Krew jest bardzo ważnym składnikiem organizmu człowieka. Stanowi około 7% masy ciała, czyli u dorosłego człowieka odpowiada to 5 litrom. Większość krwi to osocze (55% objętości). Najważniejszą funkcją krwi jest dostarczanie tlenu, hormonów, składników odżywczych i enzymów do każdej komórki organizmu.

Poza tym krew transportuje takie substancje, jak: cukry, białka, immunoglobuliny (białka odpowiadające za odporność organizmu), aminokwasy, lipoproteiny (połączenia białek i tłuszczy), trójglicerydy, witaminy, związki mineralne, zbędne produkty przemiany materii, np.: CO2, mocznik i inne. Krew chroni również organizm przed wnikaniem do organizmu chorobotwórczych mikroorganizmów. Dzięki swojej krzepliwości bierze udział w zabliźnianiu ran.

W skład krwi wchodzą:

  • krwinki czerwone – erytrocyty
  • krwinki białe – leukocyty
  • płytki krwi – trombocyty
  • osocze – płynna część krwi.

Badania poszczególnych parametrów krwi ułatwiają w znaczny sposób diagnostykę bardzo wielu chorób. Dostarczają informacji o działaniu niemal wszystkich narządów organizmu. Pozwalają również na odpowiednie dobranie leków do danego schorzenia.

Jak już przeszliśmy przez procedurę pobierania krwi, wystarczy jedynie poczekać na wyniki badania krwi, które są dostępne przeważnie w przeciągu kilku godzin – w przypadku podstawowych oznaczeń. Z wynikami należy udać się do lekarza prowadzącego nawet wtedy, gdy żadna norma nie została przekroczona. Warto, aby specjalista miał wgląd w nasze wyniki w celu ewentualnej profilaktyki schorzeń. Dzięki morfologii można praktyczne na miejscu wykluczyć albo potwierdzić zakażenia organizmu, ciążę, niedokrwistość, stany zapalne, nowotwory czy przedawkowanie leków.

Kiedy wykonujemy morfologię krwi?

Warto zaznaczyć, że każdy dorosły człowiek powinien profilaktycznie wykonywać morfologię krwi minimum raz w roku, nawet w przypadku, gdy nic mu nie dolega. Zdarza się, że niektóre schorzenia dają o sobie znać na początku w obrazie krwi, a dopiero po jakimś czasie ich objawy stają się dla nas fizycznie odczuwalne. Stara zasada głosi, że ‘lepiej zapobiegać, niż leczyć’, dlatego możliwe jest nie dopuszczenie do rozwoju choroby, jeśli uda się ją zdiagnozować podczas badania krwi. A jeśli proces chorobowy już się rozpoczął, ale badany nie odczuł jeszcze bezpośrednio jego skutków, jest szansa na szybsze i bardziej efektywne leczenie, niż w przypadku rozwiniętej już w organizmie choroby.

Nadmieńmy tutaj także, że profilaktyczne wykonywanie morfologii dotyczy tylko osób dorosłych, natomiast dzieci podstawowe badanie krwi wykonuje się na wyraźne polecenie lekarza, gdy widzimy, że coś niepokojącego dzieje się ze zdrowiem dziecka. Jeśli natomiast wykonujemy morfologię z powodu już występujących problemów ze zdrowiem, to badanie to możemy wykonać prywatnie – wtedy nie potrzebujemy skierowania od lekarza, po prostu przychodzimy do placówki wykonującej takie badanie i płacimy (opłaty za podstawowe badanie krwi, czyli morfologię, nie są wysokie). W innym przypadku, jeśli badanie to chcemy wykonać bezpłatnie, potrzebujemy skierowania od lekarza (inne badania, które można wykonać bezpłatnie mając skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu).

W jaki sposób przygotować się do wykonania morfologii krwi?

Oczywistym jest, że aby otrzymać wiarygodne wyniki morfologii, nie możemy stawić się na badanie ‘z marszu’. Ważne jest odpowiednie przygotowanie badanego, które zaczyna się już na 24 godz. przed planowanym pobraniem krwi. Pierwsza, ważna zasada – krew pobiera się przeważnie w godzinach porannych. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że od rana poziomy poszczególnych wskaźników krwi są najbardziej miarodajne. Ponadto, na badanie krwi badany zgłasza się na czczo, czyli minimum 6 godzin po ostatnim zjedzonym posiłku.

Najlepiej więc wykonać morfologię od rana. Bezpośrednio przed badaniem nie należy wykonywać wysiłku fizycznego – warto zaplanować podróż do placówki pobierającej krew z wyprzedzeniem, aby uniknąć forsownego biegu, który może znacząco wpłynąć np. na nasz poziom białych krwinek, a tym samym zafałszować wynik morfologii. Jeśli natomiast chodzi o jedzenie oraz napoje – w ciągu minimum 6 godzin przed pobraniem krwi można pić jedynie niegazowaną wodę mineralną.

Zaleca się także ograniczenie bardzo tłustych i/lub słodkich potraw nawet na dobę przed pobraniem krwi. Nie należy ograniczać ilości jedzenia, a jedynie zadbać o jego jakość. To samo dotyczy alkoholu – na dobę przez badaniem krwi najlepiej w ogóle nie sięgać po alkohol. Bezpośrednio przed badaniem warto także poinformować osobę wykonującą badanie, jeśli jest się wrażliwym na widok krwi lub jeśli wcześniej zdarzały się epizody omdlenia w sytuacji pobierania krwi. Uniknie to niepotrzebnego stresu zarówno badanemu, jak i badającemu.

Jak wygląda badanie krwi – morfologia?

Skoro już wiemy, po co wykonuje się badanie krwi, prześledźmy jego przebieg. Morfologię krwi wykonuje się w specjalistycznych placówkach (szpitale, przychodnie, laboratoria) przez wykwalifikowane w tym kierunku osoby oraz sprzęty. Po dokonaniu rejestracji i weryfikacji tożsamości, badany siada w fotelu (wrażliwe na widok krwi osoby mogą leżeć) a osoba pobierająca krew zakłada opaskę uciskową na górze kończyny, z której pobierana jest krew – przeważnie jest to ręka, a krew pobiera się z żyły w zgięciu łokciowym. Badany proszony jest o wyprostowanie ręki oraz zaciśnięcie pięści w celu lepszego uwidocznienia żyły. Następnie osoba badająca odkaża miejsce wkłucia (np. roztworem alkoholu etylowego), naciąga skórę badanego oraz wkłuwa igłę w żyłę. Zwalnia także ucisk opaski. Krew może być pobierana za pomocą strzykawki, bądź może skapywać bezpośrednio do probówki. Po pobraniu odpowiedniej ilości krwi badający wyciąga igłę z żyły a badany jest proszony o mocne dociśnięcie jałowego gazika w miejsce ukłucia. Ma to zapobiec powstaniu krwiaka w miejscu wkłucia. Z wyżej wymienionego powodu nie powinno się także zginać łokcia, tylko przez kilka minut trzymać rękę wyprostowaną. Badanie dobiegło końca – teraz wystarczy jedynie poczekać na odbiór wyników – można to zrobić osobiście, najczęściej jeszcze tego samego dnia. Coraz popularniejszą formą uzyskania wyników badania krwi jest ich odbiór w formie elektronicznej, po zalogowaniu się do odpowiedniego panelu na stronie internetowej placówki wykonującej badanie. Wszelkie informacje badany uzyskuje w placówce, w której wykonuje badanie krwi.

Więcej z kategorii: Badania diagnostyczne