Serce jest niezwykle pracowitym mięśniem, którego skurcze nie ustają przez całą dobę – pompują krew niezbędną do pracy naszego organizmu. Przy tak intensywnej pracy, serce narażone jest na wiele chorób, między innymi chorobę wieńcową, nadciśnienie, zawał czy niewydolność serca. Przyczyny tych dolegliwości mogą być różne, jednak w wielu przypadkach zależą od prowadzonego stylu życia. Zobacz, jak zapobiegać chorobom serca.
Zawał, nadciśnienie, niewydolność serca – przyczyny i czynniki ryzyka chorób serca
Choć przebieg chorób serca może być różny, to w przypadku takich dolegliwości jak zawał, nadciśnienie czy niewydolność serca, przyczyny bywają wspólne. Osobną grupę stanowią tu przyczyny genetyczne oraz wrodzone lub nabyte wady serca, jednak zdecydowana większość dotyczy przyjętego stylu życia i jego konsekwencji.
Do najważniejszych przyczyn chorób serca zalicza się nadwagę i otyłość. (1, 2) Drugim powszechnym czynnikiem zwiększającym ryzyko zachorowania na choroby serca jest palenie papierosów i picie alkoholu. Co w takim razie warto zrobić, by zapobiegać tego rodzaju chorobom?
Po pierwsze – zdrowa dieta
Zdrowa dieta jest ważna w profilaktyce chorób serca z kilku powodów. Przede wszystkim właściwa dieta pozwala utrzymać prawidłową masę ciała, a w przypadku nadwagi – zredukować ją. Po drugie dobrze zbilansowana, bogata w składniki odżywcze dieta poprawia funkcjonowanie całego układu krążenia, ułatwiając regulację ciśnienia, tętna czy przywracając prawidłową kondycję żył. Mieszkańcy krajów śródziemnomorskich wykazują niższy odsetek zachorowań na choroby serca, i to właśnie ich bogatą w warzywa, owoce i ryby dietę uważa się za czynnik wpływający pozytywnie na ten aspekt zdrowia. (3)
Warto zatem wprowadzić te składniki do swojego menu, ograniczając jednocześnie produkty bogate w cukier i tłuszcze nasycone. Badania wykazały także pozytywny wpływ diety wegetariańskiej na układ krążenia (4), więc odrzucenie mięsa i produktów odzwierzęcych także warto rozważyć, gdy chcemy zadbać o nasze serce.
Po drugie – ćwiczenia fizyczne
Ćwiczenia są kolejnym sposobem na zredukowanie masy ciała w przypadku osób z nadwagą. Pozwalają też poprawić ogólną kondycję i dotlenić organizm. Udowodniono, że najlepszy wpływ na ludzkie zdrowie ma aktywność fizyczna o umiarkowanej lub średniej intensywności. (5) Nie należy się przeforsowywać, lecz dobrać ćwiczenia odpowiednie do własnych możliwości.
Po trzecie – badania okresowe
Regularne badania pomagają wcześnie wykryć wszelkie nieprawidłowości. Chodzi tu zarówno o badania serca, jak i na przykład poziomu cholesterolu we krwi. Warto też kontrolować poziom sodu i potasu – pierwszy nie powinien być za wysoki, drugi – za niski. Do tego nawet samodzielne mierzenie ciśnienia i tętna pozwoli nam rozeznać się w aktualnej kondycji naszego ciała. Jeśli zauważymy jakieś niepokojące objawy, nie bójmy się konsultacji z lekarzem.
1. McMurray JJ, Pfeffer MA (2005). „Heart failure”. Lancet. 365 (9474): 1877–89.
2. M.F. Piepoli i inni, Zapobieganie chorobom sercowo-naczyniowym w praktyce klinicznej. Podsumowanie wytycznych towarzystw europejskich 2016, „European Heart Journal”, 37, Oxford University Press, 2016, s. 2315–2381
3. Norman M Kaplan, Joseph T. Flynn, Nadciśnienie tętnicze – aspekty kliniczne / Norman M. Kaplan, Bartosz Cebulski (tłum.), Andrzej Januszewicz (red.), Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2006.
4. J. McDougall, K. Litzau, E. Haver, V. Saunders i inni. Rapid reduction of serum cholesterol and blood pressure by a twelve-day, very low fat, strictly vegetarian diet. „J Am Coll Nutr.”.
5. Peter Schnohr, James H. O’Keefe, Jacob L. Marott, Peter Lange and Gorm B. Jensen, Dose of Jogging and Long-Term Mortality, Journal of the American College of Cardiology, Volume 65, Issue 5, February 2015.