Posocznicą nazywa się stan kliniczny, w którym stwierdza się, przy użyciu obiektywnych metod, wysiew drobnoustrojów do krwi wraz z wystąpieniem określonych objawów klinicznych będących uogólnioną odpowiedzią zapalną organizmu.
OBJAWY SEPSY
- podwyższenie temperatury ciała lub jej obniżenie, poniżej temperatury prawidłowej
- silne dreszcze połączone z uczuciem gorąca
- nudności
- przyspieszona akcja serca ponad przyjętą normę (ponad 100 uderzeń na minutę dla osób dorosłych)
- przyspieszona częstość oddechów ponad przyjętą normę (liczba oddechów ponad 20/min dla osób dorosłych)
- inne objawy, np. obniżenie ciśnienia tętniczego (hipotensja) z występowaniem zimnych potów
- niepokój i splątanie psychiczne
- objawy związane z czynnikiem będącym punktem wyjścia dla rozsiewu drobnoustrojów (np. objawy obecności ogniska ropnego w skórze lub innych narządach)
- w posocznicy wywołanej przez meningokoki występuje charakterystyczna wysypka krwotoczna.
PRZYCZYNY SEPSY
Bezpośrednim czynnikiem wywołującym posocznicę są najczęściej bakterie różnego typu i wytwarzane przez nie toksyny, a także inne drobnoustroje, w tym wirusy oraz grzyby. Obecność tych drobnoustrojów we krwi (zwykle krótkotrwała) jest zjawiskiem powszechnym, występującym w wielu chorobach zakaźnych (np. w grypie), lecz niemającym poważnych konsekwencji.
Najczęstszą przyczyną występowania posocznicy jest istnienie u chorego już wcześniej ogniska zapalnego, z którego następuje ciągły wysiew drobnoustrojów przekraczający możliwości odpornościowe organizmu. Skutkuje to rozwojem uogólnionej reakcji zapalnej, której towarzyszą złożone procesy zachodzące w organizmie, mogące zagrażać życiu chorego. Jedną z przyczyn posocznicy może być zakażenie bakterią Neisseria meningitidis (meningokokiem), która wywołuje m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
W czasie choroby dochodzi do namnożenia i przedostania się bakterii do krwiobiegu, co może skutkować powstawaniem niewydolności wielu narządów i rozwojem posocznicy.
Do zakażenia bakterią Neisseria meningitidis może dochodzić:
- drogą kropelkową (poprzez kaszel łub kichanie)
- drogą kontaktów bezpośrednich (np. pocałunek)
- drogą kontaktów pośrednich (np. spożywanie posiłków jednym kompletem sztućców).
Szczególnie narażone na zakażenie bakterią są małe dzieci, młodzież oraz inne osoby przebywające w dużych skupiskach ludzkich (żłóbki, przedszkola, szkoły, internaty, jednostki wojskowe, akademiki).
Szczególnie narażone na zakażenie bakterią są małe dzieci, młodzież oraz inne osoby przebywające w dużych skupiskach ludzkich (żłóbki, przedszkola, szkoły, internaty, jednostki wojskowe, akademiki).
Przykładowe powikłania w przebiegu sepsy:
- niewydolność nerek
- niewydolność wątroby
- zespół zaburzeń oddechowych.
DIAGNOSTYKA SEPSY
Poza zebraniem wywiadu lekarskiego i stosownym badaniem chorego wykonuje się bardzo wiele badań dodatkowych.
Badania stosowane w diagnostyce posocznicy:
- posiew krwi i moczu, wykonywany w celu ustalenia rodzaju drobnoustroju wywołującego chorobę
- badanie morfologiczne krwi (określenie liczby krwinek białych, płytek)
- badania laboratoryjne układu krzepnięcia
- RTG klatki piersiowej
- EKG pozwalające na wykrycie zaburzeń rytmu serca
- gazometria krwi tętniczej, wykonywana w celu zbadania równowagi kwa-sowo-zasadowej organizmu, która zależy m.in. od wydolności oddechowej
- parametry wydolności nerek (kreatynina, mocznik).
LECZENIE SEPSY
W przypadku podejrzenia wystąpienia posocznicy należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Celem leczenia jest opanowanie zakażenia oraz wyrównanie powstałych zaburzeń w organizmie. Leczenie polega na zastosowaniu antybiotykoterapii w warunkach szpitalnych. Nie ma szczepionki przeciwko sepsie. jednak istnieje możliwość wykonania szczepień ochronnych przeciwko meningokokom, zalecanych w obowiązującym w Polsce Programie Szczepień Ochronnych. Szczepienie wykonywać można u dzieci powyżej 2. miesiąca życia, przy czym ilość dawek szczepionki jest uzależniona od wieku. Schemat szczepienia przebiega zgodnie ze wskazaniami producenta. W celu uzyskania szczegółowych informacji należy zasięgnąć porady lekarskiej.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- zgłosić się natychmiast do lekarza, jeżeli zauważy się pierwsze objawy posocznicy, żeby zatrzymać chorobę i nie dopuścić do wstrząsu septycznego
- spożywać czosnek lub preparaty czosnkowe, gdyż mają one działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe
- leczyć infekcje w konsultacji z lekarzem i stosować się do jego zaleceń.
✓ NIE NALEŻY:
- lekceważyć objawów
- wyciskać lub nacinać samemu pojawiających się na skórze ropni, gdyż grozi to rozprzestrzenieniem się zakażenia.
