Zapalenie cewki moczowej i pęcherza moczowego jest najczęstszą dolegliwością ze strony układu moczowego, ma przeważnie podłoże bakteryjne lub wirusowe. Proces zapalny obejmuje błonę śluzową cewki lub pęcherza moczowego, w poważniejszych przypadkach może dojść do zajęcia całej ściany pęcherza.
W przypadku rozszerzenia zakażenia na cały układ moczowy zapalenie pęcherza może okazać się niebezpieczne. Zapalenia pęcherza moczowego należą, obok przeziębień, do najczęstszych zachorowań infekcyjnych.
OBJAWY ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA
- uczucie parcia na pęcherz
- częste oddawanie niewielkich ilości moczu
- ból i pieczenie podczas oddawania moczu
- bóle i skurcze w okolicy pęcherza moczowego
- obecność krwi w moczu
- nieprzyjemny zapach moczu
- zmętnienie moczu
- gorączka i złe samopoczucie.
PRZYCZYNY ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA
Cewka moczowa kobiet (długość 3-5 cm) jest wyraźnie krótsza niż u mężczyzn (około 20 cm), co pozwala na łatwiejsze wnikanie zarazków w miejsce docelowe, przez co kobiety i dziewczęta znacznie częściej zapadają na zapalenia niż chłopcy i mężczyźni.
Zakażenie układu moczowego jest najczęściej spowodowane przez bakterie Escherichia Coli – pałeczki okrężnicy pochodzące z jelita grubego.
Czynniki ryzyka sprzyjające zakażeniu pęcherza moczowego:
- nieprawidłowości w budowie układu; moczowego (wrodzone wady)
- zaburzenia metaboliczne, np. cukrzycą;
- ciąża (płód uciska na moczowody, j utrudniając odpływ moczu)
- zapalenie pochwy
- obniżenie narządu rodnego kobiety
- przerost gruczołu krokowego
- brak higieny osobistej lub nieodpowiednie dbanie o nią
- obecność kamieni lub innych przeszkód w drogach moczowych
- cewnikowanie pęcherza
- współżycie seksualne.
DIAGNOSTYKA ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA
W większości przypadków zapalenie pęcherza moczowego nie prowadzi do groźnych powikłań. Jednak nieleczone zapalenie może sprzyjać przemieszczaniu się bakterii, prowadząc do odmiedniczkowego zapalenia nerek, co objawia się najczęściej obecnością krwi w moczu (krwiomocz), gorączką, dreszczami i mdłościami.
Na uszkodzenie nerek narażone są najczęściej małe dzieci oraz osoby starsze.
Badania wskazane w diagnostyce zapalenia pęcherza moczowego:
- badanie ogólne moczu (m.in. ciężar właściwy moczu, obecność białka, krwinek czerwonych i leukocytów)
- morfologia krwi (ocena stężenia kreatyniny, mocznika w surowicy, jonogram, OB)
- posiew moczu (ocena bakteriologiczna) Z urografia
- USG dróg moczowych.
Jeżeli jednak objawy choroby, mimo leczenia, nie ustępują i do tego dołącza gorączka, bóle krzyża lub pojawia się krew w moczu, należy niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza.
LECZENIE ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA
Leczenie opiera się na stosowaniu antybiotyków w oparciu o wynik antybiogramu. W zależności od czynnika chorobotwórczego (określonego na podstawie badania bakteriologicznego), wywołującego zapalenie pęcherza, stosuje się odpowiednie leki przeciwbakteryjne.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- pić duże ilości płynów, aby zwiększyć ilość moczu oraz „wypłukać” bakterie, zaleca się napary z następujących ziół:
- liść brzozy
- ziele skrzypu
- spożywać witaminę C oraz napoje zakwaszające mocz (kwaśne środowisko hamuje rozwój bakterii), np. rozcieńczony sok z cytryny
- pić sok żurawinowy.
W celu zapobiegania zapaleniom pęcherza:
- całkowicie opróżniać pęcherz przy oddawaniu moczu
- utrzymywać odpowiednią higienę osobistą
- podcierać się w kierunku od cewki moczowej do odbytu (nigdy odwrotnie), gdyż zmniejsza to możliwość przenoszenia bakterii do cewki myć się przed i po stosunku płciowym oraz oddawać mocz tuż po współżyciu; pozwala to wypłukać bakterie z ujścia zewnętrznego cewki moczowej
- pić duże ilości wody zwykłej lub mineralnej oraz herbatki owocowe unikać wychłodzenia organizmu, np, przez mokry strój kąpielowy, zimne stopy.
✓ NIE NALEŻY:
- powstrzymywać oddawania moczu, ponieważ sprzyja to zakażeniu dróg moczowych
- stosować kosmetyków drażniących śluzówkę przedsionka pochwy i cewki moczowej
- siadać na zimnym podłożu i doprowadzić do oziębienia ciała
- spożywać:
- kawy
- napojów zawierających kofeinę
- pikantnych przypraw
Produkty te mogą powodować podrażnienie ścian pęcherza moczowego.
Zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce zapaleń dróg moczowych pomocne są terapie ziołowe:
Herbatki moczopędne z:
- liści brzozy
- skrzypu polnego
- nawłoci
- korzeni i owoców pietruszki
- rdestu ptasiego
- pokrzywy
Zioła działające dezynfekująco:
- liście mącznicy
- liście borówki brusznicy
- owoce jałowca
Preparaty, takie jak:
- urogran – granulat z ziół moczopędnych (ziele nawłoci, skrzypu, liść brzozy, korzeń lubczyka) stosowany w stanach zapalnych dróg moczowych i przy skąpomoczu
- urosan – mieszanka moczopędna (ziele skrzypu, liść brzozy, liść mącznicy, korzeń cykorii) stosowana w przewlekłych infekcjach pęcherza moczowego
- urosept – drażetki (zawierające wyciąg z korzenia pietruszki, liści brzozy i borówki brusznicy) stosowane w zakażeniach układu moczowego
- nerfobinisol – płyn (zawierający soki z krwawnika, brzozy, mniszka, nawłoci, skrzypu i pokrzywy) o działaniu moczopędnym, ułatwiający wydalanie kwasu moczowego.