Chłopcy także przeżywają okres dojrzewania, choć nieco inaczej niż dziewczęta. Jeden może wkroczyć w okres pokwitania w wieku zaledwie 10 lat, inny pozostaje dzieckiem aż do 14 roku życia. Większość chłopców zaczyna dojrzewać między 12 a 16 rokiem życia.
Tak naprawdę nie ma ustalonego wieku. Rozpoczynają oni okres pokwitania 2 lata później niż dziewczęta, przechodzą go wolniej i dłużej.
U chłopców testosteron – hormon wydzielany przez jądra powoduje wzrost męskich narządów płciowych. Moszna, jądra i prącie powiększają swoje rozmiary. W miarę powiększania się jąder, worek mosznowy wydłuża się, opada i marszczy. Skóra przybiera inną fakturę i odcień. U podstawy prącia pojawia się owłosienie łonowe, które z czasem się rozrasta i gęstnieje. Włosy łonowe rosną niekiedy do 20 roku życia.
W wieku 13 i 14 lat większość chłopców zaczyna szybko rosnąć. Czas intensywnego wzrostu może trwać kilka lat. Niektórzy chłopcy rosną nawet 13 cm rocznie. To, jaki wzrost ostatecznie chłopiec osiągnie, jest uwarunkowane genetycznie. W tym okresie ręce i nogi wydłużają się szybciej niż kręgosłup i wydają się nieproporcjonalne w stosunku do tułowia. Szybciej rosną również kości stóp, dlatego stopy osiągają ostateczny rozmiar wcześniej niż całe ciało, zaś dalszy wzrost w górę trwa nadal.
W okresie pokwitania następuje zach wianie proporcji ciała. Części ciała chłopca rosną w zróżnicowanym tempie. Głowa rośnie wolniej w porównaniu z innymi częściami. Wydłużają się dolne partie twarzy, co zmienia jej ogólny kształt. Ramiona poszerzają się, przez co biodra wydają się węższe, a ręce bardziej muskularne. W rzeczywistości muskuły rozrastają się w różnych partiach ciała, dotyczy to zwłaszcza ud, łydek i ramion.
Chłopiec przybiera na wadze. Jednoczesny szybki przyrost mięśni może powodować zaburzenia koordynacji ruchów. Nastolatek zaczyna być niezgrabny. Jego ciało może przybierać różne kształty i rozmiary. Jest on w stanie do pewnego stopnia kontrolować kształt swego ciała przez dietę i ćwiczenia.
Wykonując powolne, powtarzające się ćwiczenia, jest w stanie spowodować, że jego mięśnie będą twardnieć i uwypuklać się. Najważniejsze jest jednak jego podejście do własnego ciała. Jeśli doceni samego siebie i polubi własne ciało, niezależnie od tego, czy pasuje do współczesnej mody, łatwiej mu będzie przejść ten trudny okres dorastania.
Fazy dojrzewania u chłopców
Zarówno dziewczęta, jak i chłopcy rozwijają się według podanych wzorców, ale tempo i czas zmian regulują ich własne zegary biologiczne.
| Fazy | Czas trwania | Cechy |
|---|---|---|
| Faza I | 9 -13 rok życia | brak widocznych oznak pokwitania |
| Faza II | może zaczynać się pomiędzy 9 a 15 rokiem życia, przeciętnie 12 rok życia | • npowiększanie się jąder i moszny • pojawienie się cienkich, prostych włosów u podstawy prącia |
| Faza III | może zaczynać się między 11 a 16 rokiem życia, przeciętnie 13 rok życia | • dalszy wzrost jąder i moszny • zwiększenie długości prącia • owłosienie łonowe: włosy stają się ciemniejsze, dłuższe i skręcone • rozrost strun głosowych, głos staje się niższy 1 • występują zwracające uwagę przyrosty wysokości i masy ciała |
| Faza IV | może zaczynać się między 12 a 17 rokiem życia, przeciętnie 14 rok życia | • trwa skok wzrostu • poszerzanie ramion, sylwetka staje się bardziej umięśniona • zwiększa się długość i grubość prącia • owłosienie łonowe zaczyna przybierać kształt trójkąta, włosy robią się szorstkie • pojawienie się owłosienia pachowego • pojawienie się zarostu nad górną wargą i na policzkach • jądra zaczynają wytwarzać plemniki, pierwszy raz pojawi się wytrysk nasienia |
| Faza V | może zaczynać się między 14 a 18 rokiem życia, przeciętnie 15 rok życia | • sylwetka męska • narządy płciowe zewnętrzne i owłosienie łonowe osiągają wygląd jak u dorosłego • przyrosty wysokości ciała zmniejszają się • zarost na twarzy staje się mocniejszy • owłosienie ciała powiększa się, szczególnie na piersiach; może to trwać do 20. roku życia. |
Mutacja u chłopców w okresie dojrzewania
Hormony płciowe wywołują u chłopców także zmianę głosu. Narząd głosowy (krtań) w tym czasie rośnie, struny głosowe stają się grubsze i dłuższe, przez co zmienia się ich brzmienie. Krtań uwypukla się i tworzy tzw. jabłko Adama. Przeważnie następuje to około 14. lub 15. roku życia. Głos chłopca nieraz „załamuje się” w środku zdania. W rezultacie nabiera on nowego, męskiego brzmienia. Tę zmianę głosu nazywa się mutacją. Wielu chłopców uznaje mutację za jedną z największych niedogodności okresu dojrzewania.
