Grzybica u człowieka może mieć różną postać i jest wywoływana przez wiele rodzajów grzybów.
Rodzaje grzybów wywołujących grzybicę:
- dermatofity, które wywołują grzybice właściwe dotyczące naskórka, włosów i paznokci
- drożdżaki i grzyby drożdżopodobne odpowiedzialne za drożdżycę błon śluzowych, skóry i paznokci.
Dermatofitozy, czyli grzybice wywoływane przez dermatofity, mogą dotyczyć:
- skóry owłosionej
- skóry gładkiej (w tym stóp)
- paznokci.
OBJAWY GRZYBICY
Objawy grzybicy skóry owłosionej (strzygąca):
- miejsce zmienione chorobowo jest zaczerwienione, a zajęta skóra ulega złuszczaniu
- ogniska są niewielkie, lecz liczne
- włosy są nierówno ułamane, szare
- występują czarne punkciki (pieńki włosów tkwiące w skórze), co sprawia wrażenie włosów przystrzyżonych
Objawy grzybicy skóry owłosionej (drobno zarodnikowa):
- występuje zaczerwienienie oraz złuszczanie się
- proces chorobowy zajmuje większe obszary skóry owłosionej
- włosy są ułamane równo, na wysokości kilku milimetrów ponad powierzchnią skóry i otoczone białoszarą pochewką
- występuje w postaci epidemii u dzieci
Objawy grzybicy skóry owłosionej (woszczynowa):
- obecność tzw. tarczek, czyli żółtych strupów, będących kolonią grzyba; tarczki mogą mieć różną wielkość, dochodzącą do 1-2 cm
- włosy są matowe, szorstkie oraz suche
- strupy i wyłysienie po usunięciu tarczek
Objawy grzybicy skóry gładkiej:
- obecność ognisk
- ogniska mają postać zaczerwienionych, łuszczących się plam, na obwodzie których często występują pęcherzyki oraz grudki i krostki
- zmiany chorobowe dotyczą skóry odkrytej – tułowia, twarzy, szyi, pachwin, stóp oraz rąk
Objawy grzybicy stóp:
- obecność ognisk zlokalizowanych w przestrzeniach między palcowych, najczęściej pomiędzy IV a V palcem i pomiędzy III a IV palcem
- w zaawansowanej grzybicy zmiany mogą dotyczyć innych przestrzeni między palcowych i całych stóp
- zmiany skórne mają charakter ognisk z maceracją naskórka
Objawy grzybicy paznokci:
- postępuje od wolnego brzegu płytki paznokciowy lub od strony wału paznokciowego
- może dotyczyć paznokci palców rąk i stóp
- paznokcie mogą stać się zielonkawe, żółte lufa żółtobrunatne
- paznokcie ulegają pogrubieniu, mogą rozwarstwiać się, stają się kruche i łamliwe, mogą być również pokryte podłużnymi bruzdami
Zakażenia drożdżakowe (kandydoza):
- kandydoza błon śluzowych przebiega pod postacią białawych plam, o konsystencji przypominającej zsiadłe mleko, nałożonych na błony śluzowe, pojawiający się stan zapalny wywołuje pieczenie oraz ból
- upławy w przypadku kandydozy sromu i pochwy
- kandydoza kątów ust, zwana zajadami, przebiega pod postacią pęknięć i nadżerek w kątach ust (lokalizacja jest najczęściej obustronna), czynnikami sprzyjającymi są niedobór witamin z grupy B oraz cukrzyca
PRZYCZYNY GRZYBICY
Choroba powstaje w następstwie zakażenia różnymi grzybami, zarówno swoistymi dla człowieka, jak i grzybami odzwierzęcymi. Do zakażenia grzybicą może dojść podczas bezpośredniego kontaktu z osobą chorą, jak i pośrednio poprzez kontakt z wilgotnymi przedmiotami (ręczniki, buty). Możliwe jest przeniesienie zakażenia ze zwierząt na człowieka. Powstawaniu grzybic, szczególnie wywoływanych przez drożdżaki, sprzyja częste stosowanie leków, m.in. antybiotyków i kortykosteroidów, stany zaburzonego funkcjonowania układu odporności, cukrzyca i inne choroby przewlekłe, a także skłonności osobnicze.
Wśród grzybic najczęstsza jest grzybica stóp, która jest powszechna m.in. u sportowców.
DIAGNOSTYKA GRZYBICY
W diagnostyce choroby, poza wywiadem lekarskim, analizą stwierdzonych objawów i badaniem lekarskim, kluczowe znaczenie mają badania mikologiczne. których celem jest stwierdzenie w pobranym od chorego materiale obecności grzyba wywołującego chorobę.
W tym celu przeprowadza się:
- badania mikroskopowe włosów
- posiewy materiału inne badania.
LECZENIE GRZYBICY
Leczenie opiera się w głównej mierze na:
- podaniu doustnych leków
- stosowaniu środków grzybobójczych w postaci roztworów lub kremów.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- zasięgnąć porady lekarza
- dbać o higienę
- powstrzymać się od kontaktów seksualnych w przypadku, gdy partner jest zarażony
- unikać pracy w warunkach wilgotnych i ciepłych
- dbać o szczególne osuszanie nóg, przede wszystkim przestrzeni między palcowych po każdym ich zamoczeniu
- nosić przewiewne buty
- nosić skarpety z naturalnych włókien
- każdorazowo używać klapek podczas wizyt na basenie i w łaźni
- używać pudrów kosmetycznych pochłaniających wilgoć
- spożywać czosnek i cebulę, które mają właściwości odkażające.
✓ NIE NALEŻY:
- narażać się na zakażenie ze strony osób chorych na grzybicę
- nosić gumowego obuwia
- nosić codziennie tego samego obuwia
- długo pracować w wilgotnych i ciepłych pomieszczeniach.
