Ciąża idealna trwa 40 tygodni, licząc od pierwszego dnia ostatniej miesiączki. W położnictwie okres ciąży dzielony jest na trymestry.

Te trzy etapy różnią się od siebie zasadniczo objawami ciąży, stopniem nasilenia dolegliwości u ciężarnej, stopniem rozwoju płodu powikłaniami.

Pierwszy trymestr ciąży

Pierwszy trymestr ciąży liczymy od pierwszego dnia ostatniej miesiączki do 12-13 tygodnia ciąży. Głównymi widocznymi objawami są w tym czasie nudności, napięcie piersi, częstsze oddawanie moczu, zmęczenie i nieznaczne powiększenie brzucha. Zazwyczaj objawy te są oznakami nie ciąży, tylko różnorodnych schorzeń. Stuprocentową pewność daje dopiero specjalistyczne badanie lekarskie.

Przeciętnie waga w pierwszym trymestrze ciąży powinna wzrosnąć o 1,5-2,5 kg.

Pierwszy miesiąc ciąży

1 miesiąc ciąży

W momencie zajścia w ciążę miesiączkowanie zostaje przerwane do czasu zakończenia regularnego i wyłącznego karmienia piersią. Organizm kobiety produkuje hormony potrzebne do stworzenia optymalnych warunków dla wzrostu dziecka. Piersi stają się nieco większe i bolesne.

U około połowy kobiet w ciąży pod koniec pierwszego miesiąca pojawiają się poranne nudności i wymioty. W początku ciąży kobieta może mieć tzw. zachcianki, które mogą drażnić ją np. obojętne albo przyjemne zapachy lub smaki. Do najczęstszych zachcianek należy wielka ochota na kwaśne pokarmy, np. kapustę lub kiszone ogórki. Z powodu powoli rozrastającej się macicy, dociskającej pęcherz moczowy, podwaja się częstość oddawania moczu.

Drugi miesiąc ciąży

2 miesiąc ciąży

Piersi kobiety są nadal wrażliwe i bolesne. Brodawki sutków i otoczki wokół nich robią się ciemniejsze. Codzienne poranne wymioty i nudności to normalne. W tym czasie przyszła mama może czuć zmęczenie i dlatego potrzebuje dużo odpoczynku. Wskazana jest również drzemka w ciągu dnia, jeśli przyjdzie tylko na nią ochota. Organizm kobiety dopiero zaczyna się przyzwyczajać się do nowej sytuacji, jaką jest ciąża. Powiększa się również ilość krwi w naczyniach krwionośnych i jest ona nieco rozwodniona w stosunku do zwykłej normy.

Trzeci miesiąc ciąży

3 miesiąc ciąży

Zmęczenie nadal nie ustępuje. Tak samo jest z nudnościami i wymiotami, choć pod koniec trzeciego miesiąca te dolegliwości powinny znacznie zanikać – nie jest to jednak regułą. Bardzo częste są bóle i  zawroty głowy. Ubrania powoli robią się za ciasne, zwłaszcza w talii i na wysokości piersi. Najlepszą opcją są luźne sukienki, pulowery, sweterki, elastyczne spódnice.

Pod koniec trzeciego miesiąca dziecko ma około 6 cm długości i waży około 15 g.



Drugi trymestr ciąży

Drugi trymestr ciąży trwa od 13 do 27 tygodnia ciąży. Jest okresem komfortowym dla ciężarnej kobiety, wtedy  ma ona już za sobą trudne dolegliwości pierwszego trymestru, uciążliwości zaś charakterystyczne dla ostatniego trymestru jeszcze się nie pojawiają.

Znaczny dyskomfort może wynikać z rozrastania się macicy, powodującego rozciąganie i ucisk narządów znajdujących się w miednicy. Matka zaczyna czuć ruchy dziecka między 18 a 20 tygodniem ciąży.

