Próchnica zębów definiowana jest jako zlokalizowana destrukcja twardych tkanek zębów przez kwaśne produkty bakteryjnej fermentacji węglowodanów przyjmowanych w formie pokarmu. Przypadłość spowodowana jest zaburzeniem równowagi w jamie ustnej: zmiana biofilmu bakteryjnego, zmiana składu mineralnego zębów, dieta i wiele innych przyczyniają się do naruszenia homeostazy, prowadząc do próchnicy. Próchnica zębów jest stanem odwracalnym na każdym etapie choroby.
Czynniki ryzyka
Problem bolesności zębów związanych z próchnicą jest niezwykle powszechny na świecie. Świadomość problemu jest całe szczęście wysoka, badania przeprowadzone we Francji mówią, że mimo wysokiego poziomu opieki stomatologicznej wielu dorosłych martwi się o swój stan uzębienia. Czynniki ryzyka związane z wystąpieniem próchnicy można podzielić na podlegające zmianie i wrodzone. Zmienność osobnicza w postaci swoistego zestawu genetycznego, kolonizacja jamy ustnej przez zmutowane bakterie z rodzaju streptococcus, szkliwo i korzenie zębów podatne na uszkodzenia oraz komponenty immunologiczne same w sobie mogą zwiększyć ryzyko próchnicy u danego człowieka. Czynniki, na które mamy wpływ, powinny jednak bardziej niż wrodzone interesować w kontekście dbania o zdrowie swojej jamy ustnej. Najważniejsze, zależne od trybu życia, elementy wpływające na wystąpienie próchnicy to:
- Poziom higieny jamy ustnej
- Nawyki dietetyczne
- Używanie cukru prostego w diecie
- Metody karmienia noworodka
Inne wymieniane przez badaczy zależności między częstością problemów z zębami a danym czynnikiem obejmują: niski poziom socjoekonomiczny, lata spędzone na edukację, zamożność danego społeczeństwa i inne.
Mimo ścisłego powiązania próchnicy z zestawem obecnych w jamie ustnej bakterii nie udało się znaleźć pojedynczych gatunków mikroflory odpowiedzialnych za uszkodzenie zębów. Wydaje się zatem, że celowana antybiotykoterapia nie jest skutecznym narzędziem użytecznym w profilaktyce.
Leczenie próchnicy
Historycznie metodą pozbycia się bólów zęba było usunięcia zęba. W dzisiejszych czasach stawia się bardziej na regenerację i leczenie, metoda radykalna jest stosowana bardzo rzadko. Sama naprawa zęba to jednak za mało, aby utrzymać długotrwały efekt. Polityka ochrony zdrowia zębów w krajach skandynawskich kładzie nacisk na zachowania prozdrowotne, odpowiednią dietę, fluoryzacje i inne. Wydaje się, że jest to optymalna metoda, same leczenie próchnicy przynosi bowiem jedynie krótkotrwałe skutki. Opanowywanie bólu zębów w próchnicy jest możliwe przy użyciu leków przeciwbólowych, zawierających np.: deksketoprofen.
Przyjmowanie środków farmakologicznych nie powinno jednak sprawiać, że wizyta u stomatologa zostanie odłożona w czasie. Mimo że podstawą walki z próchnicą jest prewencja, to w przypadku wystąpienia choroby należy działać natychmiastowo. Dookoła gabinetów stomatologicznych wyrosło wiele mitów i przekonań prowadzących do odkładania leczenia aż do skrajnego momentu, który nie pozwala na dalsze oczekiwanie. Rozsądne dbanie o zdrowie swoich zębów polega jednak na usuwaniu problemu w jak najwcześniejszym stadium oraz profilaktyce.
Choroby przyzębia
Próchnica zębów
