Krup jest zespołem zapalenia krtani, tchawicy i oskrzeli, występującym zwykle u dzieci, sporadycznie zaś u dorosłych. Stanowi poważny problem, ponieważ prawie każde małe dziecko przechodzi co najmniej jeden epizod krupu; często jest to pierwsza ciężka choroba dziecka.

Objawy fizykalne są niepokojące, a w najcięższych przypadkach istnieje ryzyko obturacji dróg oddechowych. Obturacja zazwyczaj jest spowodowana przez duży obrzęk dróg oddechowych tuż poniżej strun głosowych. Często występujący krup należy różnicować z rzadszymi przyczynami obturacji dróg oddechowych, takimi jak zapalenie nagłośni lub błonica.

Krup – występowanie choroby

Krup często występuje u niemowląt. Głównymi czynnikami przyczynowymi są wirusy grypy rzekomej typu 1 i 2, które pojawiają się w miesiącach późnojesiennych i zimowych. Te w bardzo dużym stopniu zakaźne wirusy wywołują zakażenie drogą oddechową. Kaszel o podobnym charakterze występuje w prodromalnym okresie odry; grypa może być przyczyną krupu zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.

Mikroorganizmy, które mogą powodować krup

  1. Wirus grypy rzekomej.
  2. Wirus grypy.
  3. Wirus odry.
  4. Syncytialny wirus oddechowy.
  5. Haemophilus influenzae.
  6. Corynebacterium diphtheriae.

Krup – przyczyny choroby

Wirusy grypy rzekomej należą do rodzaju Paramyxovirus z rodziny Paramyxoviridae. Działanie chorobotwórcze dla człowieka mają cztery typy wirusa grypy rzekomej (typy 1-4). Jest to pleomorficzny wirus z otoczką, o kształcie zbliżonym do kuli i o średnicy 120-300 nm. Otoczka zawiera glikoproteinowe wypustki z hemaglutyniny i neuraminidazy. Wirion zawiera helikalny nukleokapsyd z pojedynczą nicią negatywnego RNA. Negatywny RNA ulega transkrypcji przez wirusową transkryptazę do pozytywnego, komplementarnego RNA.

Wirus atakuje komórki nabłonkowe w drzewie tchawiczo-oskrzelowym. Zajęcie fałdów nalewkowo-nagłośniowych krtani powoduje obrzęk, obturację, a także charakterystyczny świst krtaniowy i ochrypły kaszel.

Zakażenie, obejmujące głównie rzęskowe komórki cylindryczne, prowadzi do utraty czynności rzęsek. Występuje obrzęk błony śluzowej z ostrym naciekiem z granulocytów obojętnochłonnych. W nielicznych przypadkach rozwija się ciężkie zapalenie płuc; w badaniu autopsyjnym płuca są ciemnoczerwone, stwierdza się krwotoczne zapalenie oskrzelików i brak nabłonka rzęskowego. W wysięku pęcherzykowym znajdują się komórki wielojądrzaste i makrofagi.

Krup – objawy choroby

Zespół rozwija się szybko, występują napady ochrypłego, szczekającego kaszlu, pomiędzy napadami zaś oddech jest głośny. Niejednokrotnie dolegliwości są znikome lub łagodne, bez innych towarzyszących objawów. W cięższych przypadkach występuje gorączka, nasila się świst krtaniowy, niekiedy jest widoczne zaciąganie przestrzeni międzyżebrowych w czasie wdechu.

Początkowo pacjent może leżeć spokojnie, ale z czasem duszność i tachykardia nasilają się wraz rozwojem obturacji dróg oddechowych. Osłuchiwanie klatki piersiowej rzadko ujawnia dodatkowe szmery oddechowe, dopóki nie rozwinie się zapalenie oskrzeli z zaleganiem wydzieliny śluzowej.

Późnym i bardzo poważnym objawem jest sinica. Zazwyczaj choroba ustępuje w ciągu tygodnia, z tym że ochrypły kaszel może nawracać, jeżeli w ciągu kolejnych tygodni wystąpią zakażenia układu oddechowego.

Rozpoznanie choroby

W większości przypadków rozpoznanie jest kliniczne, bo na podstawie typowego kaszlu. Obniżona lub prawidłowa liczba krwinek białych sugeruje wirusową etiologię schorzenia. U chorych z neutrofilią należy brać pod uwagę inne przyczyny ochrypłego kaszlu i obturacji gardła, m.in. zapalenie nagłośni i rzadziej błonicę.

Wirusa grypy rzekomej można wykazać metodą immunofluorescencyjnego barwienia aspiratu z nosowej części gardła lub na podstawie hodowli komórkowej wydzieliny dróg oddechowych. Rzadko przeprowadza się badania serologiczne.

Krup – leczenie

Często skuteczny jest klasyczny sposób zapewnienia choremu oddychania ciepłym, wilgotnym powietrzem. Powoduje to ustąpienie bólu i zmniejszenie nasilenia kaszlu; ciepło może hamować replikację wirusa. Przeprowadzone ostatnio, kontrolowane próby kliniczne potwierdziły, że krótkotrwałe leczenie kortykosteroidami również zmniejsza obrzęk i poprawia czynność dróg oddechowych, bez wywoływania niekorzystnych następstw. Hydrokortyzon w dawce 25-50 mg (100-200 mg u dorosłych) może być podawany dożylnie trzy lub cztery razy pierwszego dnia. Przez kolejne 2 lub 3 dni należy podawać doustnie prednizolon w dawce 1-2 mg/kg m.c. dziennie (do 40 mg dziennie u dorosłych).

W razie podejrzenia etiologii bakteryjnej należy rozpocząć leczenie antybiotykiem i dążyć do potwierdzenia rozpoznania za pomocą badań radiologicznych lub posiewów.

Więcej z kategorii: Choroby zakaźne i pasożytnicze