Choroba Gravesa-Basedowa należy do chorób autoimmunologicznych o podłożu genetycznym. Kobiety chorują na nią aż dziesięć razy częściej niż mężczyźni. Jakie są jej przyczyny, objawy i jak ją leczyć?
Czym jest choroba Gravesa-Basedowa?
Choroba Gravesa-Basedowa (ChGB) to choroba autoimmunologiczna tarczycy. Jej wystąpieniu sprzyja stres oraz palenie papierosów. Ma ona przebieg nawrotowy z okresami remisji i zaostrzeń. Nieleczona może doprowadzić do zawału serca, udaru mózgu lub przełomu tarczycowego. Chorobie tej może towarzyszyć również:
- bielactwo,
- cukrzyca typu 1,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- niedoczynność kory nadnerczy.
Przyczyny choroby
Powody pojawienia się choroby nie są do końca jasne, chociaż wskazuje się, że dużą rolę mają tu czynniki genetyczne i epigenetyczne. Należy jednak pamiętać, że na rozwój choroby Gravesa-Basedowa mają również czynniki środowiskowe. Większe ryzyko jej wystąpienia pojawia się m.in. u osób:
- które palą tytoń,
- posiadających duży stres emocjonalny,
- przyjmujących niektóre leki.
Objawy choroby Gravesa-Basedowa
Są typowe jak objawy nadczynności tarczycy:
- zmęczenie,
- nerwowość,
- kołatanie serca,
- nietolerancja ciepła,
- drżenie mięśniowe,
- wzmożona potliwość,
- niepokój i drażliwość,
- wypadanie włosów,
- kłopoty ze snem,
- zaburzenia miesiączkowania,
- szybko przetłuszczające się włosy.
Pojawiają się również objawy specyficzne, jak:
- wytrzeszcz gałek ocznych – inaczej orbitopatia lub oftalmopatia,
- wole naczyniowe – w czasie badania tarczycy odnotowuje się wzmożony przepływ naczynia i wyczuwa jego drżenie,
- obrzęk przedgoleniowy – gromadzenie się substancji śluzowatych pod skórą, najczęściej występuje na przedniej części piszczeli,
- akropachia tarczycowa – obrzęk palców rąk czasem stóp wraz z podokostnowym zgrubieniem kości.
Diagnostyka i leczenie choroby Gravesa-Basedowa
Na samym początku lekarz zbiera dokładny wywiad i bada pacjenta. Już na tym etapie może wysunąć swoje podejrzenia co do choroby Gravesa-Basedowa, jednak jej pewne ustalenie wymaga badań dodatkowych. Najczęściej pacjent wykonuje badanie stężenia hormonów TSH, FT3 i FT4 oraz przeciwciała antyTPO, antyTSHR i anty-Tg. Lekarz może również skierować na takie badania laboratoryjne, jak morfologia krwi obwodowej, stężenie białka w surowicy, lipidogram czy ALT. Wyniki mogą być różne u różnych osób – zależą one od fazy choroby, dlatego bardzo ważne jest, aby ich dokładna interpretacja odbyła się w konsultacji z lekarzem, historią choroby i objawami pacjenta.
W zależności od objawów, lekarz może także zlecić usg tarczycy lub EKG.
Nie istnieje leczenie przyczynowe choroby Gravesa-Basedowa – leczy się jej objawy, czyli nadczynność tarczycy i orbitopatię. Głównym, początkowym celem jest jak najszybciej doprowadzić do odpowiedniego stężenia hormonów tarczycy w organizmie pacjenta. Istnieją trzy metody leczenia: leczenie farmakologiczne, leczenie jodem promieniotwórczym i operacja tarczycy. O rodzaju leczenia decyduje lekarz w porozumieniu z pacjentem. Leczenie farmakologiczne stosuje się minimum rok.
