Dyspepsja stanowi grupę objawów w schorzeniach o różnej etiologii, przebiegających z uczuciem przewlekłego i nawracającego bólu i/lub dyskomfortu zlokalizowanego w środkowej części nadbrzusza. Tego typu dolegliwości mogą mieć podłoże organiczne, czyli wiązać się z określonym stanem chorobowym, lub czynnościowe, wynikające z przejściowych zaburzeń funkcjonowania układu pokarmowego.

U kogo występuje dyspepsja?

Dyspepsja występuje dosyć powszechnie w populacji, a jej udział ocenia się na 25-40%. U młodych osób objawy dyspepsji najczęściej pojawiają się w odpowiedzi na przejściowe zaburzenia funkcji górnego odcinka pokarmowego i zwykle spełniają kryteria dyspepsji czynnościowej. Natomiast z wiekiem rośnie tendencja do występowania dyspepsji organicznej.

Dyspepsja organiczna i czynnościowa

U podłoża dyspepsji organicznej może znajdować się przyczyna organiczna, układowa, metaboliczna, nowotworowa, wrzodowa lub choroba dróg żółciowych. Z kolei dyspepsja czynnościowa to choroba, w której objawy nie mogą być wytłumaczone objawami organicznymi, zaburzeniami metabolicznymi lub inną chorobą ogólnoustrojową.

Objawy dyspepsji czynnościowej

Ból i dyskomfort w środkowej części nadbrzusza są najczęściej zgłaszanymi objawami. Ból może mieć charakter piekący, przerywany, ale zawsze jest umiejscowiony w określonym miejscu. Poza tym mogą występować objawy takie jak: uczucie wczesnej sytości podczas posiłku, uczucie pełności poposiłkowej, odbijanie, wzdęcia, nudności i wymioty.

Skąd bierze się dyspepsja?

Przyczyny dyspepsji mogą być bardzo różnorodne, ale głównie mają związek z zaburzeniami w obrębie motoryki, czyli sprawności ruchowej żołądka oraz z czynnikami, które wywierają negatywny wpływ na błonę śluzową żołądka i ją uszkadzają. Do czynników predysponujących do wystąpienia dyspepsji zalicza się: zakażenie bakterią Helicobacter pylori, zażywanie leków z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne), picie alkoholu, palenie tytoniu, spożywanie przetworzonej i konserwowanej żywności.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Z uwagi na to, że dyspepsja zwykle spowodowana jest przejściowym zaburzeniem funkcji żołądka, nie wymaga pilnej konsultacji lekarskiej. Natomiast gdy pojawią się tzw. objawy alarmujące, konieczna jest szybka i wnikliwa diagnostyka. Należą do nich:

  • objawy dyspepsji występujące po 45. roku życia,
  • anemia w badaniach laboratoryjnych,
  • niezamierzony spadek masy ciała (>5% całkowitej masy),
  • ból i trudności podczas połykania,
  • bóle w nadbrzuszu wybudzające w nocy,
  • uporczywe wymioty,
  • krwawienie z przewodu pokarmowego,
  • dyspepsja u osób nadużywających leków z grupy NLPZ,
  • występowanie nowotworu przewodu pokarmowego w rodzinie.

Jak leczyć dyspepsję?

W leczeniu niefarmakologicznym stosuje się modyfikację stylu życia, czyli: regularne spożywanie posiłków, unikanie palenia tytoniu i picia kawy, ograniczenie zażywania leków z grupy NLPZ. Następnie gdy objawy nadal się utrzymują, wdraża się leczenie za pomocą inhibitorów pompy protonowej, czyli leków hamujących nadmierne wydzielanie kwasu solnego w żołądku np. omeprazol. U niektórych osób efekty przynoszą także leki zwiększające motorykę żołądka, leki rozkurczowe, leki przynoszące ulgę w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych np. Iberogast (https://www.iberogast.pl/), a czasem też leki przeciwdepresyjne.

Polecane artykuły