Hipochondria to potoczna nazwa zaburzenia hipochondrycznego, należącego do grupy zaburzeń nerwicowych. Niegdyś funkcjonowała nazwa nerwica hipochondryczna.
Istotą choroby jest silne, stałe przekonanie pacjenta o cierpieniu na poważną chorobę oraz nadmierne skupienie na własnym ciele i niepoddawanie się argumentom lekarzy, że przedstawiane dolegliwości i skargi nie są objawem jakichkolwiek zaburzeń czy uszkodzeń organizmu.
W mowie potocznej często pojawia się słowo „hipochondryk” jako określenie człowieka nadmiernie przejmującego się własnym zdrowiem. Zwykle jest wypowiadane z politowaniem i zniecierpliwieniem w głosie. Jednak hipochondria wymaga leczenia, poważnie zaburza normalne funkcjonowanie chorego i często wiąże się z dużym cierpieniem.
OBJAWY HIPOCHONDRII
- przekonanie chorego, że cierpi na co najmniej jedną poważną chorobę (roz-poznaje u siebie chorobę)
- dominacja zainteresowania własnym zdrowiem
- uporczywe skargi na różne dolegliwości
- skupienie uwagi na jednym lub dwóch narządach (np. serce i żołądek)
- interpretowanie normalnych, fizjologicznych objawów czy doznań jako nienormalne, nieprawidłowe i przykre
- w dolegliwościach – dominacja uczucia bólu o różnej lokalizacji
- wymuszanie badań diagnostycznych i przeprowadzenia terapii (niekiedy interwencji chirurgicznej)
- częste wizyty u lekarzy i w szpitalu
- odrzucanie przez chorego logicznych argumentów lekarzy
- często występowanie lęku lub depresji.
Stałe przekonanie o istnieniu choroby i nadmierna koncentracja na swoim stanie zdrowia powodują zaburzenie codziennej aktywności życiowej oraz wywołują cierpienie. Dlatego chory szuka pomocy u lekarzy i „uzdrowicieli”, często zmieniając gabinety.
Obiektywne wyniki badań obrazowych i laboratoryjnych oraz zapewnienia lekarzy, że nie ma podstaw do rozpoznania choroby, nie przekonują chorego i upiera się on przy swoich dolegliwościach.
PRZYCZYNY HIPOCHONDRII
Hipochondria rzadko występuje jako samodzielny zespół chorobowy. Zwykle towarzyszy innym zaburzeniom psychicznym:
- depresji
- schizofrenii
- psychozie urojeniowej.
Przyczyny nie są znane, jednak istnieje kilka teorii, które próbują wyjaśnić powstanie zaburzenia. Jedna z nich mówi, że przyjęcie roli chorego w przypadku wydawałoby się nierozwiązalnych, trudnych problemów życiowych pozwala uniknąć stawienia im czoła i obowiązku ich rozwikłania.
Osoby cierpiące na hipochondrię przyjmują często samowolnie lekarstwa, co może być bardzo niebezpieczne dla ich zdrowia.
DIAGNOSTYKA HIPOCHONDRII
Diagnozowanie choroby jest trudne i trwa długo. Skargi i dolegliwości chorego nie wynikają z obecności choroby somatycznej, jednak zwykle przeprowadzane są szczegółowe badania diagnostyczne, by nie przeoczyć poważnego schorzenia. Wówczas chory utwierdza się w przekonaniu, że jest ciężko chory i tak powstaje błędne koło.
LECZENIE HIPOCHONDRII
Przy podejrzeniu zaburzenia hipochondrycznego należy zasięgnąć porady lekarza psychiatry. W leczeniu hipochondrii stosuje się psychoterapię (np. terapię muzyką, tańcem) oraz leki przeciwdepresyjne. Chory musi nauczyć się żyć ze swoją chorobą oraz normalnie funkcjonować w społeczeństwie.
PORADY LEKARZA
✓ NALEŻY:
- wykonywać różne badania, aby wykluczyć choroby, które się podejrzewa
- okazywać zrozumienie i cierpliwość w stosunku do osoby cierpiącej na hipochondrię
- przekonać chorego do badania psychiatrycznego.
✓ NIE NALEŻY:
- lekceważyć ani wyśmiewać chorego
- na siłę przekonywać chorego, że jego objawy są urojone
- samodzielnie decydować o rodzaju i ilości przyjmowanych lekarstw.
