Sepsa / Posocznica

Posocznicą nazywa się stan kliniczny, w którym stwierdza się, przy użyciu obiektywnych metod, wysiew drobnoustrojów do krwi wraz z wystąpieniem określonych objawów klinicznych będących uogólnioną odpowiedzią zapalną organizmu.

OBJAWY SEPSY

• podwyższenie temperatury ciała lub jej obniżenie, poniżej temperatury prawidłowej
• silne dreszcze połączone z uczuciem gorąca
•  nudności
• przyspieszona akcja serca ponad przyjętą normę (ponad 100 uderzeń na minutę dla osób dorosłych)
• przyspieszona częstość oddechów ponad przyjętą normę (liczba oddechów ponad 20/min dla osób dorosłych)
• inne objawy, np. obniżenie ciśnienia tętniczego (hipotensja) z występowaniem zimnych potów
• niepokój i splątanie psychiczne
• objawy związane z czynnikiem będącym punktem wyjścia dla rozsiewu drobnoustrojów (np. objawy obecności ogniska ropnego w skórze lub innych narządach)
• w posocznicy wywołanej przez meningokoki występuje charakterystyczna wysypka krwotoczna.

PRZYCZYNY SEPSY

Bezpośrednim czynnikiem wywołującym posocznicę są najczęściej bakterie różnego typu i wytwarzane przez nie toksyny, a także inne drobnoustroje, w tym wirusy oraz grzyby. Obecność tych drobnoustrojów we krwi (zwykle krótkotrwała) jest zjawiskiem powszechnym, występującym w wielu chorobach zakaźnych (np. w grypie), lecz niemającym poważnych konsekwencji.

Najczęstszą przyczyną występowania posocznicy jest istnienie u chorego już wcześniej ogniska zapalnego, z którego następuje ciągły wysiew drobnoustrojów przekraczający możliwości odpornościowe organizmu. Skutkuje to rozwojem uogólnionej reakcji zapalnej, której towarzyszą złożone procesy zachodzące w organizmie, mogące zagrażać życiu chorego. Jedną z przyczyn posocznicy może być zakażenie bakterią Neisseria meningitidis (meningokokiem), która wywołuje m.in. zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

W czasie choroby dochodzi do namnożenia i przedostania się bakterii do krwiobiegu, co może skutkować powstawaniem niewydolności wielu narządów i rozwojem posocznicy.

Do zakażenia bakterią Neisseria meningitidis może dochodzić:

• drogą kropelkową (poprzez kaszel łub kichanie)
• drogą kontaktów bezpośrednich (np. pocałunek)
• drogą kontaktów pośrednich (np. spożywanie posiłków jednym kompletem sztućców).
  Szczególnie narażone na zakażenie bakterią są małe dzieci, młodzież oraz inne osoby przebywające w dużych skupiskach ludzkich (żłóbki, przedszkola, szkoły, internaty, jednostki wojskowe, akademiki).

Szczególnie narażone na zakażenie bakterią są małe dzieci, młodzież oraz inne osoby przebywające w dużych skupiskach ludzkich (żłóbki, przedszkola, szkoły, internaty, jednostki wojskowe, akademiki).

Przykładowe powikłania w przebiegu sepsy:

• niewydolność nerek
• niewydolność wątroby
• zespół zaburzeń oddechowych.

DIAGNOSTYKA SEPSY

Poza zebraniem wywiadu lekarskiego i stosownym badaniem chorego wykonuje się bardzo wiele badań dodatkowych.

Badania stosowane w diagnostyce posocznicy:

• posiew krwi i moczu, wykonywany w celu ustalenia rodzaju drobnoustroju wywołującego chorobę
• badanie morfologiczne krwi (określenie liczby krwinek białych, płytek)
• badania laboratoryjne układu krzepnięcia
• RTG klatki piersiowej
• EKG pozwalające na wykrycie zaburzeń rytmu serca
• gazometria krwi tętniczej, wykonywana w celu zbadania równowagi kwa-sowo-zasadowej organizmu, która zależy m.in. od wydolności oddechowej
• parametry wydolności nerek (kreatynina, mocznik).

LECZENIE SEPSY

W przypadku podejrzenia wystąpienia posocznicy należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Celem leczenia jest opanowanie zakażenia oraz wyrównanie powstałych zaburzeń w organizmie. Leczenie polega na zastosowaniu antybiotykoterapii w warunkach szpitalnych. Nie ma szczepionki przeciwko sepsie. jednak istnieje możliwość wykonania szczepień ochronnych przeciwko meningokokom, zalecanych w obowiązującym w Polsce Programie Szczepień Ochronnych.  Szczepienie wykonywać można u dzieci powyżej 2. miesiąca życia, przy czym ilość dawek szczepionki jest uzależniona od wieku. Schemat szczepienia przebiega zgodnie ze wskazaniami producenta. W celu uzyskania szczegółowych informacji należy zasięgnąć porady lekarskiej.

PORADY LEKARZA

✓ NALEŻY:

• zgłosić się natychmiast do lekarza, jeżeli zauważy się pierwsze objawy posocznicy, żeby zatrzymać chorobę i nie dopuścić do wstrząsu septycznego
• spożywać czosnek lub preparaty czosnkowe, gdyż mają one działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe
• leczyć infekcje w konsultacji z lekarzem i stosować się do jego zaleceń.

✓ NIE NALEŻY:

• lekceważyć objawów
• wyciskać lub nacinać samemu pojawiających się na skórze ropni, gdyż grozi to rozprzestrzenieniem się zakażenia.