Możliwość przeżycia noworodka urodzonego pod koniec drugiego trymestru wynosi 70-80%. Śmierć najczęściej jest spowodowana przez zespół zaburzeń oddychania w wyniku niedojrzałości płuc.

Czwarty miesiąc ciąży

4 miesiąc ciąży

Wymioty i nudności zastępuje wzmożony apetyt, powodując przypływ energii i poprawiając samopoczucie. Kobiety, które już wcześniej rodziły, będą pod koniec tego miesiąca (18 tydzień) odczuwać ruchy dziecka. Brzuch będzie się bardziej powiększał, i przybierz wyraźnie ciążowy wygląd. Wtedy trzeba pomyśleć o noszeniu  ciążowych ubrań. Przyrost masy ciała ciężarnej kobiety powinien w tym czasie wynosić około pół kilograma na tydzień (razem 6-7 kg w ciągu drugiego trymestru).

Pod koniec czwartego miesiąca dziecko powinno ważyć około 130 g i mieć około 12 cm długości.

Piąty miesiąc ciąży

5 miesiąc ciąży

Pod koniec piątego miesiąca macica powiększa się i osiąga wysokość pępka. Serce kobiety znacznie szybciej bije, gdyż musi zaopatrzyć w krew również rozwijający się płód. Należy zwrócić w tym czasie uwagę na odpowiednią ilość snu – co najmniej 8 godzin każdej nocy oraz na odpoczynek w ciągu dnia. Nie wolno się przemęczać, trzeba unikać tłoku i dłuższego stania w jednej pozycji. Mogą zdarzać się skurcze łydek, zwłaszcza nocą, gdy przyszła mama nie dostarcza z pokarmem dostatecznej ilości wapnia. Najlepiej w takiej sytuacji podciągnąć do góry stopę, co rozciągnie tylne mięśnie łydki.

Pod koniec piątego miesiąca dziecko ma długość około 16 cm i waży około 300 g.

Szósty miesiąc ciąży

6 miesiąc ciąży

W szóstym miesiącu ciąży, kobieta poczuje pierwsze ruchy swojego dziecka (jeśli dotąd ich nie czuła). Koniecznie trzeba o tym powiedzieć swojemu lekarzowi. W tym miesiącu kobieta będzie odczuwać dość silne kopnięcia malucha. Skóra kobiety na brzuchu może zacząć swędzieć na skutek rozciągania się. Pojawiają się także bóle pleców.

Dlatego też ciężarna kobieta będzie musiała zrezygnować z noszenia obuwia na wysokim obcasie. Rozciągająca się macica może być przyczyną bolesnych dolegliwości w dole brzucha. Duże stężenie progesteronu może powodować zgagę i zaparcia. Stanie przez dłuższy czas jest nadal niewskazane.

Pod koniec szóstego miesiąca dziecko ma długość około 21 cm i waży około 600 g.



Trzeci trymestr ciąży

Ostatni trymestr ciąży trwa od 27 do 40 tygodnia ciąży. Bóle w okolicy dolnej części pleców i nóg bardzo często spowodowane są uciskiem mięśni i nerwów przez macicę oraz główkę płodu.

Kobieta dosyć często odczuwa uczucie ulgi jest to spowodowane zmniejszeniem ucisku na organy wewnętrzne, np. na żołądek oraz przeponę. Zauważalny jest też spadek aktywności ruchowej płodu przez większe rozmiary dziecka i brak miejsca w macicy.

W 4 końcowych tygodniach ciąży średni tygodniowy przyrost masy ciała płodu wynosi 224 g, a przeciętna masa ciała płodu w chwili porodu jest równa około 3300 g.

