Rak szyjki macicy jest to złośliwy nowotwór, który rozwija się w obrębie szyjki macicy, łączącej trzon macicy z pochwą. Stanowi drugi pod względem zachorowalności nowotwór u kobiet.

W Polsce wskaźnik jego wyleczalności jest jednym z najniższych w Europie, przede wszystkim ze względu na wysokie zaawansowanie w chwili rozpoznania.

OBJAWY RAKA SZYJKI MACICY

Rak szyjki macicy rozwija się bezobjawowo przez długi okres! Pierwsze dolegliwości nie są charakterystyczne tylko dla tej choroby i należą do nich:

  • upławy – wodniste, brudnoszare, czasem o przykrym zapachu i podbarwione krwią
  • krwawienia przedłużone i obfitsze miesiączki, krwawienia i plamienia między miesiączkami, krwawienia kontaktowe (po stosunku, podmywaniu, i badaniu ginekologicznym), krwawienia po menopauzie
  • dolegliwości bólowe – ból podbrzusza i/lub okolicy krzyżowej, ból po stosunku.

W późniejszej fazie choroby mogą dołączyć:

  • niesymetryczne obrzęki kończyn dolnych
  • parcie na mocz i stolec lub ich bezwiedne oddawanie
  • krwawienia z cewki moczowej i odbytu
  • wyniszczenie organizmu postępujące wraz z rozwojem raka.

PRZYCZYNY RAKA SZYJKI MACICY

Za powstanie tego nowotworu odpowiedzialne są niektóre typy wirusa brodawczaka ludzkiego – HPV (Human Papilloma Virus), najczęściej rozwój raka spowodowany jest zakażeniem typami HPV 16 i 18 (około 70%).

Ponadto istnieją czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy i należą do nich:

  • wiek (najwięcej zakażeń HPV stwierdza się u kobiet powyżej 25 roku życia)
  • wczesne rozpoczęcie życia płciowego i wielu partnerów seksualnych
  • liczne ciąże i porody
  • niski status materialny i związane z nim niedobory żywieniowe, brak dbałości o higienę osobistą oraz rzadsze wizyty u ginekologa
  • palenie papierosów i picie alkoholu z jednoczesnym, nieregularnym przyjmowaniem tabletek antykoncepcyjnych
  • zakażenia dróg moczowo-płciowych i niedobory odporności (np. AIDS).

DIAGNOSTYKA RAKA SZYJKI MACICY

Aby móc rozpoznać raka szyjki macicy we wczesnym stadium, konieczne są regularne wizyty u ginekologa, najlepiej raz w roku.

Podstawą do wysunięcia podejrzenia nowotworu jest szczegółowy wywiad zebrany przez lekarza. Następny etap to badanie ginekologiczne, które daje możliwość wykrycia zmian predysponujących do wystąpienia nowotworu, tzn. nadżerek (obecnie nazywanych ektropion) i polipów szyjkowych.

Podstawową i prostą metodą diagnostyczną jest badanie cytologiczne wymazu pobranego z szyjki macicy podczas wizyty u lekarza (test Papanicolau, lub system Bethesda).

Wyniki testu Papanicolau

StopieńOpis
Ikomórki prawidłowe
IIzmiany świadczące o stanie zapalnym
IIIwystępują tzw. komórki dysplastyczne, mogące przekształcić się w rakowe
IVpojedyncze komórki atypowe (nowotworowe)
Vliczne komórki nowotworowe

Gdy wykryje się poważniejsze zmiany, wykonuje się tzw. kolposkopię. Umożliwia ona dokładniejsze obejrzenie szyjki macicy aparatem, który oświetla szyjkę, a także pobranie wycinka (biopsję) do badania mikroskopowego.

Jeżeli doszło do rozwinięcia raka, wykonywane są kolejne badania (tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny), które umożliwią określenie rozprzestrzenienia się choroby.

Istnieją również testy wykrywające zakażenie HPV.

LECZENIE RAKA SZYJKI MACICY

Najczęściej wykonuje się różnego rodzaju zabiegi chirurgiczne.

Operacjom tzw. oszczędzającymi poddaje się kobiety młode, u których rak jest słabo zaawansowany. Z kolei u kobiet z zaawansowanym nowotworem i nieplanujących ciąży wykonuje się zabiegi radykalne (radykalne wycięcie macicy i przydatków).

Jeśli nie można wykonać operacji, nowotwór jest bardzo rozprzestrzeniony lub kiedy istnieje prawdopodobieństwo nawrotu choroby po zabiegu, stosuje się radioterapię (leczenie promieniowaniem przenikliwym), czasem połączoną z chemioterapią (podawaniem leków hamujących rozmnażanie komórek rakowych).

Istnieje szczepionka, która ma na celu zabezpieczenie przed chorobami wywoływanymi przez wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV), typu 6, 11, 16 i 18 -a więc chroni przed rakiem szyjki macicy i brodawczakiem narządów płciowych. Szczepionka ta przynosi największe korzyści, gdy jest stosowana zanim dojdzie do zakażenia, dlatego najlepiej jest szczepić dziewczynki w wieku 9-15 lat. W celu pełnej ochrony należy podać w odpowiednim odstępie czasu trzy dawki.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • regularnie wykonywać badanie cytologiczne.

 NIE NALEŻY:

  • zapominać o wizytach u ginekologa.
Więcej z kategorii: Choroby nowotworowe