Mięśniaki macicy są to łagodne, niezłośliwe guzy, pojedyncze lub mnogie, o różnych rozmiarach, wywodzące się z komórek mięśniowych macicy i wrastające w ten narząd bądź rozrastające się poza niego.

Według różnych danych występują u 20-50% wszystkich kobiet, a częstość ich pojawienia się rośnie wraz z wiekiem.

OBJAWY MIĘŚNIAKÓW MACICY

W początkowej fazie, gdy guz (lub guzy) jest jeszcze niewielki, nie powoduje on najczęściej żadnych dolegliwości. Jednak z upływem czasu pojawiają się objawy, z których najczęstszymi są:

  • powiększenie obwodu brzucha, niekiedy mogące sugerować ciążę
  • nadmierne, długotrwałe i bolesne krwawienia miesiączkowe, nieregularne międzymiesiączkowe krwawienia oraz plamienia z dróg rodnych
  • niedokrwistość
  • przewlekłe bóle krzyża, uczucie guza w jamie brzusznej
  • dolegliwości związane z uciskiem dużych mięśniaków na sąsiednie narządy, zaleganie lub częste oddawanie moczu, zaparcia
  • bóle w dole brzucha i bolesne stosunki płciowe
  • duże mięśniaki mogą wypadać do pochwy (tzw. mięśniak rodzący się).

Możliwość zezłośliwienia mięśniaka jest niewielka, często jednak współistnieją one z innymi patologiami w obrębie narządów płciowych, w tym z nowotworami błony śluzowej macicy.

Obecność wielu mięśniaków, a nawet jednego dużego zniekształca macicę, czego skutkiem jest niemożność zajścia w ciążę, trudności podczas porodu lub poronienie.

Skręt mięśniaka jest jedną z przyczyn tzw. ostrego brzucha, stanowi bezpośrednie zagrożenie życia. Nieleczone mięśniaki mogą ulec rozmiękaniu, zakażeniu lub zwłóknieniu, co może prowadzić do dodatkowych dolegliwości, niekiedy również zagrażających życiu.

Ze względu na umiejscowienie w obrębie macicy mięśniaki dzieli się na:

  • podśluzówkowe – od strony jamy macicy
  • śródścienne – w głębi ściany macicy
  • podsurowicówkowe – tuż pod błoną surowicówkową.

PRZYCZYNY MIĘŚNIAKÓW MACICY

Nie poznano jeszcze dokładnie przyczyn powstawania mięśniaków, jednak wiele dowodów wskazuje na to, że ich wzrost zależy od wysokiego stężenia estrogenów, żeńskich hormonów płciowych.

Wpływ na to mają:

  • wiek kobiety: 35-50 lat
  • nadczynność w wydzielaniu hormonów przez jajniki, np. po zakończeniu leczenia hormonalnego lub odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych
  • otyłość
  • czynniki genetyczne.

DIAGNOSTYKA MIĘŚNIAKÓW MACICY

W przypadku podejrzenia mięśniaków macicy, po zebraniu wywiadu i badaniu ginekologicznym, u pacjentki wykonuje się:

  • USG narządów płciowych
  • badanie endoskopowe – histeroskopię
  • laparoskopię
  • pobierany jest także wymaz z szyjki macicy w celu przeprowadzenia badania mikroskopowego pod kątem ewentualnych zmian nowotworowych.

LECZENIE MIĘŚNIAKÓW MACICY

Jeśli pojawią się objawy (np. u kobiet pragnących zajść w ciążę) lub nastąpi ich szybki wzrost, należy zastosować leczenie.

Stosuje się terapię hormonalną, która poprzez wywołanie tzw. farmakologicznej menopauzy doprowadza do zmniejszenia macicy wraz ze znajdującymi się w niej mięśniakami.

Aby złagodzić objawy niepożądane, związane z taką kuracją, prowadzi się również hormonalną terapię zastępczą (HTZ). Istnieją jednak sytuacje, gdy nieodzowną staje się potrzeba wykonania zabiegu operacyjnego. Dzieje się tak np. gdy guz rośnie bardzo szybko, co sugeruje, że może to być rak, kiedy mięśniaki są powodem niepowodzeń rozrodu, w przypadku mięśniaków o długiej szypule, które mogą ulec skręceniu.

W zależności od ilości i wielkości mięśniaków oraz wieku pacjentki przeprowadza się:

  • otwarcie brzucha i wyłuszczenie mięśniaka
  • usunięcie całej macicy (jest to ostateczność)
  • operację laparoskopową
  • embolizację, czyli wprowadzenie do tętnic macicy za pomocą cewnika, specjalnych substancji, które powodują niedokrwienie mięśniaków i ich obumarcie.

W przypadku obfitego krwawienia zaleca się picie naparu o właściwościach przeciwkrwotocznych — ze skrzypu oraz krwawnika.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • często (2 razy w roku) odwiedzać ginekologa
  • regularnie przeprowadzać badania USG
  • jeść duże ilości natki pietruszki i koperku, które działają krwiotwórczo, uzupełniając ubytek krwi.

 NIE NALEŻY:

  • bagatelizować objawów.