Siódmy miesiąc ciąży

7 miesiąc ciąży

W siódmym miesiącu mogą puchnąć okolice stopy i kostek, podczas stania. Dobrze jest wtedy ułożyć się wygodnie z nogami uniesionymi do góry. Jeśli obrzęki pozostają dłużej niż 24 godziny i są widoczne na rękach i twarzy, koniecznie należy skontaktować się z lekarzem, dlatego, że może być to objaw gestozy (zatrucia ciążowego). Na brzuchu kobiety mogą pojawić się żywo czerwone lub różowe pręgi – są to rozstępy skórne, bardzo charakterystyczne dla zaawansowanej ciąży.

Ciężarna kobieta może zacząć odczuwać pierwsze skurcze macicy, trwające przeważnie od 20 do 30 sekund i twardnienie brzucha. Są to skurcze Braxtona Hicksa, całkowicie normalne w tym okresie, lecz kiedy pojawiają się częściej niż 5 razy na godzinę i trwają odpowiednio długo, trzeba skontaktować się z lekarzem.

Końcem siódmego miesiąca dziecko ma już długość około 25 cm i waży około 1100 g.

Ósmy miesiąc ciąży

8 miesiąc ciąży

W ósmym miesiącu skurcze macicy są bardzo silne. Z piersi natomiast może zacząć wyciekać mleko kobiece. Kobieta może mieć kłopoty ze snem, ponieważ ciężarnej trudno znaleźć wygodną pozycję.

Ulgę może przynieść odciążająca pozycja na lewym boku, z podkurczonymi nogami. Na skutek wysokiego położenia dna macicy, uciskającego na płuca, oddechy mogą ulec skróceniu i przyspieszeniu. Ten ucisk dotyczy także żołądka, który staje się wtedy mniejszy i powoduje konieczność przyjmowania mniejszych posiłków, ale za to częściej, około 5-6 razy dziennie. Normą w czasie 7 i 8 miesiąca jest wzrost masy ciała na poziomie 0,5 kg na tydzień.

Pod koniec ósmego miesiąca dziecko ma już średnio 29 cm długości i waży około 1800 g.

Dziewiąty miesiąc ciąży

9 miesiąc ciąży

W efekcie obniżenia się dna macicy ciężarna kobieta odczuwa sporą ulgę w oddychaniu, żołądek staje się bardziej pojemny. Powiększa się za to ucisk na pęcherz moczowy, co powoduje częstsze niż dotychczas oddawaniem moczu.

Mogą nasilić się obrzęki  wokół stóp i kostek. Szyjka macicy powoli rozwiera się i staje się krótsza, co świadczy o  przygotowaniu do porodu. Kobieta czuje się stale zmęczona i wyczerpania ciężarem oraz wielkością brzucha, co również zmusza do częstego odpoczynku.

W ostatnim miesiącu ciężarna kobieta nie będzie już przybierać na wadze; w praktyce jest to ubytek około 0,5 kg na tydzień w stosunku do 8 miesiąca ciąży, tak aby całkowity przyrost masy ciała w trzecim trymestrze wynosił około 4-5 kilogramów.

Jest to najwyższa pora, by zdecydować, w którym szpitalu rodzić. Należy też ustalić ze swoim lekarzem, kiedy powiadomić go o rozpoczynającym się porodzie lub kiedy ciężarna powinna udać się do szpitala na poród.

Najczęstsze objawy wskazujące, że rozpoczyna się poród

  • regularne skurcze występujące np. co 5-10 minut
  • skurcze częstsze niż 5 razy w ciągu godziny
  • czas trwania skurczu 30-70 sekund
  • skurcze przybierające na sile, gdy kobieta się porusza
  • odejście wód płodowych.

Trzeba też upewnić się, czy można zadzwonić do swego lekarza lub położnej o każdej porze dnia i nocy, aby potwierdzić lub wykluczyć rozpoczynający się poród.

Pod koniec ostatniego miesiąca ciąży dziecko może ważyć od 2700 do 3800 g, ma zwykle od 48 do 52 cm długości i jest już przygotowane do opuszczenia bezpiecznego schronienia, jakim przez dziewięć miesięcy była dla niego macica matki.

Więcej z kategorii: Ciąża