Rzucawka porodowa jest to najcięższa postać tzw. późnego zatrucia ciążowego (gestozy), występująca zwykle pod koniec ciąży (po 20. tygodniu), podczas porodu, rzadziej w czasie połogu.

Jest następstwem i kontynuacją czasową tzw. stanu przedrzucawkowego. Najbardziej charakterystyczne są dla niej drgawki połączone z zaburzeniami świadomości, do utraty przytomności włącznie. Występuje z częstością 1 na 1600 ciąż.

Rzucawka jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia matki i dziecka!!!

OBJAWY RZUCAWKI PORODOWEJ

Rzucawkę poprzedza stan przedrzucawkowy objawiający się charakterystyczną triadą: obrzękami (najczęściej podudzi), a co za tym idzie dość nagłym wzrostem masy ciała, białkomoczem (wykrywanym laboratoryjnie) i nadciśnieniem tętniczym (stąd dawna nazwa EPH – gestoza; E – oedema = obrzęki, P – proteinuria = białkomocz, H — hypertensio = nadciśnienie).

Ponadto występują:

Rzucawce towarzyszą:

  • nagłe, uogólnione (obejmujące całe ciało) drgawki z utratą przytomności i często bezdechem (kobieta robi się sina, zwłaszcza na twarzy)
  • zaburzenia funkcji wielu narządów i układów.

Napad rzucawki może doprowadzić do odklejenia się łożyska lub wzrostu ciśnienia tętniczego do bardzo wysokich, zagrażających życiu wartości.

PRZYCZYNY RZUCAWKI PORODOWEJ

Nie poznano jeszcze przyczyny rzucawki. Przypuszczalnie do jej rozwoju dochodzi na skutek nadmiernego wytwarzania substancji podwyższających ciśnienie tętnicze krwi.

DIAGNOSTYKA RZUCAWKI PORODOWEJ

Podstawą do rozpoznania stanu przed-rzucawkowego i rzucawki jest:

  • wywiad w połączeniu z objawami klinicznymi (występującymi u ciężarnej)
  • wykonanie badań laboratoryjnych, takich jak
    • morfologia
    • poziom kreatyniny poziom kwasu moczowego
    • poziom enzymów wątrobowych
  • pomiar ciśnienia tętniczego
  • badanie moczu.

LECZENIE RZUCAWKI PORODOWEJ

Jedynym skutecznym sposobem leczenia jest ukończenie ciąży.

Gdy nastąpiła rzucawka, natychmiast po przetransportowaniu do szpitala przeprowadzane jest cięcie cesarskie.

W stanie przedrzucawkowym o czasie i sposobie porodu (drogami natury lub przez cięcie) decyduje nasilenie objawów i stopień dojrzałości płodu. Kobiecie podaje się w tym czasie, w zależności od objawów, leki przeciwdrgawkowe i obniżające ciśnienie.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • leżeć w łóżku
  • leczyć nadciśnienie w ciąży
  • w przypadku pozycji siedzącej utrzymywać nogi poziomo (np. oparte na krześle)
  • stosować dietę bogatą w białko
  • zwracać uwagę na stan płodu
  • wykonywać w odstępach tygodniowych (lub częściej) test niestresowy NST
  • wykonywać ultrasonograficzną ocenę aktywności płodu
  • badać objętości płynu owodniowego (profil biofizyczny)
  • codziennie liczyć ruchy płodu.

 NIE NALEŻY:

  • prowadzić zbyt aktywnego trybu życia
  • spożywać soli.

Zawsze trzeba rozważyć hospitalizację w ośrodku specjalistycznym, która pozwoli podjąć szybką i skuteczną interwencję w przypadku wystąpienia zagrożenia.