Ciąża pozamaciczna (Ektopowa)

Ciąża ektopowa jest to każda ciąża o nieprawidłowej lokalizacji, czyli poza tylną ścianą górnej części trzonu macicy.

Ze względu na umiejscowienie wyróżnić można:

Ciążę ektopową maciczną:

• w rogu macicy
• w szyjce macicy

Ciążę ektopową pozamaciczną:

• jajowodową (najczęstsza)
• jajnikową
• brzuszną

OBJAWY CIĄŻY POZAMACICZNEJ

Zarodek we wczesnym stadium jest strukturą bardzo inwazyjną dla organizmu matki. Jeśli jego implantacja (wszczepienie) nastąpi w prawidłowym miejscu w macicy, rozwija się dalej prawidłowo. Każde inne miejsce implantacji zarodka oraz trawienie przez wydzielane przez niego substancje matczynych tkanek powoduje powstanie objawów, często bardzo niebezpiecznych dla matki.

W pierwszym stadium zupełny brak objawów sugerujących nieprawidłowość umiejscowienia zarodka — przebieg podobny do prawidłowej ciąży

Po około 6-8 tygodniach od ostatniej miesiączki następuje krwawienie, bądź plamienie z dróg rodnych, będące skutkiem obumarcia zarodka; towarzyszy temu ból w podbrzuszu po stronie, gdzie doszło do nieprawidłowego zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej (ból może być kłujący, tępy lub nieokreślony)

W przypadku krwawienia do wnętrza brzucha (do jamy otrzewnej) następuje jej podrażnienie, objawiające się silnym bólem brzucha, jego napięciem, przyspieszeniem tętna i oddechu

Najbardziej niebezpieczne jest pęknięcie jajowodu, powodujące masywny krwotok z rozwijającym się wstrząsem – skóra staje się blada, tętno staje się szybsze i zarazem słabo wyczuwalne, spada ciśnienie krwi, może dojść do utraty przytomności; jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia.

PRZYCZYNY CIĄŻY POZAMACICZNEJ

Czynniki doprowadzające do rozwoju ciąży ektopowej można podzielić na kilka grup:

1. przeszkody uniemożliwiające prawidłową wędrówkę i zagnieżdżenie się zygoty:

• zrosty w obrębie fałdów błony śluzowej jajowodów tworzące sieć
• zrosty pozapalne/pooperacyjne w obrębie jamy macicy (zespół Ashermana)
• ubytki błony śluzowej jako następstwo zagojonych ropni, szczególnie po zapaleniu jajowodu, po poronieniach gorączkowych i po zakażeniach połogowych
• operacje na macicy powodujące zagięcie jajowodu

2. zmiany czynnościowe:

• zaburzenie perystaltyki jajowodów, czyli ich ruchu pomagającego w wędrówce zapłodnionej komórki jajowej do macicy
• nieruchomość rzęsek wyściełających światło jajowodów (wraz z innymi objawami tworzące zespół Kartagenera)

3. wady w budowie narządów rodnych, np. w przegrodzie macicy

4. endometrioza.

DIAGNOSTYKA CIĄŻY POZAMACICZNEJ

W każdym przypadku lekarz zbiera staranny wywiad, uwzględniający zwłaszcza wszystkie szczegóły dotyczące krwawienia i ciąży.

Wykonuje się:

• badanie krwi
• badania USG przezbrzuszne i przezpochwowe, które pozwalają stwierdzić dokładną lokalizację zarodka oraz czy jest on żywy, czy doszło do jego obumarcia.

W przypadku niejednoznacznych wyników w/w badań, przeprowadza się laparoskopię.

LECZENIE CIĄŻY POZAMACICZNEJ

Obowiązuje leczenie operacyjne, polegające na usunięciu ciąży drogą laparotomii, czyli po przecięciu powłok brzusznych. W miarę możliwości dąży się do zachowania jajowodu, nie zawsze jest to jednak możliwe. Dodatkowo wdraża się leczenie farmakologiczne.

PORADY LEKARZA

✓ NALEŻY:

• skonsultować się z lekarzem w przypadku podejrzeń ciąży ektopowej.

✓ NIE NALEŻY:

• bagatelizować objawów.