Owłosienie u chłopców w okresie dojrzewania
Testosteron zawiaduje nie tylko wzrostem włosów łonowych, ale sprawia, że włosy pojawiają się też w innych miejscach na ciele. Chłopcom rosną włosy na rękach, udach i łydkach. Owłosienie pojawia się też na klatce piersiowej, na ramionach, plecach czy dłoniach. W tym samym czasie chłopcom zaczynają rosnąć wąsy, baki i broda.
Zarost pojawia się zazwyczaj wtedy, kiedy narządy płciowe są już dostatecznie rozwinięte. Przeważnie pierwsze włosy pojawiają się nad górną wargą, w zewnętrznych kącikach. Początkowo są rzadkie i nieznacznie przyciemnione. Z upływem czasu ciemnieją i gęstnieją, pokrywając całą powierzchnię nad górna wargą. Jednocześnie pojawia się zarost na górnych partiach policzków i środkowej części brody, pod dolną wargą.
Zaczynają też rosnąć włosy pod pachami i chłopcy zaczynają się intensywnie pocić. Pot przybiera inny zapach. Również inne partie ciała, genitalia czy stopy wydzielają specyficzne zapachy. Niektórym chłopcom pocą się i wilgotnieją dłonie. Nie powinni oni niepokoić się nadmierną potliwością, gdyż jest to absolutnie normalny, zdrowy objaw dojrzewania.
Pracę podejmują również gruczoły łojowe. Łojotok (wzmożone wydzielanie łoju) jest przyczyną przetłuszczania się włosów i powstawania pryszczy. Dodatkowo w okresie pokwitania powiększa się i ciemnieje otoczka wokół brodawki sutkowej. Zdarza się, że występuje wrażliwość i bolesność piersi.
Mimowolne erekcje oraz polucje
Jądra zaczynają wytwarzać plemniki. Występują mimowolne wzwody prącia. Po raz pierwszy pojawia się wytrysk nasienia. Czasem zdarza się, że u chłopca następuje wzwód prącia w czasie snu, przy czym wytryska pewna, niewielka ilość nasienia, które po wyschnięciu pozostawia sztywne plamy na prześcieradle lub bieliźnie.
Zjawisko to nazywa się wytryskiem nasienia (polucją) lub czasem określa się jako „mokry sen” – gdyż towarzyszy mu jakiś sen. Nie trwa ono dłużej niż minutę. Te wytryski nasienia występują nieoczekiwanie i bez jakiegoś określonego terminu. Są one objawem dojrzałości płciowej i zwykle występują po raz pierwszy w okresie dojrzewania.
Tego rodzaju wytrysk występuje automatycznie bez poprzedzających bodźców ostrzegających, jakie np. odczuwa się przed oddaniem moczu (uczucie parcia na pęcherz). Jest on zjawiskiem normalnym, które występuje od czasu do czasu w życiu każdego chłopca.
Prawie każdy mężczyzna nieprowadzący regularnego współżycia płciowego miewa zmazy nocne. Nie mają one żadnego ubocznego wpływu ani nie osłabiają organizmu, nie jest również istotna ich częstotliwość.
Wzwód prącia może występować nawet u niemowląt. Erekcja u chłopców i mężczyzn występuje w godzinach rannych po obudzeniu się. Może to być wywołane przez wypełniony moczem pęcherz, który uciska na gruczoły płciowe. Czasami chłopiec może zauważyć u siebie wzwody prącia w czasie dnia.
Wzwody mają wszyscy mężczyźni, ci zaś, którzy przejdą okres dojrzewania, wytwarzają nasienie i plemniki podczas wytrysku. Średnio w wytrysku znajduje się 40 milionów plemników.
Higiena intymna u chłopców
Dbałość o higienę intymną jest bardzo ważna w czasie dojrzewania. Higiena osobista chłopca polega na obmywaniu zewnętrznych narządów płciowych i usuwaniu spod napletka zbierającego się tam osadu, zwanego mastką (szarawy, o specyficznym zapachu). Niektórzy chłopcy niesłusznie uważają go za „ropę”, czyli objaw choroby.
Wydzielanie się mastki jest zjawiskiem normalnym, ma ona działanie bakteriobójcze, jednak zalegając w nadmiarze w fałdzie napletka, może powodować stany zapalne i nadżerkę naskórka, co z kolei sprzyja powstawaniu lokalnych zakażeń.
Do usuwania wydzieliny chłopcy powinni używać ciepłej wody, natomiast do obmywania prącia, moszny i ud zaleca się stosować wodę o temperaturze pokojowej.
Zimna woda posiada działanie hartujące, przeciwdziała nadwrażliwości zakończeń nerwowych, których jest w tej części bardzo wiele i nie stwarza pokus ulegania onanizmowi przy okazji obmywania się -w przeciwieństwie do wody ciepłej, która ma działanie odwrotne – pobudzające.
