Zapalenie spojówek jest procesem zachodzącym w obrębie błony śluzowej pokrywającej przednią część gałki ocznej oraz wewnętrzną powierzchnię powiek. Zapalenie spojówek jest jedną z najczęściej występujących chorób narządu wzroku.
Spojówka pełni funkcję ochronną oraz wydzielniczą, umożliwia ruchy gałki ocznej oraz powiek. Zawiera również liczne naczynia krwionośne, które w stanach zapalnych poszerzają się i silniej wypełniają krwią. W spojówce znajdują się także ujścia gruczołu łzowego, gruczoły łzowe dodatkowe, gruczoły potowe i łojowe.
OBJAWY ZAPALENIA SPOJÓWEK
Zapalenie spojówek może mieć charakter ostry lub przewlekły, a objawy, w zależności od typu zapalenia oraz czasu ich trwania, mogą być zróżnicowane.
Chory najczęściej uskarża się na:
- pieczenie i łzawienie oczu oraz uczucie ciała obcego w oku – przy zapaleniu prostym
- swędzenie powiek, pieczenie i łzawienie oczu, obrzęk tkanek wokół oczu, katar, kichanie — przy alergicznym zapaleniu spojówek
- ropną wydzielinę z oczu – przy bakteryjnym zapaleniu spojówek
- wodnistą wydzielinę z oczu, ból gardła, katar, powiększenie węzłów chłonnych – przy wirusowym zapaleniu spojówek
- wrażliwość na światło (światłowstręt), ciężkość i sklejanie się powiek, przekrwienie oczu i obrzęk spojówek, wybroczyny różnej wielkości – niezależnie od rodzaju zapalenia.
PRZYCZYNY ZAPALENIA SPOJÓWEK
Istnieje wiele przyczyn zapalenia spojówek. Ze względu na czynnik wywołujący zapalenie wyróżnia się:
- zapalenie spojówek niezakaźne
- proste – wywołane przez czynniki chemiczne lub fizyczne, takie jak: światło, wiatr, pył, kurz, mechaniczne drażnienie, dym, pary, gazy o działaniu drażniącym; jeżeli ma charakter przewlekły, ułatwia to wnikanie bakteryjnego czynnika chorobotwórczego, a tym samym predysponuje do zakażeń bakteryjnych
- alergiczne gr, gdy dochodzi do podrażnienia spojówek przez alergeny (cząsteczki wywołujące reakcje ze strony układu odpornościowego, np. pyłki roślin, kosmetyki, kurz, środki spożywcze, opakowania z tworzyw sztucznych i metali); najczęściej występuje wraz z katarem siennym, głównie w okresie wiosenno-letnim
- zapalenie spojówek wywołane zakażeniem
- bakteryjne
- wirusowe
- grzybicze
- zapalenie spojówek towarzyszące chorobom ogólnoustrojowym.
DIAGNOSTYKA ZAPALENIA SPOJÓWEK
Potwierdzenie zapalenia spojówek opiera się na stwierdzeniu charakterystycznych objawów podczas badania okulistycznego.
Najczęściej rozpoznanie zapalenia spojówek nie sprawia większych problemów, jednak niekiedy należy przeprowadzić szczegółowe badania lekarskie, takie jak posiew wydzieliny z oka, w celu ustalenia, czy przyczyną choroby jest bakteria czy wirus.
LECZENIE ZAPALENIA SPOJÓWEK
Proste zapalenie spojówek zazwyczaj ustępuje w ciągu tygodnia po zastosowaniu kropli lub maści antybiotykowej. Alergiczne zapalenie spojówek ustępuje po usunięciu alergenu z otoczenia. Niekiedy zalecane jest również przyjmowanie leków przeciwhistaminowych oraz przeciwzapalnych.
Leczenie bakteryjnej postaci zapalenia spojówek polega na stosowaniu miejscowo (w postaci kropli lub maści do oczu) antybiotyków.
Leczenie wirusowego zapalenia polega na podawaniu leków przeciwwirusowych oraz antybiotyków (aby zapobiec infekcji bakteryjnej). Zapalenia spojówek nie powinno się leczyć samemu, bez konsultacji lekarskiej, ponieważ nie usunie to przyczyny choroby, a może utrudnić dalszą diagnozę.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- często i dokładnie myć ręce
- zakładać okulary do pływania w przypadku korzystania z basenu publicznego
- zwilżać i zmywać ciepłą wodą wydzielinę gromadzącą się wokół oczu
- stosować okłady uśmierzające dolegliwości
- zakładać ciemne okulary przy wychodzeniu na słońce
- nosić szkła kontaktowe.
✓ NIE NALEŻY:
- kontaktować się bezpośrednio z osobą zakażoną
- używać przeterminowanych kosmetyków
- używać mydła, ręcznika i pościeli wspólnie z inną osobą
- narażać się na działanie czynników drażniących (dym papierosowy)
- malować oczu.
W celu zmniejszenia dolegliwości zaleca się: przemywanie powiek naparem z suszonego świetlika lub rumianku.