Naukowcy z Instytutu Żywności i Żywienia alarmują i ostrzegają, że polskiemu społeczeństwu grozi wzrost pojawienia się nietolerancji pokarmowych i alergii. Jak podają dane i wyniki przeprowadzonych badań, najbardziej podatne są dzieci, a także kobiety zamieszkujące duże miasta. Wystąpieniu tego zjawiska można jednak zapobiec. Należy pamiętać, aby nie lekceważyć występowania nawet najmniejszych objawów i udać się do dietetyka bądź zasięgnąć porady lekarza.
Nadwrażliwość pokarmowa
Nadwrażliwość pokarmowa obejmuje różnego rodzaju zaburzenia, wynikające z nieprawidłowej reakcji organizmu na produkty, które dla zdrowych osób są niegroźne. Są one coraz bardziej powszechne w krajach uprzemysłowionych. Szacuje się, że za piętnaście lat aż połowa populacji Europy objęta będzie którymś z rodzajów alergii. Z danych epidemiologicznych wynika, że co najmniej 6% dzieci oraz 3-4% dorosłych cierpi z powodu nadwrażliwości na spożywane pokarmy.
Choroby alergiczne często jednak pozostają nierozpoznane bądź źle zdiagnozowane, więc informacje te należy traktować jako nieprecyzyjne. Bardziej pesymistyczne oceny wskazują, że są one dużo szerszym problemem i mogą dotykać nawet 20% Polaków. Najbardziej powszechne alergeny, tj. białko mleka krowiego i jajek, orzechy arachidowe, białko soi i pszenicy oraz ryby, mięczaki i skorupiaki odpowiadają w ponad 90% za przebieg alergii pokarmowych.
Dolegliwości alergicznych nie można lekceważyć, gdyż jak podkreślają naukowcy, mogą one prowadzić nawet do śmierci (wstrząs anafilaktyczny). Dlatego tak ważne jest wczesne i trafne rozpoznanie nietolerancji. Jej objawami mogą być: wymioty, biegunka, stany zapalne przewodu pokarmowego, pokrzywka, nieżyt nosa, obrzęki czy stany zapalne skóry. Najskuteczniejszym sposobem leczenia jest zastosowanie odpowiedniej diety eliminacyjnej ułożonej przez dietetyka. Poza tym, stosuje się także leczenie farmakologiczne oraz wzmacnia się działanie systemu immunologicznego.
Niedobory witamin
Nie można dopuścić do niedoborów witamin: A, E, D, C, B6 oraz żelaza, cynku, selenu i niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Szczególnie polecane są warzywa cebulowe, ze względu na zawartość fitoncydów wykazujących działanie bakteriobójcze i grzybobójcze. Nie można zapominać także o kiszonkach, które w naturalny sposób stwarzają idealne warunki do prawidłowego rozwoju mikrobioty jelitowej oraz zapobiegają namnażaniu bakterii gnilnych.
Niezmiernie ważne jest także żywienie w najwcześniejszych latach życia. Zgodnie z aktualnymi rekomendacjami, po okresie karmienia piersią zaleca się wprowadzenie dla niemowląt uzupełniających pokarmów rozszerzających dietę najwcześniej po ukończeniu 17. tygodnia życia, ale nie później niż przed ukończeniem 26. tygodnia życia [1].
Zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami [2], producenci żywności zobowiązani są do wyraźnego podawania alergenów w wykazie składników produktu. Pozwala to na uniknięcie nieprzyjemnych sytuacji w restauracjach oraz mozolnej analizy etykiet podczas zakupów.
W jaki sposób można zdiagnozować alergię pokarmową?
Pierwszym krokiem powinna być konsultacja z lekarzem podczas której zostanie przeprowadzony szczegółowy wywiad w kierunku występowania alergii. Należy ustalić rodzinne predyspozycje oraz występowanie w przeszłości skłonności do reakcji alergicznej u danej osoby. Kolejną czynnością powinno być badanie fizykalne. Jeśli przypuszcza się możliwość występowania alergii, przeprowadza się testy diagnostyczne tj. testy skórne, wziewne czy z krwi, które należą do najbardziej efektywnych. Wykonuje się badanie serologiczne, podczas którego oznacza się immunoglobuliny IgE.
Jak informuje Instytut Żywności i Żywienia, nietolerancje i alergie pokarmowe dotyczą coraz większej ilości Polaków. Należy im zapobiegać dbając o układ odpornościowy i pokarmowy oraz nie lekceważąc nowych dolegliwości, które mogą być objawami choroby.
Literatura:
Konferencja naukowa „Alergie, nietolerancje pokarmowe – zmora pacjentów, dietetyków i lekarzy”, Ogólnopolskie Centrum Dietetyki IŻŻ, Warszawa, 31 marca 2017r.
[1] Szajewska H, Horvath A, Socha P. i wsp. Poradnik żywienia niemowląt – krok po kroku od narodzin do pierwszych urodzin. Medycyna Praktyczna, Kraków 2014
[2] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1169/2011 z dn. 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności
