Hipertrójglicerydemia jest zaburzeniem gospodarki tłuszczowej człowieka wywołanym podwyższonym poziomem trigliceroli w organizmie.
Triglicerole (trójglicerydy) są związkami glicerolu i kwasów tłuszczowych. Stanowią główny składnik lipidowy pokarmów, tworzą większość zwierzęcych i roślinnych tłuszczów i są głównymi lipidami przenoszonymi przez układ krwionośny. Tłuszcze w postaci trójglicerydów zostają wchłaniane z pokarmów, a następnie magazynowane i stanowią rezerwę energetyczną organizmu. Hipertrójglicerydemii często towarzyszy obniżenie poziomu „dobrego” cholesterolu (HDL). Stanowi to ryzyko rozwoju zmian miażdżycowych oraz zaburzeń w układzie sercowo-naczyniowym. Może też doprowadzić do rozwoju choroby niedokrwiennej serca.
OBJAWY – HIPERTRÓJGLICERYDEMIA
Najczęściej choroba przebiega bezobjawowo, a o jej istnieniu chory dowiaduje się po przeprowadzeniu badań lekarskich.
PRZYCZYNY – HIPERTRÓJGLICERYDEMIA
Podwyższony poziom triglicerydów związany jest z:
- występowaniem cukrzycy
- niedoczynnością tarczycy
- zaburzeniami w przemianie białek (hiperproteinemii)
- przewlekłą niewydolnością nerek
- występuje również w: łuszczycy, dnie moczanowej, alkoholizmie oraz podczas głodzenia.
Zmniejszony poziom triglicerydów (hipotriglicerydemia) wynika z:
- przyjmowania zbyt małych ilości pokarmów zawierających tłuszcze
- zaburzeń trawienia
- przewlekłego zapalenia trzustki
- zastoju żółci
- uszkodzenia wątroby
- nadczynności tarczycy.
DIAGNOSTYKA
Ocena stężenia trójglicerydów polega na oznaczeniu całkowitego cholesterolu (HDL i LDL). W przypadku hipertriglicerydemii ważne jest stwierdzenie przyczyny na podstawie której podejmuje się leczenie.
LECZENIE – HIPERTRÓJGLICERYDEMIA
Ciężka postać hipertriglicerydemii z zapaleniem trzustki wymaga leczenia szpitalnego oraz wyeliminowania tłuszczów z diety. W przypadku hipertriglicerydemii wtórnej rokowania są dobre, pod warunkiem wyeliminowania przyczyny wystąpienia choroby. Hipertriglicerydemia pierwotna (wrodzona) wymaga leczenia przez cale życie.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- zredukować zawartość tłuszczów w diecie poniżej 30% wartości energetycznej całego spożywanego pokarmu
- spożywać pokarmy o zawartości węglowodanów około 50-60%
- spożywać pokarmy o zawartości białek około 10-15%.
✓ NIE NALEŻY:
- dopuścić do nadwagi i otyłości
- spożywać alkoholu oraz słodyczy.
Produkty zalecane do spożywania:
- pieczywo ciemne, zawierające dużą ilość błonnika (chleb razowy, graham, pieczywo chrupkie)
- kasza gryczana i kukurydziana
- białka jaj
- mleko o niskiej zawartości tłuszczu, świeże lub zsiadłe
- chudy twaróg
- drób
- ryby (karmazyn, sandacz, leszcz, lin, szczupak, pstrąg, dorsz, flądra, karaś, płoć, karp)
- chuda szynka wołowa lub wieprzowa oraz polędwica wołowa
- oliwa z oliwek i oleje roślinne
- warzywa i owoce.
Produkty niezalecane do spożywania:
- mleko o zawartości tłuszczu powyżej 3,2%
- tłuste sery i twarogi
- serki topione
- sery żółte
- wieprzowina i baranina
- mózgi, wątroby, nerki
- ryby tłuste (śledź, łosoś, węgorz, halibut, szprot)
- masło, smalec
- alkohol
- papierosy
- czekolada.
