Niedokrwistość (znana również pod nazwą anemia) to zaburzenie, które polega na patologicznych zmianach zachodzących w składnikach krwi lub dotyczących funkcji tych składników.
Może występować z różnych powodów: na skutek niedoborów określonych substancji, w towarzystwie innych dolegliwości lub jako konsekwencja choroby. Walka z anemią zazwyczaj przybiera formę leczenia przyczyny, a nie skutku choroby – a więc polega na próbie zniwelowania czynnika, który wywołał niedokrwistość. Jakie rodzaje anemii znamy, jakie są ich objawy i jak się je leczy? Te i inne tematy związane z niedokrwistością poruszamy w poniższym tekście. Zapraszamy do zapoznania się z nim i do poznania cichego wroga krwi, którym jest omawiana anemia.
Co to jest niedokrwistość (anemia)?
Tak jak zostało to już wspomniane powyżej, anemia jest zaburzeniem w budowie lub w funkcjonowaniu składników krwi. Może ona dotyczyć samych czerwonych krwinek oraz spadku ich liczby (mówimy wówczas o erytropenii, czyli niedoborze erytrocytów), spadku poziomu hemoglobiny (czerwonego barwnika krwi, znajdującego się w erytrocytach) lub spadku zdolności krwi do transportowania cząsteczek tlenu. Wszystkie te stany są niekorzystne dla zdrowia i funkcjonowania całego organizmu – zwłaszcza, jeśli utrzymują się długo i nie są poddawane właściwemu leczeniu.
Wśród rodzajów niedokrwistości, w zależności od przyczyn jej powstania, wyróżniamy:
- Niedokrwistości pokrwotoczne, następujące w wyniku krwawienia nagłego (przykładowo – po wypadku) lub przewlekłego (krwawienie z przełyku, jelita i generalnie krwawienia wewnętrzne, obserwowane w przebiegu różnych chorób);
- Niedokrwistości niedoborowe (występujące najczęściej), pojawiające się na skutek niedoborów w organizmie różnych składników niezbędnych do prawidłowego wytwarzania i działania składników krwi (mowa tu przede wszystkim o żelazie, witaminie B12, a także o kwasie foliowym czy miedzi);
- Niedokrwistości makrocytarne (powiązane z nieprawidłową wielkością erytrocytów), hipoplastyczne (powiązane z wadliwym funkcjonowaniem szpiku kostnego), a także niedokrwistości obserwowane w przebiegu chorób przewlekłych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, gruźlica czy przewlekłe zapalenie układu moczowego.
Mnogość odmian anemii nie pozwala na skondensowanie informacji o wszystkich jej typach w jednym artykule. W dalszej części tekstu zajmiemy się więc niedokrwistością wynikającą z niedoborów, którą diagnozuje się najczęściej (także podczas rutynowych badań kontrolnych).
Anemia (niedokrwistość) – objawy
Objawy anemii różnicuje się ze względu na szybkość postępowania schorzenia. Jeśli niedokrwistość, czyli patologie w obrębie składników i funkcjonowania składników krwi zachodzą powoli, pacjent może odczuwać wzmożone zmęczenie fizyczne (szybka męczliwość), momenty dezorientacji, osłabienie (aż do omdleń), a także wzmożone pragnienie oraz drżenie kończyn. Z kolei anemia postępująca w szybkim tempie (zwykle są to niedokrwistości współistniejące z poważnymi schorzeniami, takimi jak nowotwory krwi, ale również krwawienia zewnętrzne i wewnętrzne) daje symptomy tradycyjne kojarzone z tą chorobą, a mianowicie niezdrowa bladość skóry, częste omdlenia i ogólny brak sił życiowych.
W przypadku zaobserwowania takich objawów, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który z całą pewnością wyda pacjentowi skierowanie na podstawowe badania laboratoryjne krwi – dzięki nim diagnosta będzie w stanie stwierdzić, czy zaistniały nieprawidłowości nie tylko w składzie krwi, ale również (co jest ściśle powiązane ze składem) w funkcjonowaniu całego układu krwiotwórczego oraz szpiku kostnego, biorącego udział w „produkcji” składników krwi.
Jak leczyć niedokrwistość?
Leczenie anemii rozwijającej się z powodu niedoborów leczy się farmakologicznie, uzupełniając w organizmie substancje, których brakuje pacjentowi. Leki stosowane w leczeniu niedokrwistości (https://liki24.pl/atc-krew-iuklad-krwiotworczy/atc-leki-stosowane-wleczeniu-niedokrwistosci/) to przede wszystkim:
- preparaty zawierające związki żelaza (Ascofer, Actiferol, Tarvit);
- preparaty zawierające witaminę B12 (B12 MAX, B-12 Vitum, VITA B12);
- preparaty zawierające kwas foliowy (Folik, FolActivin, Infolic Combi);
- preparaty zawierające miedź.
Oczywiście w leczeniu niedokrwistości stosuje się również inne leki, których działanie jest ukierunkowane na inne niż niedobory przyczyny pojawienia się anemii – o przepisaniu i doborze takich preparatów każdorazowo decyduje lekarz. W celu wsparcia leczenia farmakologicznego warto uzupełnić swoją dietę w pokarmy będące źródłem wymienionych powyżej pierwiastków, a więc w buraki, wątróbkę i zielone warzywa (dla uzupełnienia żelaza), mięso i tłuste ryby morskie (dla uzupełnienia witaminy B12), sałatę, szpinak, brokuły, kapustę i produkty pełnoziarniste (dla uzupełnienia poziomu kwasu foliowego) oraz w ziarna sezamu, produkty drożdżowe, ziarna słonecznika i kakao (dla uzupełnienia miedzi).
