Choroba Parkinsona (drżączka poraźna) jest spowodowana zwyrodnieniem mózgu w wyniku starzenia się organizmu. Często rozróżnia się chorobę Parkinsona i parkinsonizm objawowy, który nie ma związku z wiekiem pacjenta. Choroba Parkinsona jest jedną z częstszych chorób układu nerwowego. Występuje z częstością 1,5/1000 mieszkańców.
Choroba dotyka głównie ludzi starszych, przede wszystkim mężczyzn. Średni wiek zachorowania to około 58 lat, a częstość występowania wzrasta wraz z wiekiem.
OBJAWY CHOROBY PARKINSONA
Klasycznymi objawami choroby Parkinsona są:
- drżenie występujące w spoczynku; dotyczy początkowo rąk, potem także nóg i innych części ciała; charakterystyczne jest jednostronne drżenie na początku choroby
- spowolnienie ruchowe
- wzmożenie napięcia mięśniowego
- sztywność mięśni.
Ponadto u chorych występują:
- chód drobnymi kroczkami
- ciało pochylone do przodu, zgarbione
- zaburzenia pisania – pisanie coraz mniejszych liter
- mowa chorych staje się coraz mniej wyraźna
- łojotok (twarz naoliwiona)
- ślinotok
- wzmożona potliwość
- zaburzenia psychiczne (otępienie, urojenia, halucynacje).
Drżenie tylko jednej ręki, kiedy spoczywa ona swobodnie, np. na kolanie lub stole, a przestaje drżeć (lub drży słabiej) w trakcie wykonywania ruchu jest często pierwszym objawem choroby Parkinsona.
Drżenie ręki po jednej stronie występuje w spoczynku i przypomina „liczenie pieniędzy” lub „kręcenie drobnych kuleczek”. Charakterystyczne jest zmniejszenie lub całkowite ustąpienie drżenia w trakcie wykonywania ruchu dowolnego. W trakcie rozwoju choroby drżenie obejmuje kolejno nogę po tej samej stronie, nogę i rękę po stronie przeciwnej oraz głowę i tułów.
PRZYCZYNY CHOROBY PARKINSONA
W śródmózgowiu znajdują się komórki i nerwowe, nazywane istotą czarną, wytwarzające dopaminę, jedną z substancji odpowiedzialnych za przekazywanie impulsów nerwowych. Do rozwoju choroby! przyczynia się zanikanie tych komórek i następowy spadek poziomu dopaminy w mózgu. Jak dotąd nie ustalono jedno-1 znacznej przyczyny wywołującej proces! zwyrodnieniowy tych komórek. Bierze się pod uwagę kilka czynników, takich jak:
- uwarunkowania genetyczne
- przyspieszone starzenie się komórek istoty czarnej
- czynniki toksyczne (np. pestycydy)
- infekcje układu nerwowego
- niedotlenienie mózgu.
Nie każde drżenie musi oznaczać chorobę Parkinsona. Poniższa informacje przedstawiają różne rodzaje drżenia oraz ich najczęstsze przyczyny (choroby, w których występują).
Drżenie spoczynkowe:
- choroba Parkinsona
- inne zespoły parkinsonowskie
- zatrucie rtęcią
Drżenie posturalne pojawia się po przyjęciu określonej pozycji, np. po wyciągnięciu rąk:
- drżenie fizjologiczne
- drżenie samoistne
- nerwice
- nadczynność tarczycy
- alkoholizm (w okresie abstynencji)
- leki, uzależnienia od niektórych leków
- uraz mózgu
- schyłkowa niewydolność wątroby oraz nerek
Drżenie zamiarowe pojawia się w czasie ruchu przy zbliżaniu do celu, np. próba palec-nos:
- stwardnienie rozsiane
- zatrucie alkoholem
- choroby móżdżku i śród-mózgowia
DIAGNOSTYKA CHOROBY PARKINSONA
Rozpoznanie choroby Parkinsona opiera się wyłącznie na podstawie objawów obserwowanych u pacjenta.
Nie istnieje żaden test ani urządzenie potwierdzające chorobę. Co prawda istnieje możliwość uwidocznienia ilości dopaminy w mózgu za pomocą pozytronowej tomografii emisyjnej (PET), ale metoda ta wykorzystywana jest jedynie do celów naukowych. Niemniej nie oznacza to, że osoba z objawami choroby Parkinsona nie powinna wykonywać żadnych badań. Przynajmniej raz powinna być wykonana tomografia komputerowa (CT) głowy, aby wykluczyć inne choroby (guzy mózgu i tzw. wodogłowie normotensyjne), mogące wywoływać objawy podobne do występujących w chorobie Parkinsona.
Potwierdzeniem rozpoznania choroby jest zmniejszenie się dolegliwości pod wpływem leczenia stosowanego w chorobie Parkinsona.
LECZENIE CHOROBY PARKINSONA
Nie ma możliwości całkowitego wyleczenia choroby Parkinsona. Terapia polega na łagodzeniu objawów choroby za pomocą leków będących prekursorami dopaminy (L-DOPA, lewodopa) lub imitujących jej działanie (bromokryptyna). W trakcie leczenia występują często objawy niepożądane, takie jak ruchy mimowolne, wahania stanu klinicznego chorego oraz zaburzenia psychiczne.
Należy wspomnieć o możliwości neurochirurgicznego leczenia choroby Parkinsona. Podejmowane są również próby wszczepiania komórek produkujących dopaminę bezpośrednio do mózgu, ale znajdują się one obecnie na etapie eksperymentu.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- stosować masaże mięśni nóg
- dbać o to, aby mieszkanie było bezpieczne (maty antypoślizgowe, dywany)
- stosować hydroterapię.
✓ NIE NALEŻY:
- rezygnować z aktywnego trybu życia
- spożywać pokarmów zawierających duże ilości białka
- zażywać leków uspokajających.
Choroba Alzheimera
