Niewielkie rany są nieodłączną częścią naszego życia. Raną określa się przerwanie anatomicznej ciągłości tkanek w wyniku działania urazu. Rany klasyfikuje się najczęściej na podstawie: mechanizmu, jaki doprowadza do ich powstania, głębokości i rozległości.
Rodzaje ran
Charakterystyka oraz mechanizm powstawania ran
Rana cięta
- dochodzi do przerwania ciągłości skóry, a niekiedy także głębiej położonych tkanek,
- powstaje najczęściej przy użyciu ostrych przedmiotów (noże, narzędzia stolarskie, broń biała).
Rana tłuczona
- tworzy się w okolicach ciała, które pod cienką warstwą skóry zawierają mocną podstawę kostną (głowa, przednia powierzchnia podudzia),
- powstaje w następstwie urazu narzędziem tępokrawędzistym (młotek, obuch siekiery, pałka).
Rana miażdżona
- powstaje w następstwie uderzenia masywnym i tępym przedmiotem, tak że tkanki ulegają zmiażdżeniu.
Rana rąbana
- dochodzi zarówno do przerwania ciągłości tkanek (skóry i zwykle głębiej położonych struktur), jak i uszkodzenia tkanek otaczających,
- powstaje najczęściej w następstwie uderzenia ostrym i masywnym przedmiotem (tasakiem, siekierą, łopatą).
Rana szarpana
- powstaje w wyniku działania przedmiotu powodującego rozrywanie tkanek (piła, drut kolczasty).
Rana kłuta
- może być szczególnie niebezpieczna, z uwagi na możliwość wprowadzenia drobnoustrojów do tkanek i związany z tym rozwój zakażenia,
- powstaje na skutek działania długich i ostrych przedmiotów (igła, szpikulec, gwóźdź, szydło).
Rana z ubytkiem tkankowym
- na skutek działania urazu dochodzi do oddzielenia się warstwy tkanek i powstania ubytku tkanek, ubytek może dotyczyć jedynie samej skóry lub obejmować skórę i tkanki głębiej położone.
Rana postrzałowa
- składa się najczęściej z rany wlotowej i wylotowej, pomiędzy którymi znajduje się kanał postrzałowy, w pewnych okolicznościach kula może pozostać w organizmie i wówczas mówi się o ranie ślepej; rana wlotowa jest znacznie mniejsza niż wylotowa,
- powstaje w wyniku postrzału.
Rana kąsana
- powstaje w następstwie ugryzienia (przez człowieka lub zwierzę).
Rany – objawy
Podstawowym objawem po zranieniu jest krwawienie, które może być różnie nasilone. Krwawieniu zwykle towarzyszy ból, którego nasilenie związane jest z charakterem rany, jej głębokością oraz lokalizacją.
Rany i diagnostyka
Postawienie właściwej diagnozy jest możliwe na podstawie:
- wywiadu lekarskiego,
- analizy stwierdzonych objawów klinicznych,
- wnikliwego badania lekarskiego.
Rany – leczenie
Leczenie jest uzależnione od rodzaju rany, jej głębokości i rozległości. Polega głównie na jej opatrzeniu. W przypadku niektórych zranień lekarz może zalecić zszycie rany, podanie dawki przypominającej szczepionki przeciwtężcowej lub antytoksyny tężcowej oraz wykonanie innych działań uzależnionych od stanu klinicznego poszkodowanego.
Porady lekarza
✓ NALEŻY:
- zachować ostrożność podczas używania ostrych narzędzi kuchennych oraz narzędzi domowych niezbędnych w codziennym życiu,
- nosić odpowiednie ubrania ochronne, obuwie i rękawice podczas wykonywania prac wymagających użycia niebezpiecznych przedmiotów,
- w przypadku zranienia nałożyć na ranę jałowy opatrunek z gazy i silnie przycisnąć, takie postępowanie stosuje się także w przypadku bardzo silnie krwawiących ran, nawet krwawienia tętniczego,
- jeśli opatrunek szybko nasącza się krwią, należy nakładać kolejne warstwy i ponownie silnie przyciskać miejsce krwawienia,
- niezwłocznie udać się na izbę przyjęć najbliższego szpitala.
✓ NIE NALEŻY:
- pozwalać na stosowanie niebezpiecznych przedmiotów i narzędzi przez dzieci oraz osoby w starszym wieku,
- bagatelizować nawet najmniejszego zranienia,
- zakładać opasek uciskowych powyżej krwawiącego miejsca,
- dotykać rany,
- pozwolić na dostanie się brudu do rany,
- zdrapywać strupów, gdyż wydłuża to proces gojenia.
