Pokrzywka

Pokrzywka jest zespołem chorobowym, w którym charakterystycznym wykwitem jest bąbel pokrzywkowy, powstający bardzo szybko i ustępujący w ciągu kilku godzin bez pozostawienia śladu.

OBJAWY POKRZYWKI

• bąble pokrzywkowe o różnych wymiarach oraz kształtach, koloru różowego i lub porcelanowo-białego, otoczone zaczerwienioną skórą
• świąd.

Bąble pokrzywkowe mogą zajmować dużą powierzchnię skóry. Z uwagi na mechanizm powstawania choroby pokrzywce często towarzyszą inne objawy związane z obrzękiem błony śluzowej jamy ustnej i dróg oddechowych, takie jak duszność i kaszel.

Pokrzywkę można podzielić ze względu na czas utrzymywania się objawów.

Pokrzywka ostra:

• trwa do 6 tygodni
• występuje najczęściej u dzieci i młodzieży.

Pokrzywka przewlekła:

• trwa 6 tygodni i dłużej
• częściej występuje u dorosłych, szczególnie u kobiet.

PRZYCZYNY POKRZYWKI

Przyczyną powstawania bąbli pokrzywkowych jest aktywacja specyficznych komórek zwanych komórkami tucznymi i uwalnianie z nich mediatorów, m.in. histaminy, substancji, która powoduje wzrost przepuszczalności naczyń, obrzęk skóry właściwej i powstanie bąbla pokrzywkowego. Do aktywacji komórek tucznych może dochodzić na drodze alergicznej lub w innym mechanizmie powodującym pokrzywkę niealergiczną.

Występuje wiele rodzajów pokrzywki, które mogą być wywołane przez inne czynniki sprawcze.

Typy pokrzywki:

1. Pokrzywka alergiczna – wywołana jest działaniem alergenów, tj. substancji powodujących wystąpienie odpowiedzi układu immunologicznego tylko u ludzi predysponowanych, nie-wywołujących natomiast tych zmian u ludzi zdrowych.

Najczęstsze alergeny wywołujące pokrzywkę:

• niektóre leki (penicylina, leki znieczulające miejscowo)
• substancje zawarte w jadach owadów
• alergeny wziewne
• alergeny pokarmowe.

Najczęstsze alergeny pokarmowe:

• orzechy, orzeszki ziemne
• ryby
• skorupiaki
• mleko
• owoce.

2. Pokrzywka fizykalna – wywołana jest przez bodźce fizyczne, takie jak ucisk, zimno, ciepło, światło.

3. Pokrzywka z nietolerancji – wywołana najczęściej przez substancje chemiczne i związana z działaniem mechanizmów niealergicznych. Reakcje nietolerancji wykazują zależność od dawki.

Czynniki wywołujące pokrzywkę z nietolerancji:

• środki przeciwbólowe i inne leki (np. kwas acetylosalicylowy)
• konserwanty i związki chemiczne dodawane do żywności (np. benzoesany)
• barwniki.

4. Pokrzywka samoistna (pojawia się u 50% chorych).

5. Pokrzywka wewnątrzpochodna – wywołana przez czynniki wewnątrzustrojowe (może wystąpić w przebiegu niektórych chorób). Niekiedy wywołana jest czynnikami psychicznymi.

DIAGNOSTYKA POKRZYWKI

Chorobę rozpoznaje się na podstawie:

• wywiadu lekarskiego
• analizy stwierdzonych objawów klinicznych
• wnikliwego badania lekarskiego.

Niekiedy mogą być wskazane badania pomocnicze, mające na celu ustalenie przyczyny pokrzywki:

• testy skórne
• próby płatkowe.

LECZENIE POKRZYWKI

W przypadku podejrzeń, że objawy skórne mogą mieć charakter pokrzywki i utrzymują się one lub pokrzywce towarzyszą inne niepokojące objawy (np. duszność), należy zasięgnąć porady lekarskiej. Leczenie opiera się głównie na stosowaniu maści łagodzącej swędzenie i zmniejszającej objawy zapalenia.

Stosuje się również leki przeciwhistaminowe podawane doustnie albo w zastrzyku.

PORADY LEKARZA

✓ NALEŻY:

• dbać o higienę osobistą
• stosować filtry ochronne w czasie opalania
• unikać ukąszeń owadów poprzez stosowanie środków odstraszających.

✓ NIE NALEŻY:

• stosować leków bez konsultacji z lekarzem
• drapać miejsc swędzących
• spożywać w nadmiarze jaj, małż i czekolady.

W celu złagodzenia dolegliwości zaleca się stosowanie:

• naparu z pokrzywy
• naparu z mieszanki ziół: liścia babki, brzozy, korzenia mniszka
• kąpieli ziołowych i kompresów
• kremu z rumianku.