Ospa wietrzna

Ospa wietrzna jest chorobą zakaźną wirusową, bardzo zaraźliwą. Na tę chorobę zapada około 95% dzieci przed okresem dojrzewania.

Objawy ospy wietrznej

Najważniejszym objawem ospy wietrznej jest wysypka, która może być poprzedzona (choć rzadko) tzw. okresem zwiastunów, trwającym 24-36 godzin.

Objawy okresu zwiastunów w ospie:

• ogólne złe samopoczucie
• ból głowy
• utrata łaknienia
• niewielka gorączka.

Po okresie zwiastunów rozpoczynają się właściwe objawy charakterystyczne dla ospy wietrznej.

Właściwe objawy ospy wietrznej:

• małe, czerwone plamki, które po kilku godzinach przekształcają się w pęcherzyki wypełnione jasnym płynem. Pęcherzyki są różnego kształtu i wielkości, nie występują grupami, lecz są nieco od siebie oddalone i dają się łatwo zetrzeć
• niektóre pęcherzyki zaczynają przysychać; od 4 dnia choroby tworzą się krosty z czerwoną obwódką, przekształcające się z czasem w brązowo żółte strupy
• kolejność pojawiania się wysypki jest następująca: tułów, twarz, owłosiona skóra głowy, kończyny; wysypka nie zajmuje zwykle dłoni i stóp; największe nasilenie wysypki obserwuje się na brzuchu i plecach
• wysypka może także pojawiać się na błonach śluzowych jamy ustnej, gardła, nosa oraz na spojówkach oczu
• wysypka występuje rzutami (w tej samej okolicy ciała można obok siebie zauważyć wykwity będące w różnym stadium rozwoju)
• wysypka występuje nagle, jest swędząca i szybko się rozwija.

Objawy poboczne:

• stan podgorączkowy lub gorączka przy każdym nowym rzucie wysypki
• świąd skóry, który poprzez drapanie się chorego może doprowadzać do zakażania wykwitów.

Chorują najczęściej dzieci w wieku od 1 do 14 lat. Okres zaraźliwości rozpoczyna się na 1-2 dni przed wystąpieniem wysypki i trwa do czasu przyschnięcia ostatniego wykwitu (przeciętnie 6-7 dni od początku wysypki).

Jednorazowe przebycie choroby pozostawia najczęściej trwałą odporność. Choroba jest częstsza w okresie od marca do maja, a objawy choroby występują po 11-21 dniach od zarażenia. U dorosłych choroba zazwyczaj przebiega ciężej, może prowadzić do ciężkich powikłań, np. zapalenia płuc lub zapalenia wątroby. Choroba trwa zwykle od 1 do 2 tygodni. Częściej występuje w okresie zimowym i wiosennym.

Przyczyny ospy wietrznej

Ospę wietrzną wywołuje wirus ospy oraz półpaśca, który wnika do organizmu przez błonę śluzową górnych dróg oddechowych. Następnie dostaje się do krwi i wędruje do skóry, błon śluzowych i narządów wewnętrznych. W komórkach naskórka pod wpływem wirusa dochodzi do zmian martwiczych i degeneracyjnych, których wyrazem jest powstawanie charakterystycznych wykwitów.

Źródłem zakażenia jest człowiek chory na ospę wietrzną lub półpasiec. Zarażenie następuje drogą kropelkową lub poprzez bezpośredni kontakt. Przeniesienie zakażenia przez osoby trzecie lub przedmioty jest bardzo rzadkie.

Diagnostyka ospy wietrznej

Chorobę rozpoznaje się na podstawie objawów i typowych cech wysypki.

Leczenie ospy wietrznej

W leczeniu można stosować leki przeciw wirusowe łagodzące objawy choroby. U dzieci i dorosłych można zastosować szczepionkę zapobiegającą zachorowaniu. Szczepienia przeciwko ospie nie wchodzą w skład obowiązującego w Polsce Programu Szczepień Ochronnych. Szczepienie przeciwko ospie może być wskazane w niektórych przypadkach obniżenia odporności u dzieci i dorosłych. Należy skontaktować się z lekarzem w celu uzyskania dokładnych informacji o dostępnych szczepionkach i ich zastosowaniu.

Wskazania do szczepień:

• dzieci powyżej 9. miesiąca życia, które nie chorowały na ospę wietrzną
• noworodki urodzone przez matki, które miały kontakt z ospą wietrzną do 5 dni przed porodem
• dzieci z białaczką, z zaburzeniami w układzie odpornościowym
• dzieci chore na inne choroby zakaźne, równocześnie z ospą wietrzną.

Porady lekarza

✓ NALEŻY:

• w przypadku podejrzenia ospy zasięgnąć porady lekarskiej. Zwykle stosuje się leki łagodzące wysypkę.

✓ NIE NALEŻY:

• drapać zmian skórnych, gdyż może to prowadzić do nadkażenia wykwitów i powstawania blizn.