Pomaga zapobiegać nieprawidłowym ustawieniom, bada rozwój uzębienia, a gdy zachodzi taka potrzeba – leczy wady zgryzu i koryguje krzywiznę zębów. Ortodonta to lekarz od pięknego uśmiechu, który za pomocą aparatów ruchomych i stałych prostuje nawet najbardziej skomplikowane skrzywienia.

Piękny uśmiech i proste zęby dodają twarzy uroku i wpływają na to, jak inni nas postrzegają. Jednak prawidłowy zgryz ma znaczenie nie tylko estetyczne, ale też zdrowotne. Zaniedbania pod tym względem mogą prowadzić do różnego rodzaju dolegliwości i powikłań.

Czym zajmuje się ortodonta?

Ortodoncja to dziedzina stomatologii specjalizująca się w korygowaniu wad zgryzu oraz prostowaniu nieprawidłowo ustawionych zębów. Lekarz ortodonta bada przebieg wzrostu i rozwoju, a także zapobiega nieprawidłowościom narządów żucia. Dzięki znajomości warunków sprzyjających prawidłowemu wzrostowi oraz czynników zaburzających ten rozwój, ortodonta może odpowiednio wcześnie skorygować zgryz i zapobiec komplikacjom.

Leczenie ortodontyczne pomaga utrzymać zęby w zdrowiu i zwiększa szansę na zachowanie ich aż do końca życia. Prosty zgryz chroni pacjenta przed chorobami zębów i przyzębia, np. przed paradontozą czy próchnicą spowodowaną odkładaniem się kamienia nazębnego w trudno dostępnych miejscach. Zapewnienie dziecku wsparcia ortodonty pozwala uniknąć wad wymowy. U dorosłych natomiast wyleczenie krzywego zgryzu pomaga pozbyć się różnych dolegliwości, takich jak m.in. bóle głowy, szyi czy barków wywołane obciążeniem mięśni żwaczy.

Wady zgryzu – jak zapobiegać?

Nie sposób całkowicie wyeliminować ryzyka wystąpienia wad zgryzu. Istnieje jednak wiele sposobów na jego zminimalizowanie. Zapobieganie wadom zgryzu u dzieci wymaga działania już od okresu niemowlęctwa. Obejmuje ono m.in.:

  •       Wybieranie odpowiednich smoczków, tzw. anatomicznych
  •       Możliwe ograniczenie używania smoczka i w miarę szybko odzwyczajanie dziecka od tego nawyku
  •       Zapobieganie nawykom ssania kciuka, warg czy policzków
  •       Możliwie wczesne przejście z butelki na zwykły kubek
  •       Niepozostawianie dziecka śpiącego z butelką w buzi
  •       Dbanie o higienę jamy ustnej już od pierwszych miesięcy życia
  •       Regularne wizyty u stomatologa (pozwalają wcześnie wykryć i leczyć próchnicę)
  •       Układanie główki dziecka na płaskiej poduszce – nie za nisko i nie za wysoko

Należy jednak pamiętać, iż profilaktyka nie będzie skuteczna w przypadku wad zgryzu o podłożu genetycznym bądź wywołanych czynnikami oddziałującymi na dziecko w okresie prenatalnym. Właśnie dlatego najważniejszym aspektem zapobiegania takim nieprawidłowościom jest kontrola i wczesne rozpoczęcie ewentualnego leczenia.

Pierwsza wizyta u ortodonty powinna odbyć się około 7. roku życia. W niektórych przypadkach warto zrobić to wcześniej, szczególnie gdy stomatolog, logopeda lub pediatra zwrócą uwagę na występujące nieprawidłowości.

Jakie są rodzaje aparatów ortodontycznych?

Ortodoncja wyróżnia dwa podstawowe rodzaje aparatów: ruchome oraz stałe. Pierwsze stosuje się u dzieci pomiędzy 4. a 12. rokiem życia – w okresie wymiany zębów mlecznych na stałe. Aparat ruchomy zakłada się na kilka lub kilkanaście godzin dziennie, najczęściej na noc. W przeciwieństwie do aparatu stałego, nie jest on na stałe przytwierdzony do zębów.

Stały aparat na zęby zalecany jest w leczeniu dorosłych i dzieci powyżej 12. roku życia. Za jego pomocą możliwe jest wyleczeniem nawet najbardziej skomplikowanych wad zgryzu. W klasycznej wersji zamki przytwierdzone są do zębów na stałe specjalnym klejem. Za pomocą gumowych opasek (ligatur) łączy je łuk ortodontyczny. Aparat stały wymaga comiesięcznej wizyty u ortodonty. Leczenie trwa od 1,5 roku do nawet 3 lat.

Najczęściej stosowany aparat na zęby to ten klasyczny – wykonany z metalu, jest najtańszą opcją. Dostępne są też inne formy leczenia:

  •       Aparat stały porcelanowy
  •       Aparat stały kryształowy
  •       Aparat stały lingwalny
  •       Aparat stały samoligaturujący

Jak wygląda pierwsza wizyta u ortodonty?

Wybierając się na pierwszą wizytę u ortodonty, warto dobrze się przygotować. Przede wszystkim należy zadbać o wyleczenie wszystkich ubytków i ewentualnych chorób dziąseł. W tym celu warto wcześniej odwiedzić stomatologa, który oceni stan naszej jamy ustnej. Jeśli mamy aktualne wyniki badań obrazowych, np. tomografii lub zdjęcia RTG łuków zębowych, dobrze jest wziąć je ze sobą.

Na pierwszej wizycie ortodonta przeprowadzi wywiad z pacjentem i dokładnie obejrzy jego zgryz i zęby. Na tej podstawie oceni, czy konieczne jest zastosowanie leczenia ortodontycznego. Jeśli pacjent posiada zdjęcia rentgenowskiego ani tomografii, będzie je musiał wykonać. Na kolejnej wizycie zapewne zostanie wykonany tzw. wycisk – gipsowy odlew szczęki lub (w nowoczesnych przychodniach) obraz cyfrowy łuków zębowych. Na jego podstawie zostanie wykonany aparat ortodontyczny.

Leczenie ortodontyczne trwa długo i wymaga częstych wizyt w gabinecie, jednak piękny uśmiech wart jest oczekiwania. Dzięki takiemu leczeniu będziemy dłużej cieszyć się zdrowiem jamy ustnej i korzyściami z posiadania mocnych, wytrzymałych zębów.

Polecane artykuły