba Hodgkina to choroba nowotworowa, która rozwija się w węzłach chłonnych i powoduje niekontrolowany rozrost białych krwinek. Dawna nazwa choroby to ziarnica złośliwa – odmiana chłoniaka – nowotworu układu chłonnego.

Cechy charakterystyczne dla choroby Hodgkina

  • umiejscowienie w węzłach chłonnych
  • występowanie patologicznych komórek w szpiku kostnym i krwi obwodowej w stanach zaawansowanych
  • bardzo charakterystyczne występowanie komórek nowotworowych Reed-Steinberg, które spotyka się tylko w tej chorobie
  • na ogół jest to choroba w pełni uleczalna.

O stopniu zaawansowania ziarnicy złośliwej świadczy rozrost (przekroczenie granicy węzła chłonnego) komórek Reed-Steinberg i ich rozsiew po całym organizmie.

W najwcześniejszym okresie powiększenie węzłów chłonnych dotyczy jedynie niewielkiego regionu. Dopiero później choroba obejmuje inne grupy węzłów chłonnych, w tym wewnątrz jamy brzusznej, a także śledzionę. W ostatnim stadium choroba jest uogólniona i obejmuje także inne narządy.

OBJAWY CHOROBY HODGKINA

W zależności od pierwotnego ogniska chorobowego objawy mogą być znacznie zróżnicowane. Najczęściej początkowym objawem jest charakterystyczne niebolesne powiększenie węzła chłonnego. Czasem ból pojawia się po spożyciu alkoholu.

Jeżeli doszło do zajęcia węzła głębokiego, to objawy mogą wystąpić w wyniku ucisku określonego narządu, np. jelit, żołądka, płuc, nerwów.

W miarę postępu choroby komórki nowotworowe zajmują kolejne narządy i choroba przyjmuje postać uogólnioną. Może dojść do znacznego osłabienia układu odpornościowego, w wyniku czego organizm staje się podatny na różne infekcje.

Charakterystyczne objawy choroby Hodgkina

  • powiększenie węzłów chłonnych, przede wszystkim szyjnych i pachowych !
  • utrata masy ciała
  • podwyższona temperatura ciała
  • świąd skóry
  • duszność, kaszel
  • wzmożona potliwość
  • nieprawidłowe wyniki morfologii krwi, OB

Ze względu na zaawansowanie choroby (zajęcia poszczególnych narządów) wyróżnia się cztery stadia kliniczne ziarnicy złośliwej:

Stadium I – zajęta jedna grupa węzłów lub jeden narząd.

Stadium II – zajęte (po jednej stronie przepony) dwie grupy (lub więcej) węzłów.

Stadium III – zajęte węzły po obu stronach przepony lub zajęcie przepony.

Stadium IV – choroba układowa, rozsiane zajęcie szpiku lub narządów wewnętrznych, niezależnie od stanu węzłów chłonnych.

PRZYCZYNY CHOROBY HODGKINA

Przyczyny choroby pozostają nieznane. Przemiana białych krwinek w komórki nowotworowe może być wynikiem zakażenia wirusem.

Potencjalne wirusy patogenne prowadzące do ziarnicy:

  • wirus Epstaina-Barr (EBV) – wywołuje około 40% wszystkich zachorowań na ziarnicę
  • ludzki wirus opryszczki
  • cytomegalowirus (CMV)
  • wirus ludzkiej białaczki limfocytów T (HTLV-I, HTLV-II).

Ze względu na częste występowanie ziarnicy w niektórych rodzinach prawdopodobne jest istnienie dziedzicznej skłonności do zapadania na tę chorobę.



DIAGNOSTYKA I LECZENIE CHOROBY HODGKINA

W celu rozpoznania ziarnicy istotne jest badanie histopatologiczne. Z powiększonych węzłów chłonnych pobiera się próbkę (biopsja cienko igłowa), a następnie poszukuje się charakterystycznych komórek olbrzymich i komórek Reed-Steinberg. Badania histopatologiczne umożliwiają ocenę zaawansowania choroby.

W badaniach krwi zwraca uwagę podwyższony odczyn opadania krwinek (OB), zmiany w rozmazie krwi (odchylenia w prawidłowej liczbie poszczególnych rodzajów krwinek).

W diagnostyce choroby Hodgkina wykonuje się:

  • badania radiologiczne
  • ultrasonografię
  • tomografię komputerową
  • badanie szpiku kostnego (po wcześniejszej biopsji)
  • scyntygrafię kośćca.

Obecnie leczenie ziarnicy złośliwej opiera się na metodach chemioterapii oraz radioterapii i przeszczepie szpiku.

Radioterapia jest techniką polegającą na zastosowaniu promieniowania jonizującego w celu zniszczenia komórek zmienionych nowotworowo. Promieniowanie prowadzi do uszkodzenia w komórkach nowotworowych ich materiału genetycznego (DNA), co w konsekwencji uniemożliwia wzrost i podział komórek.

Najczęstszą formą radioterapii jest stosowanie promieniowania, którego źródło znajduje się w pewnej odległości od pacjenta. Wyróżnić można również metodę tzw. radioterapii kontaktowej, w której źródło promieniowania znajduje się w bezpośrednim kontakcie z pacjentem. W zależności od zaawansowania choroby leczenie radioterapią daje znaczną poprawę zdrowia. Rokowanie zależy w dużym stopniu od wczesnego rozpoznania choroby. Średnio u 95% chorych w I stopniu zaawansowania klinicznego oraz 50% chorych w IV stopniu radioterapia daje duże szanse na całkowitą remisję choroby.

Chemioterapia stosowana jest najczęściej łącznie z radioterapią, gdy zmiany nowotworowe są na tyle duże, że sama radioterapia nie jest wystarczająca.

Chemioterapia polega na podawaniu leków przeciwnowotworowych (leki cytostatyczne), które hamują wzrost komórek nowotworowych. Stosowanie leków cytostatycznych wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi, ponieważ poza komórkami nowotworowymi chemioterapia niszczy również zdrowe komórki organizmu.

Obecnie w fazie badań są techniki immunoterapii, które polegają na zastosowaniu przeciwciał skierowanych przeciwko komórkom nowotworowym. W ten sposób dochodzi do wzmocnienia układu odpornościowego, w wyniku czego organizm staje się bardziej odporny na zakażenia wirusowe oraz bakteryjne.

Nieleczona ziarnica nieuchronnie kończy się śmiercią. Jeszcze kilka lat temu ziarnica złośliwa była chorobą nieuleczalną, jednak teraz, dzięki zastosowaniu odpowiednich metod leczenia chemioterapią i radioterapią, w dużym odsetku przypadków możliwe jest całkowite wyleczenie.

Jeżeli rozpoznanie oraz wdrożenie leczenia choroby jest wczesne, to rokowania są stosunkowo dobre.



PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • w przypadku stwierdzenia charakterystycznych objawów (szczególnie powiększenia węzłów chłonnych w okolicy nadobojczykowej i na szyi) zgłosić się do lekarza na specjalistyczne badania
  • szybko zastosować leczenie, co statystycznie często prowadzi do całkowitego wyleczenia.

 NIE NALEŻY:

  • lekceważyć takich objawów, jak powiększenie węzłów chłonnych szyi, pachy, pachwiny
  • zapominać o badaniach kontrolnych, przede wszystkim w pierwszym roku po leczeniu (badanie w 1, 2, 4, 6, 9 i 12 miesiącu).
Więcej z kategorii: Choroby nowotworowe