System tradycyjnej medycyny chińskiej (TCM) o wielowiekowej historii bardzo różni się od naszej medycyny: inne jest pojmowanie człowieka, inny pogląd na chorobę, inna rola lekarza, inny sposób badania i leczenia. Mimo niemożliwości pogodzenia tych dwóch dziedzin w wielu wypadkach mogą się one sensownie uzupełniać.

Własny świat myśli

Własny świat myśli

W ramach tradycyjnej medycyny chińskiej pojawiły się różne teorie mówiące o zależnościach pomiędzy życiem a pozycją człowieka w świecie. Duchowe tło medycyny chińskiej uformował przede wszystkim tao-izm, z którego wynika wyobrażenie jin i jang, a także nauka Konfucjusza. Z tego świata myśli można zamieścić tutaj tylko nieliczne przykłady:

Centralną pozycję w chińskim pojmowaniu świata zajmuje wyobrażenie jin i jang o dwóch stronach każdej rzeczy. Jin mogą stanowić takie cechy jak: kobiecość, wnętrze, miękkość, ciemność, wilgotność, zimno, bierność, bycie nieświadomym; jang mogą przedstawiać takie cechy jak: męskość, zewnętrzność, twardość, jasność, suchość, gorąc, aktywność, bycie świadomym. Jin i jang nie są jednak siłami przeciwstawnymi, które chcą się wzajemnie zniszczyć – wręcz przeciwnie: jin i jang są nierozłącznie związane ze sobą i dopiero wspólnie tworzą całość.




Zaburzenie harmonii między nimi, wytrącenie z równowagi, może spowodować powstanie choroby. Siły wywierające szkodliwe działanie na harmonię pomiędzy jin i jang mogą pochodzić z zewnątrz lub mieć przyczyny wewnętrzne.

Z wzajemnego oddziaływania jin i jang wypływa qi (wymawiaj: czi) – energia życiowa, z której, zgodnie z wyobrażeniem chińskim, zbudowany jest cały kosmos. Qi uosobiona jest w człowieku w pięciu formach – substancjach podstawowych – z których każda jest odpowiedzialna za inny aspekt bytu. Jeżeli energia przepływa swobodnie w organizmie, to człowiek jest zdrowy. Przy braku qi lub jej zablokowaniu człowiek zaczyna chorować. Qi przepływa przez organizm po pewnych drogach energetycznych, tak zwanych meridianach. Na takie meridiany działa się z zewnątrz poprzez odpowiednie bodźce, na przykład przy akupunkturze.

Tradycyjna medycyna chińska – drogi leczenia

Tradycyjna medycyna chińska - drogi leczenia

W tradycyjnej medycynie chińskiej urządzenia techniczne służące do diagnozowania nie odgrywają żadnej roli; bada się za pomocą zmysłów, a stosowane przy tym metody to rozmowa, oglądanie, słuchanie, wąchanie i dotykanie.

Po postawieniu diagnozy leczenie jest skierowane na przywrócenie utraconej równowagi pomiędzy siłami w organizmie; wzmacnia się to, co jest osłabione, a osłabia to, co ma zbyt wiele siły.

Tradycyjna medycyna chińska leczy kilkoma sposobami:

  • terapia lekarstwami,
  • akupunktura i leczenie typu moksa,
  • masaż tuina,
  • qigong i gimnastyka meridianowa,
  • nauka o odżywianiu i sposób życia.





W tradycyjnej terapii lekarstwami stosuje się substancje pochodzenia roślinnego, zwierzęcego i mineralnego. Znajdują one zastosowanie jako wywar z ugotowanych środków leczniczych, a także jako tabletki, maści, plastry, nalewki, ekstrakty i kąpiele.

Masaż tuina, zwany również chińską terapią manualną, jest pracą nad specjalnymi punktami akupunkturowymi i chorymi rejonami ciała.

