Zapalenie zatok przynosowych to stan zapalny obejmujący błonę śluzową zatok (jednej lub kilku).

Powietrze, które dostaje się do górnych dróg oddechowych przez jamę nosową, trafia również do zatok przynosowych. Zatoki to przestrzenie w kościach czaszki wypełnione powietrzem oraz wyściełane błoną śluzową pokrytą rzęskami.

Wyróżnia się zatoki:

  • szczękowe
  • czołowe
  • sitowe
  • klinowe.

Ich nazwy pochodzą od kości, w których się mieszczą.

Funkcje zatok

  • ochrona przy urazach twarzoczaszki
  • ogrzewanie i nawilżanie powietrza oddechowego
  • udział w mechanizmie powstawania głosu.

Jama nosowa połączona jest z zatokami systemem otworów, które zapewniają przemieszczanie się powietrza i wydzieliny.

Rodzaje zapalenia zatok ze względu na czas i skuteczność podstawowego leczenia

  1. ostre – odpowiadające na podstawowe leczenie
  2. nawracające – składające się z 4-6 epizodów ostrego zapalenia zatok rocznie, każdy z nich jest skutecznie wyleczony
  3. przewlekłe – trwające ponad 8 tygodni i nieodpowiadające na podstawowe leczenie.

OBJAWY ZAPALENIA ZATOK

  • ból w okolicy zajętej zatoki, głównie w okolicy czołowej, w rzucie zatok szczękowych, w okolicach skroni, ból ten nasila się przy zmianie położenia głowy
  • ropna wydzielina z nosa, koloru żółtozielonego (w zapaleniu bakteryjnym)
  • wodnista wydzielina (w zapaleniu wirusowym)
  • uczucie zatkanego nosa
  • mowa „przez nos”
  • gorączka i objawy ogólnego rozbicia (w postaci ostrej i nawracającej)
  • uczucie spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła.

Objawy są silniej zaznaczone w postaci ostrej.

W przewlekłym zapaleniu zatok przynosowych objawy są mniej nasilone i mogą występować na przemian z okresami bezobjawowymi.

PRZYCZYNY ZAPALENIA ZATOK

Zapalenie zatok przynosowych może być spowodowane przez: wirusy i bakterie.

Do jego rozwoju dochodzi w wyniku upośledzenia odpływu śluzu i wymiany powietrza między jamą nosową a zatokami. Zalegająca wydzielina stanowi doskonałą pożywkę dla bakterii, a słabsza wymiana powietrza umożliwia wzrost bakteriom beztlenowym.

Może być to spowodowane przez:

  • nawracające infekcje górnych dróg oddechowych
  • działanie czynników drażniących, takich jak dym tytoniowy, zanieczyszczenie powietrza
  • nieżyt alergiczny nosa
  • nagłą zmianę temperatury otoczenia.

Zapaleniu sprzyjają:

  • wady anatomiczne, np. skrzywienie przegrody nosa
  • występowanie polipów nosa lub zatok
  • upośledzenie odporności.

Stan zapalny może być przeniesiony do zatok, np. zapalenia tkanki okołozębowej, następuje wtedy zębopochodne zapalenie zatok.

DIAGNOSTYKA ZAPALENIA ZATOK

Diagnostyka obejmuje:

  • opis objawów przez chorego
  • badanie laryngologiczne
  • badanie morfologiczne krwi
  • zdjęcie RTG zatok przynosowych lub tomografię komputerową
  • badanie mikrobiologiczne wymazu z nosa, mające na celu ustalenie, jakie dokładnie bakterie wywołują stan zapalny i jaka jest ich wrażliwość na konkretne antybiotyki.

LECZENIE ZAPALENIA ZATOK

W leczeniu stosuje się przede wszystkim:

  • leki przeciwzapalne
  • leki przeciw obrzękowe
  • antybiotyki (w przypadku infekcji bakteryjnej).

U chorych ze skrzywieniem przegrody nosa należy rozważyć jej operacyjną korektę, a w przypadku polipów należy zdecydować o ich usunięciu.

PORADY LEKARZA

 NALEŻY:

  • udać się do lekarza, jeśli dolegliwości trwają dłużej niż kilka dni
  • oczyszczać nos często, delikatnie i każdy przewód nosowy oddzielnie
  • stosować inhalacje
  • po wykonaniu inhalacji pozostać kilka godzin w domu i unikać przeciągów
  • płukać jamę nosową solą fizjologiczną lub roztworem wody morskiej dostępnym w aptece
  • nawilżać powietrze.

 NIE NALEŻY:

  • bagatelizować objawów
  • palić papierosów, gdyż dym papierosowy dodatkowo podrażnia śluzówkę jamy nosowej
  • zapominać o zakładaniu czapki
  • latać samolotem, gdyż może to spowodować nasilenie dolegliwości bólowych z powodu wahań ciśnienia powietrza
  • nurkować.
Więcej z kategorii: Choroby układu oddechowego