Zapalenie cewki moczowej i pęcherza moczowego

Zapalenie cewki moczowej i pęcherza moczowego jest najczęstszą dolegliwością ze strony układu moczowego, ma przeważnie podłoże bakteryjne lub wirusowe. Proces zapalny obejmuje błonę śluzową cewki lub pęcherza moczowego, w poważniejszych przypadkach może dojść do zajęcia całej ściany pęcherza.

W przypadku rozszerzenia zakażenia na cały układ moczowy zapalenie pęcherza może okazać się niebezpieczne. Zapalenia pęcherza moczowego należą, obok przeziębień, do najczęstszych zachorowań infekcyjnych.

OBJAWY ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA

• uczucie parcia na pęcherz
• częste oddawanie niewielkich ilości moczu
• ból i pieczenie podczas oddawania moczu
• bóle i skurcze w okolicy pęcherza moczowego
• obecność krwi w moczu
• nieprzyjemny zapach moczu
• zmętnienie moczu
• gorączka i złe samopoczucie.

PRZYCZYNY ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA

Cewka moczowa kobiet (długość 3-5 cm) jest wyraźnie krótsza niż u mężczyzn (około 20 cm), co pozwala na łatwiejsze wnikanie zarazków w miejsce docelowe, przez co kobiety i dziewczęta znacznie częściej zapadają na zapalenia niż chłopcy i mężczyźni.

Zakażenie układu moczowego jest najczęściej spowodowane przez bakterie Escherichia Coli – pałeczki okrężnicy pochodzące z jelita grubego.

Czynniki ryzyka sprzyjające zakażeniu pęcherza moczowego:

• nieprawidłowości w budowie układu; moczowego (wrodzone wady)
• zaburzenia metaboliczne, np. cukrzycą;
• ciąża (płód uciska na moczowody, j utrudniając odpływ moczu)
• zapalenie pochwy
• obniżenie narządu rodnego kobiety
• przerost gruczołu krokowego
• brak higieny osobistej lub nieodpowiednie dbanie o nią
• obecność kamieni lub innych przeszkód w drogach moczowych
• cewnikowanie pęcherza
• współżycie seksualne.

DIAGNOSTYKA ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA

W większości przypadków zapalenie pęcherza moczowego nie prowadzi do groźnych powikłań. Jednak nieleczone zapalenie może sprzyjać przemieszczaniu się bakterii, prowadząc do odmiedniczkowego zapalenia nerek, co objawia się najczęściej obecnością krwi w moczu (krwiomocz), gorączką, dreszczami i mdłościami.

Na uszkodzenie nerek narażone są najczęściej małe dzieci oraz osoby starsze.

Badania wskazane w diagnostyce zapalenia pęcherza moczowego:

• badanie ogólne moczu (m.in. ciężar właściwy moczu, obecność białka, krwinek czerwonych i leukocytów)
• morfologia krwi (ocena stężenia kreatyniny, mocznika w surowicy, jonogram, OB)
• posiew moczu (ocena bakteriologiczna) Z urografia
• USG dróg moczowych.

Jeżeli jednak objawy choroby, mimo leczenia, nie ustępują i do tego dołącza gorączka, bóle krzyża lub pojawia się krew w moczu, należy niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza.

LECZENIE ZAPALENIA CEWKI I PĘCHERZA

Leczenie opiera się na stosowaniu antybiotyków w oparciu o wynik antybiogramu. W zależności od czynnika chorobotwórczego (określonego na podstawie badania bakteriologicznego), wywołującego zapalenie pęcherza, stosuje się odpowiednie leki przeciwbakteryjne.

PORADY LEKARZA

✓ NALEŻY:

• pić duże ilości płynów, aby zwiększyć ilość moczu oraz „wypłukać” bakterie, zaleca się napary z następujących ziół:
  • liść brzozy
  • ziele skrzypu
• spożywać witaminę C oraz napoje zakwaszające mocz (kwaśne środowisko hamuje rozwój bakterii), np. rozcieńczony sok z cytryny
• pić sok żurawinowy.

W celu zapobiegania zapaleniom pęcherza:

• całkowicie opróżniać pęcherz przy oddawaniu moczu
• utrzymywać odpowiednią higienę osobistą
• podcierać się w kierunku od cewki moczowej do odbytu (nigdy odwrotnie), gdyż zmniejsza to możliwość przenoszenia bakterii do cewki myć się przed i po stosunku płciowym oraz oddawać mocz tuż po współżyciu; pozwala to wypłukać bakterie z ujścia zewnętrznego cewki moczowej
• pić duże ilości wody zwykłej lub mineralnej oraz herbatki owocowe unikać wychłodzenia organizmu, np, przez mokry strój kąpielowy, zimne stopy.

✓ NIE NALEŻY:

• powstrzymywać oddawania moczu, ponieważ sprzyja to zakażeniu dróg moczowych
• stosować kosmetyków drażniących śluzówkę przedsionka pochwy i cewki moczowej
• siadać na zimnym podłożu i doprowadzić do oziębienia ciała
• spożywać:
  • kawy
  • napojów zawierających kofeinę
  • pikantnych przypraw

Produkty te mogą powodować podrażnienie ścian pęcherza moczowego.

Zarówno w leczeniu, jak i profilaktyce zapaleń dróg moczowych pomocne są terapie ziołowe:

Herbatki moczopędne z:

• liści brzozy
• skrzypu polnego
• nawłoci
• korzeni i owoców pietruszki
• rdestu ptasiego
• pokrzywy

Zioła działające dezynfekująco:

• liście mącznicy
• liście borówki brusznicy
• owoce jałowca

Preparaty, takie jak:

• urogran – granulat z ziół moczopędnych (ziele nawłoci, skrzypu, liść brzozy, korzeń lubczyka) stosowany w stanach zapalnych dróg moczowych i przy skąpomoczu
• urosan – mieszanka moczopędna (ziele skrzypu, liść brzozy, liść mącznicy, korzeń cykorii) stosowana w przewlekłych infekcjach pęcherza moczowego
• urosept – drażetki (zawierające wyciąg z korzenia pietruszki, liści brzozy i borówki brusznicy) stosowane w zakażeniach układu moczowego
• nerfobinisol – płyn (zawierający soki z krwawnika, brzozy, mniszka, nawłoci, skrzypu i pokrzywy) o działaniu moczopędnym, ułatwiający wydalanie kwasu moczowego.