Zaćma to jedno z najczęstszych schorzeń okulistycznych na świecie. Z badań wynika, że dotyka ona nawet 40-45% populacji Stanów Zjednoczonych w starszych grupach wiekowych. Sytuacja ma się podobnie także w naszym kraju. Co to za choroba? Dlaczego się pojawia? I jak można ją leczyć?

Czym jest katarakta?

Zaćma, nazywana także kataraktą, jest schorzeniem dotykającym bardzo istotnej części naszego oka: soczewki. Ta struktura umożliwia nam akomodację – poprzez zmianę swojego kształtu (na bardziej kulisty lub bardziej płaski) dopasowuje ostrość widzenia do odległości obserwowanego przez nas przedmiotu. Dodatkowo soczewka pełni jeszcze jedną istotną funkcję – dzięki swojej przejrzystości umożliwia „przekazywanie” promieni światła na siatkówkę, co jest kluczowe dla prawidłowego procesu widzenia. Niestety, z biegiem lat soczewka traci swoją przezierność. U części pacjentów proces ten jest na tyle nasilony, że w końcu pojawiają się objawy takie jak zamglenie widzenia czy pogorszenie ostrości wzroku.

Przyczyny zaćmy

Najczęstszą przyczyną mętnienia soczewki jest starzenie się organizmu. Zaćma związana z wiekiem (starcza), może zacząć rozwijać się już po 40. roku życia. Ryzyko jej wystąpienia wzrasta z każdym kolejnym rokiem. Odpowiadają za to zaburzenia metaboliczne i gromadzące się w soczewce produkty uboczne procesów biochemicznych.

Co ciekawe, katarakta niekiedy pojawia się także u dzieci. Wtedy jednak nie mówimy o zaćmie starczej, a o wrodzonej. Jej przyczyną mogą być np. choroby matki występujące w trakcie ciąży.

Zaćma może wystąpić również jako powikłanie innych chorób lub stanów. W takich przypadkach określamy ją mianem wtórnej. Do pojawienia się tej postaci schorzenia mogą przyczynić się:

  • urazy;
  • stany zapalne oczu;
  • niektóre choroby oczu, np. zwyrodnienie barwnikowe siatkówki, wysoka krótkowzroczność;
  • cukrzyca i inne choroby metaboliczne;
  • długotrwałe leczenie glikokortykosteroidami.

Postacie choroby

W zależności od lokalizacji zmętnienia w soczewce wyróżniamy następujące typy zaćmy:

  1. jądrową – w centralnej części soczewki;
  2. korową – na jej obwodzie;
  3. podtorebkową tylną – w tym przypadku zmętnienie nie dotyczy samego jądra soczewki, lecz jej tylnej torebki. Ten typ katarakty występuje czasami wtórnie po zabiegu usunięcia zaćmy. Jego leczenie jest bardzo proste i skuteczne – polega na wykonaniu krótkiego zabiegu kapsulotomii tylnej.

Jakie symptomy sugerują zaćmę?

Początkowo objawy katarakty nie są bardzo nasilone i mogą zostać łatwo zbagatelizowane. Głównym problemem jest stopniowy spadek ostrości widzenia. Inne symptomy, które powinny nas zaniepokoić to m.in.:

  • przymglony obraz;
  • pogłębiająca się krótkowzroczność;
  • szybkie męczenie się wzroku;
  • podwójne widzenie;
  • zaburzone postrzeganie barw;
  • pogorszenie widzenia przy jasnym oświetleniu;
  • wrażenie efektu „halo” wokół źródeł światła.

Oczywiście nie wszystkie wymienione symptomy muszą być obecne – to zależy od postaci zaćmy, z którą mamy do czynienia.

Co zrobić, gdy pojawią się u mnie objawy wskazujące na zaćmę?

Jeśli wystąpią u Ciebie któreś z wymienionych objawów, koniecznie udaj się do okulisty. Sama diagnostyka w przypadku zaćmy nie jest bardzo skomplikowana – zazwyczaj już typowy wywiad i badanie w tzw. lampie szczelinowej pozwolą lekarzowi postawić właściwe rozpoznanie. Wizyty nie należy jednak odkładać! Musimy pamiętać, że soczewka w stanie bardzo zaawansowanego zmętnienia utrudnia badanie dna oka, a przez to stwarza ryzyko przeoczenia poważnych chorób siatkówki i nerwu wzrokowego.

Wskazaniem do leczenia zaćmy jest pogorszenie wzroku, które realnie zaburza nasze codzienne funkcjonowanie. Nieprawdą jest więc twierdzenie, że można operować tylko dojrzałe zaćmy.

Jak wygląda leczenie?

Zaćmę leczy się zabiegowo. Operacja katarakty to jedna z najczęstszych procedur okulistycznych na świecie. Jest krótka, bardzo bezpieczna i, dzięki użyciu miejscowego znieczulenia w formie kropli, zupełnie bezbolesna. Wykonuje się ją w trybie ambulatoryjnym i zazwyczaj jeszcze tego samego dnia, po krótkiej obserwacji, możemy wrócić do domu.

Zabieg polega na usunięciu starej, zmętniałej soczewki. Najczęściej wykonuje się go metodą fakoemulsyfikacji. Chora soczewka zostaje tu skruszona przy pomocy ultradźwięków. Następnie lekarz czyści torebkę, w której się znajdowała. W to samo miejsce wszczepiany jest nowoczesny implant soczewkowy wykonany z silikonu lub akrylu.

Zabieg znajdziesz w ofercie Specjalistycznego Centrum Korekcji Wzroku – Vidium Medica.

Rodzaje soczewek

Podstawowe soczewki nie pozwalają na dobre widzenie do każdej odległości – po zabiegu pacjent świetnie widzi do bliży lub do dali, ale do „drugiej” odległości musi stosować okulary. Dostępnych jest jednak coraz więcej znakomitych soczewek typu premium, mających dodatkowe, przydatne funkcje. Przykładem mogą być tu np. soczewki wieloogniskowe, które zapewniają dobre widzenie zarówno do dali jak i do bliży – bez konieczności stosowania okularów! Soczewki toryczne z kolei umożliwiają korekcję astygmatyzmu. Dodatkowo wszystkie wymienione implanty można wzbogacić o filtr UV i światła niebieskiego, a także zastosować w nich budowę asferyczną, która poprawi widzenie przy słabszym świetle.

Więcej z kategorii: Choroby narządu wzroku i zmysłów