Malaria to groźna zakaźna choroba gorączkowa, wywoływana przez pasożyty. Występuje przede wszystkim w krajach o klimacie podzwrotnikowym i równikowym (w Afryce, Azji Południowo Wschodniej i Ameryce Południowej).

Ryzyko zarażenia malarią może być różne, nawet w obrębie jednego kraju, i jest zwykle mniejsze na terenach zurbanizowanych.

W Polsce malaria pojawia się rzadko, przede wszystkim u pacjentów, którzy przybyli z krajów, gdzie choroba ta występuje.

OBJAWY MALARII

  • gorączka, zwykle dochodząca do ponad 40°C
  • typowe są także nagłe skoki gorączki występujące w odstępach 6-8 godzin, gdzie następują po sobie okresy ziębnięcia, gorąca i silnych potów
  • narastaniu gorączki towarzyszą silne dreszcze, po spadku gorączki chory czuje się dobrze, aż do momentu kolejnego napadu, który następuje w ciągu 48-72 godzin
  • ogólne złe samopoczucie
  • objawy grypowe – bóle głowy i mięśni, kaszel
  • bóle brzucha
  • bolesne oddawanie moczu
  • biegunka i wymioty
  • niepokój i pobudzenie
  • powiększenie śledziony
  • niekiedy niezbyt nasilona żółtaczka.

Objawy choroby występują przynajmniej 7 – 9 dni po zakażeniu. Okres inkubacji może być jednak zróżnicowany i wynosi 8 – 37 dni.

Każda osoba przebywająca na terenach zagrożonych malarią, u której wystąpiła gorączka i objawy grypopodobne, powinna natychmiast zgłosić się do lekarza, gdyż leczenie malarii należy rozpoczynać możliwie jak najwcześniej.

PRZYCZYNY MALARII

Malarię wywołują 4 gatunki pierwotniaków z rodzaju Plasmodium. Pasożyty po wniknięciu do organizmu dostają się wraz z krwią do wątroby lub śledziony, gdzie gwałtownie się namnażają, po czym ponownie powracają do krwiobiegu i niszczą krwinki czerwone.

Choroba przenoszona jest przez samice komara widliszka Anopheles.

Pierwotniaki wywołujące zimnicę mają złożony cykl rozwojowy, którego część przechodzą w ciele komara, gdy ulegnie on zarażeniu, ssąc krew chorego człowieka. W odpowiednim stadium rozwoju zarodźce malarii, obecne w ciele komara, przenoszone są z kolei na zdrowego człowieka (poprzez ponowne ukłucie), wywołując malarię.

W organizmie człowieka dochodzi do zainfekowania narządów wewnętrznych oraz krwinek czerwonych (erytrocytów), które ulegają rozpadowi, uwalniając zgromadzone w nich formy pierwotniaków. Wywołuje to charakterystyczne napady gorączki. Objawy choroby i stopień jej ciężkości zależą od stopnia inwazji erytrocytów.

DIAGNOSTYKA MALARII

  • próba paskowa wykrywająca antygeny pełzaka w kropli krwi
  • badanie krwi prowadzone w celu wykrycia pasożytów w rozmazie krwinek
  • ocena palpacyjna śledziony
  • badania określające funkcje narządów ustroju, gdyż malaria prowadzi do upośledzenia ich czynności.

Malaria może prowadzić do poważnych powikłań np. mózgowych, napadów drgawkowych, hiperglikemii, niewydolności nerek lub obrzęku płuc.

LECZENIE MALARII

Chorym podaje się leki przeciwzimniczne. Duże znaczenie ma obniżanie gorączki oraz zapobieganie odwodnieniu.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

W celu uniknięcia zarażenia malarią:

  • być świadomym istniejącego ryzyka zarażenia malarią na danym terenie, okresu wylęgania choroby i charakterystyki podstawowych objawów
  • zapobiegać ukłuciom komarów poprzez:
    • spanie w sprawdzonych pomieszczeniach (klimatyzowanych, położonych na wysokich kondygnacjach), w których nie ma komarów i moskitów, stosowanie siatek okiennych
    • używanie szczelnych moskitier w celu ochrony łóżka w nocy
    • noszenie długich spodni i koszuli z długimi rękawami podczas przebywania na zewnątrz
    • unikanie przebywania na powietrzu od zmierzchu do świtu, tj. w czasie żerowania komarów
    • stosowanie środków odstraszających komary na odzież, odsłoniętą skórę i moskitierę (środki zawierające dietylotoluamid)
  • stosować w odpowiedni sposób zalecone leki przeciwmalaryczne (po konsultacji z lekarzem) aby uniknąć rozwoju choroby.

 NIE NALEŻY:

  • zwlekać z wizytą u lekarza, szczególnie jeśli po tygodniu od przyjazdu w rejony zagrożone malarią lub w okresie do 3 miesięcy (niekiedy dłużej) od opuszczenia tych terytoriów wystąpi gorączka
  • zapominać, że podróżując do krajów zagrożonych malarią, powinno się zasięgnąć porady lekarskiej na 4-6 tygodni przed planowanym wyjazdem, w celu oceny ryzyka zarażenia malarią oraz ewentualnego doboru przez specjalistę odpowiednich leków przeciw-malarycznych i ich dawkowania (szczególnie w przypadku profilaktyki u dzieci i nastolatków, a także kobiet w ciąży i karmiących piersią).

Bardzo ważne jest także przyjmowanie leków przez 4 tygodnie po powrocie z podróży.

Więcej z kategorii: Choroby zakaźne i pasożytnicze