Qigong obejmuje medytacyjne ćwiczenia oddechowe i ruchowe, które mają za zadanie doprowadzić do swobodnego przepływu energii życiowej qi. Gimnastyka meridianowa, poprzez łagodne napinanie, pomaga przy rozluźnianiu skurczonych mięśni i przy odprężeniu.

Przejście od środków pokarmowych do lekarstw jest dla Chińczyków płynne. Rozwaga, odpowiednia ilość oraz, w zależności od pokarmu, właściwa temperatura i sposób przyrządzania należą do podstawowych reguł odżywiania.

Akupunktura

Akupunktura

Akupunktura jest najbardziej znaną na Zachodzie metodą leczenia, wywodzącą się z tradycyjnej medycyny chińskiej. Obecnie również u nas wielu lekarzy i terapeutów zaadaptowało ją do swojego sposobu leczenia. Akupunktura opiera się na twierdzeniu, że qi – energia życiowa – przepływa przez różne drogi, które przebiegają przez organizm, tworząc strukturę podobną do sieci. Dwanaście z tych torów to tak zwane meridiany główne, spośród których sześć przyporządkowanych jest jin, a sześć jang (Własny świat myśli). Obok kanałów głównych istnieją także meridiany boczne, które wypełniają się w momencie, gdy przez meridiany główne przepływa zbyt wiele qi.

Leczenie akupunkturą

Na meridianach leży wiele punktów akupunkturowych, przez które można wpływać na wszystkie narządy organizmu. Działa się na nie pięcioma metodami akupunkturowymi: za pomocą igieł do akupunktury i różnych metali, przez ogrzewanie wełną moksa lub tak zwanymi pałeczkami moksa (moksa to wysuszone ziele bylicy), przez mikro-upust krwi, przez uderzenia igłą z kwiatu śliwy i poprzez stawianie baniek. Skuteczność leczenia zależy od wybranego punktu akupunkturowego i metody. Meridiany można wzmacniać lub osłabiać w zależności od tego, w jaki sposób ma zostać odzyskana równowaga sił w organizmie.

Leczenie w krajach zachodnich polega głównie na zastosowaniu igieł do akupunktury. Jedna sesja trwa z reguły od 20 do 30 minut, a całość leczenia obejmuje zawsze kilka sesji. Nakłucia są odczuwalne, ale nie bolesne.

Akupunkturę można stosować przy licznych chorobach, przy których możliwa jest aktywacja samoleczących sił organizmu. Na Zachodzie stosuje się ją przy bólach, zaburzeniach neurowegetatywnych i chorobach psychosomatycznych.

Przeciwwskazaniami do stosowania akupunktury są zaburzenia recepcji bodźców (będące na przykład wynikiem schorzeń nerwów obwodowych), zaburzenia krzepnięcia krwi i choroby psychiczne; podczas ciąży i miesiączki powinno się pomijać niektóre punkty. Zabiegi akupunkturowe przeprowadza specjalnie wyszkolony lekarz lub terapeuta; nie jest możliwe samodzielne leczenie.

Akupresura

Akupresura

Z tradycyjnej medycyny chińskiej wywodzi się również akupresura; opiera się ona na tych samych założeniach dotyczących procesów w organizmie i możliwości wpływania na nie co akupunktura. Przy akupresurze nie stosuje się igieł ani innych narzędzi, lecz działa tylko poprzez uciskanie i pocieranie palcami wybranych punktów na meridianach.




Akupresurę można stosować do leczenia zaburzeń stanów nastrojowych i lekkich dolegliwości, a także jako działanie profilaktyczne. Nie wolno jej przeprowadzać na chorych miejscach na skórze oraz przy chorobach serca i układu krążenia. Akupresurę przeprowadza specjalnie wyszkolony lekarz, terapeuta lub psychoterapeuta. Osoby nie związane z medycyną także mogą wyuczyć się technik akupresury i stosować je do samodzielnego leczenia.

Więcej z kategorii: Zioła