Ciąża ektopowa jest to każda ciąża o nieprawidłowej lokalizacji, czyli poza tylną ścianą górnej części trzonu macicy.
Ze względu na umiejscowienie wyróżnić można:
Ciążę ektopową maciczną:
- w rogu macicy
- w szyjce macicy
Ciążę ektopową pozamaciczną:
- jajowodową (najczęstsza)
- jajnikową
- brzuszną
OBJAWY CIĄŻY POZAMACICZNEJ
Zarodek we wczesnym stadium jest strukturą bardzo inwazyjną dla organizmu matki. Jeśli jego implantacja (wszczepienie) nastąpi w prawidłowym miejscu w macicy, rozwija się dalej prawidłowo. Każde inne miejsce implantacji zarodka oraz trawienie przez wydzielane przez niego substancje matczynych tkanek powoduje powstanie objawów, często bardzo niebezpiecznych dla matki.
W pierwszym stadium zupełny brak objawów sugerujących nieprawidłowość umiejscowienia zarodka — przebieg podobny do prawidłowej ciąży
Po około 6-8 tygodniach od ostatniej miesiączki następuje krwawienie, bądź plamienie z dróg rodnych, będące skutkiem obumarcia zarodka; towarzyszy temu ból w podbrzuszu po stronie, gdzie doszło do nieprawidłowego zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej (ból może być kłujący, tępy lub nieokreślony)
W przypadku krwawienia do wnętrza brzucha (do jamy otrzewnej) następuje jej podrażnienie, objawiające się silnym bólem brzucha, jego napięciem, przyspieszeniem tętna i oddechu
Najbardziej niebezpieczne jest pęknięcie jajowodu, powodujące masywny krwotok z rozwijającym się wstrząsem – skóra staje się blada, tętno staje się szybsze i zarazem słabo wyczuwalne, spada ciśnienie krwi, może dojść do utraty przytomności; jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia.
PRZYCZYNY CIĄŻY POZAMACICZNEJ
Czynniki doprowadzające do rozwoju ciąży ektopowej można podzielić na kilka grup:
1. przeszkody uniemożliwiające prawidłową wędrówkę i zagnieżdżenie się zygoty:
- zrosty w obrębie fałdów błony śluzowej jajowodów tworzące sieć
- zrosty pozapalne/pooperacyjne w obrębie jamy macicy (zespół Ashermana)
- ubytki błony śluzowej jako następstwo zagojonych ropni, szczególnie po zapaleniu jajowodu, po poronieniach gorączkowych i po zakażeniach połogowych
- operacje na macicy powodujące zagięcie jajowodu
2. zmiany czynnościowe:
- zaburzenie perystaltyki jajowodów, czyli ich ruchu pomagającego w wędrówce zapłodnionej komórki jajowej do macicy
- nieruchomość rzęsek wyściełających światło jajowodów (wraz z innymi objawami tworzące zespół Kartagenera)
3. wady w budowie narządów rodnych, np. w przegrodzie macicy
4. endometrioza.
DIAGNOSTYKA CIĄŻY POZAMACICZNEJ
W każdym przypadku lekarz zbiera staranny wywiad, uwzględniający zwłaszcza wszystkie szczegóły dotyczące krwawienia i ciąży.
Wykonuje się:
- badanie krwi
- badania USG przezbrzuszne i przezpochwowe, które pozwalają stwierdzić dokładną lokalizację zarodka oraz czy jest on żywy, czy doszło do jego obumarcia.
W przypadku niejednoznacznych wyników w/w badań, przeprowadza się laparoskopię.
LECZENIE CIĄŻY POZAMACICZNEJ
Obowiązuje leczenie operacyjne, polegające na usunięciu ciąży drogą laparotomii, czyli po przecięciu powłok brzusznych. W miarę możliwości dąży się do zachowania jajowodu, nie zawsze jest to jednak możliwe. Dodatkowo wdraża się leczenie farmakologiczne.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- skonsultować się z lekarzem w przypadku podejrzeń ciąży ektopowej.
✓ NIE NALEŻY:
- bagatelizować objawów.