Drożdżyca (Kandydoza)

Drożdżyca (kandydoza) jest to zakażenie grzybicze atakujące skórę i błony śluzowe (np. jamę ustną, pochwę). Wywołują je grzyby zwane drożdżaka-mi (z rodzaju Candida, stąd inna nazwa: kandydoza), najczęściej gatunek Candida albicans – zakażenie przez niego wywołane nazywa się bielnicą.

OBJAWY DROŻDŻYCY

Objawy zależą od lokalizacji zmian (miejsca zakażenia).

Objawy drożdżycy narządów płciowych u kobiet

• upławy w postaci gęstej, przypominającej twaróg wydzieliny z pochwy
• serowate naloty na ścianach pochwy
• zaczerwienienie, świąd (zwłaszcza przed miesiączką), bolesność wokół narządów płciowych, a czasem też wokół odbytu, nasilające się nocą
• pieczenie, ból pochwy podczas stosunku
• dolegliwości przy oddawaniu moczu
• wysypka z białymi, łuszczącymi się pasmami w okolicy narządów płciowych lub pod piersiami

Czasami dolegliwości nie występują.

1/3 chorujących kobiet nie wie, że ma drożdżycę, mogą więc stać się źródłem zakażenia dla partnera.

Objawy drożdżycy narządów płciowych u mężczyzn

• zaczerwienienie i obrzmienie narządów płciowych, zwłaszcza żołędzi członka
• czerwona wysypka z łuszczącymi się białymi pasmami
• w okolicy odbytu, w pachwinach i na członku, gęsta, podobna do ropy wydzielina z członka, czasem białawy, nieprzyjemnie pachnący nalot na żołędzi, zwłaszcza w rowku zażołędnym
• wrażliwość na ból w okolicy narządów płciowych, ból przy i po stosunku lub w trakcie oddawania moczu.

Objawy drożdżycy związane z przewodem pokarmowym

• biały nalot na języku i błonie śluzowej jamy ustnej i gardła (u niemowląt tzw. pleśniawki)
• zajady, czyli drożdżakowate zapalenie kącików ust
• bolesność języka
• spadek apetytu.

Objawy drożdżycy związane ze skórą:

• zmiany między palcami dłoni, stóp oraz w fałdach skórnych i innych okolic ciała
• zmiany w obrębie paznokci (pogrubiałe, o zmienionej barwie, łatwo się i kruszące i schodzące) oraz wałów paznokciowych.

W drastycznych przypadkach załamania odporności choroba przybiera postać drożdżycy ogólnoustrojowej, która atakuje narządy wewnętrzne i stanowi zagrożenie życia.

PRZYCZYNY DROŻDŻYCY

Do rozwoju drożdżycy predysponują wszystkie stany, w których odporność organizmu jest osłabiona. Fizjologicznie istnieje równowaga między ludzkim ustrojem a grzybami, które bytują na skórze lub błonach śluzowych.

Do zaburzenia tej równowagi przyczyniają się:

• coraz szersze stosowanie antybiotyków, które zabijają również pożyteczne drobnoustroje żyjące w ludzkim organizmie, stwarzając dogodne warunki do wkroczenia na ich miejsce np. drożdżaków
• niektóre choroby (np. AIDS) lub leki (leki immunosupresyjne) znacznie obniżające odporność
• przewlekłe przemęczenie i stany wyczerpania
• uszkodzenia błony śluzowej okolic płciowych (np. podczas stosunku lub przez zadrapanie)
• zmiany hormonalne powstające podczas przyjmowania doustnych tabletek antykoncepcyjnych oraz w trakcie trwania ciąży
• cukrzyca
• niedokrwistość wywołana niedoborem żelaza
• noszenie obcisłej, zatrzymującej wilgoć bielizny.

DIAGNOSTYKA DROŻDŻYCY

Kiedy podejrzewa się drożdżycę narządów płciowych, powinno się zawsze przeprowadzić badania laboratoryjne. Jedną z najbardziej pewnych metod jest bezpośrednie badanie mikroskopowe wydzieliny pobranej z narządów płciowych i wykonanie jej posiewu. Można zastosować też testy określające rodzaj grzyba – „winowajcy”. Trzeba również wykluczyć inne przyczyny dolegliwości oraz choroby, które doprowadziły do rozwoju drożdżaków.

W tym celu wykonuje się badania w kierunku:

• chorób wenerycznych
• cukrzycy
• anemii.

W drożdżycy narządów płciowych obydwoje partnerzy powinni się leczyć!

LECZENIE DROŻDŻYCY

Terapia obydwojga partnerów znacznie zwiększa szanse na pełne wyleczenie choroby.

W leczeniu drożdżycy u mężczyzn stosuje się kremy i żele natomiast u kobiet, tabletki dopochwowe, globulki, tampony oraz kremy i żele. Wszystkie te preparaty zawierają środki przeciwgrzybicze. W zależności od danego preparatu terapia trwa od 3 do 14 dni.

Stosuje się również:

• wysokie dawki leków, wykorzystywane jednorazowo
• przeciwgrzybiczą kurację doustną (takie leczenie może trwać 1-14 dni)
• leczenie skojarzone (jednocześnie miejscowe i ogólne), zwykle zaleca się kobietom mającym częste nawroty choroby albo po niepowodzeniu terapii miejscowej lub ogólnej
• pędzlowanie preparatami odkażającymi oraz żele do smarowania w przypadku drożdżycy w obrębie jamy ustnej u niemowląt i małych dzieci
• u dorosłych zastosowanie mają dostępne w aptece bez recepty tabletki do ssania zawierające substancje o działaniu odkażającym.

PORADY LEKARZA

✓ NALEŻY:

• pić jogurt z żywymi kulturami bakterii w celu zapobiegania infekcji drożdżakami
• dbać o higienę osobistą
• nosić luźną, bawełnianą bieliznę
• zapobiegać odparzeniom
• stosować podczas stosunków żele nawilżające, które zmniejszają ryzyko powstania mikro urazów.

✓ NIE NALEŻY:

• dopuścić do rozwoju infekcji, gdyż grzybica jest trudna do całkowitego wyleczenia.

Po konsultacji z lekarzem można stosować:

• nasiadówki z wyciągu z kwiatu nagietka, który jest składnikiem wielu farmakologicznych preparatów dopochwowych
• mieszanki ziołowe do higieny intymnej z wyciągiem:
  • rdestu ptasiego
  • liści szałwi
• liści pokrzywy
• kory dębu
• kwiatu rumianku.

Należy pamiętać, że zmiany w jamie ustnej u dziecka mogą powodować ból oraz trudności w przyjmowaniu pokarmów, zwłaszcza o drażniącym smaku, np. kwaśnym.