Astma oskrzelowa (dychawica oskrzelowa) jest przewlekłą chorobą zapalną dróg oddechowych, przebiegającą z napadami kaszlu, duszności, świszczącego oddechu oraz odwracalnym skurczem oskrzeli. Skurcz oskrzeli ustępuje samoistnie lub pod wpływem leczenia.
Astma może mieć tło:
- alergiczne
- niealergiczne.
Szacuje się, że w Polsce na astmę oskrzelową choruje około 5% społeczeństwa, znacznie częściej występuje ona u dzieci. Często obserwuje się rozwinięcie astmy u osób, które wcześniej chorowały na inne choroby alergiczne.
Układa się to w tzw. marsz alergiczny: alergia pokarmowa -> wyprysk atypowy -> katar sienny -> astma.
OBJAWY ASTMY OSKRZELOWEJ
- suchy kaszel
- duszność wydechowa; charakterystyczne dla astmy są napady duszności, głównie nad ranem
- uczucie ucisku w klatce piersiowej
- świszczący oddech.
Astma alergiczna może współwystępować z alergicznym nieżytem nosa i alergicznym zapaleniem spojówek. Choroba przebiega z okresami zaostrzeń i okresami bezobjawowymi.
Główną cechą astmy jest występowanie tzw. napadów. Pacjent odczuwa wówczas nasilanie się wymienionych wyżej dolegliwości oraz dodatkowo doznaj e uczucia lęku. Chory domaga się świeżego powietrza, jest bardzo niespokojny. Wynika to z faktu, że ataki wywołują wiele negatywnych emocji.
W zależności od nasilenia objawów, częstości występowania napadów oraz reakcji na leczenie wyróżnia się astmę:
- dobrze kontrolowaną
- częściowo kontrolowaną
- źle kontrolowaną.
Astma zawodowa:
Astma zawodowa rozwija się u osób pracujących w specyficznych warunkach pracy, np. u piekarzy. Czasami konieczna jest zmiana miejsca pracy.
PRZYCZYNY ASTMY OSKRZELOWEJ
Wśród czynników predysponujących do rozwoju astmy wymienia się:
- obciążenie genetyczne
- infekcje wirusowe oskrzeli we wczesnym dzieciństwie
- występowanie innych chorób alergicznych (marsz alergiczny).
Astma występuje częściej u osób:
- mieszkających w mieście
- palących tytoń
- otyłych.
Astmę alergiczną wywołuje kontakt z alergenami, takimi Jak:
- pyłki roślin
- roztocza kurzu domowego (najczęstsza przyczyna w Polsce)
- zanieczyszczenia powietrza
- dym tytoniowy
- sierść zwierząt.
Astmę niealergiczną wywołują:
- nagła zmiana temperatury otoczenia
- silne emocje (stres oraz radość)
- infekcje
- wysiłek fizyczny
- leki.
DIAGNOSTYKA ASTMY OSKRZELOWEJ
Diagnostyka obejmuje:
- opis objawów przez pacjenta
- badanie lekarskie
- badanie spirometryczne – spirometr jest urządzeniem, które pozwala wykazać, ile powietrza przepływa przez drogi oskrzelowe w danym czasie, czy występuje skurcz oskrzeli i czy jest on odwracalny.
LECZENIE ASTMY OSKRZELOWEJ
Leki przyjmowane przez chorych na astmę można podzielić na przyjmowane raźnie, w razie nasilenia dolegliwości oraz przyjmowane stale i mające na celu kontrolę przebiegu astmy oraz niedopuszczenie do wystąpienia napadu. W zależności od wyjściowego nasilenia objawów oraz wyniku badania spirometrycznego dobiera się odpowiednie dla danego pacjenta dawki leków. Preferowane w astmie jest wziewne podawanie leków, gdyż umożliwia to szybkie działanie miejscowe, i ma bardzo znikome działanie ogólnoustrojowe.
Do wziewnego podawania leków stosuje się różne inhalatory:
- pneumatyczny (nebulizator)
- ciśnieniowy
- proszkowy.
Wybór zależy od wieku oraz preferencji pacjenta.
U młodych osób można zastosować terapię swoistą w postaci odczulania. Polega ono na podawaniu podskórnie bardzo małej ilości alergenów o wzrastającym stężeniu w kolejnych dawkach. W ten sposób hartuje się układ immunologiczny w kontakcie z danym alergenem.
Leczenie trwa ponad 3 lata.
Ze względu na możliwość wystąpienia ciężkiej reakcji ogólnoustrojowej, odczulanie można przeprowadzać jedynie w specjalistycznych poradniach.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- dowiedzieć się jak najwięcej na temat choroby
- regularnie dokonywać pomiaru tzw. szczytowego przepływu powietrza przez oskrzela za pomocą pikflometru
- nosić przy sobie leki do przerywania napadu.
✓ NIE NALEŻY:
- palić papierosów
- narażać się na kontakt z czynnikiem uczulającym
- zaniedbywać kondycji fizycznej.
