Poznaj najważniejsze założenia diety kopenhaskiej i dowiedz się, czy jest bezpieczna dla Twojego zdrowia!

Z roku na rok coraz więcej osób w Polsce zmaga się z problemem nadwagi lub otyłości. Konsekwencje niniejszego stanu przyjmują nie tylko charakter somatyczny, ale także psychologiczny. Dlatego też, tak wiele osób poszukuje skutecznych i szybkich sposobów redukcji masy ciała. Jedną z najpopularniejszych diet odchudzających w ostatnim czasie stała się dieta kopenhaska (nazywana również dietą 13-dniową). Niemniej jednak, przestrzeganie zaleceń niniejszej kuracji odchudzającej nie jest zalecane ani przez lekarzy, ani przez dietetyków. Wszystko to ze względu na zbyt niską kaloryczność, która wiąże się nie tylko z wysokim ryzykiem wystąpienia efektu jo-jo, ale przede wszystkim z zagrożeniem stanu zdrowia. Jakie są najważniejsze zasady diety kopenhaskiej? I jaki wpływ na nasze zdrowie może wywrzeć jej długotrwałe stosowanie.

Dieta kopenhaska – najważniejsze założenia

Plan żywieniowy diety kopenhaskiej powstał w celu szybkiej i efektywnej redukcji masy ciała. Niniejsza kuracja odchudzająca rozplanowana jest na 13 dni. W czasie jej stosowania, organizm człowieka zostaje poddany istotnym restrykcjom kalorycznym. Z diety wykluczone zostają węglowodany oraz w znacznej mierze tłuszcze, czyli składniki odżywcze stanowiące podstawę zdrowego odżywiania. Głównym źródłem energii w diecie kopenhaskiej jest białko pochodzenia zwierzęcego. Wybór niniejszego składnika wydaje się być oczywisty, albowiem liczne badania naukowe dowodzą, iż białko odpowiedzialne jest za nasilenie procesów termogenezy, a tym samym przyspieszenie procesu odchudzania.

Dieta kopenhaska jest więc dietą niskowęglowodanową oraz redukcyjną. Zgodnie z jej założeniami, każdego dnia nie powinniśmy spożywać więcej niż 800 kalorii. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę na fakt, iż wartość 800 kalorii nie jest w stanie pokryć nawet poziomu podstawowej przemiany materii (energii niezbędnej do utrzymania prawidłowego przebiegu procesów życiowych) dorosłego człowieka, która utrzymuje się na poziomie około 1 200 kalorii. Dieta 13-dniowa doprowadza tym samym nie tyle do utraty masy ciała, co do istotnego spowolnienia procesów metabolicznych. Z kolei taki stan rzeczy stwarza wysokie ryzyko efektu jo-jo już w kilka tygodni po zakończeniu stosowania tego restrykcyjnego planu żywieniowego.

Wśród najważniejszych zasad diety kopenhaskiej wyróżnia się:

• Po pierwsze: stosowanie jadłospisu w czasie nie dłuższym i nie krótszym niż 13 dni;
• Po drugie: konieczność ograniczenia aktywności fizycznej w czasie stosowania diety;
• Po trzecie: wprowadzenie odpowiedniej suplementacji witamin i minerałów – w związku ze znacznym ograniczeniem ilości oraz spadkiem jakości spożywanej żywności;
• Po czwarte: dokładne przestrzeganie każdego z 13 planów żywieniowych diety kopenhaskiej. Osoba decydująca się na jej stosowanie nie może spożywać ani mniej, ani więcej kalorii niż zostało to ustalone w jadłospisie obowiązującym na dany dzień terapii;
• Po piąte: zaprzestanie żucia gumy (nawet miętowej) na czas stosowania diety;
• Po szóste: wypijanie minimum 1.5 L wody podczas każdego dnia stosowania diety;
• Po siódme: stosowanie diety kopenhaskiej nie częściej niż 1 raz na okres 24 miesięcy.

UWAGA! Zaleca się, aby osoby decydujące się na  dietę kopenhaską, na czas jej stosowania (13 dni) wzięły urlop w pracy, jak również powstrzymywały się od wykonywania obowiązków domowych. Wszystko to ze względu na zbyt niską kaloryczność diety, która może doprowadzić do pogorszenia samopoczucia, znacznego osłabienia organizmu, a nawet do epizodów utraty przytomności.

Przykładowy jadłospis diety kopenhaskiej

W odróżnieniu od zasad zdrowego odżywiania, które opierają się na 5-posiłkowym planie żywieniowym, dieta kopenhaska zakłada spożywanie wyłącznie 3 niepełnowartościowych posiłków (w tym: śniadania, obiadu oraz kolacji). Poniżej przedstawiony został przykładowy jadłospis diety 13-dniowej.

• Śniadanie (zalecane spożycie między godziną 8:00 a 9:00) – 1 kubek czarnej kawy z 1 kostką cukru, 1 szklanka wody mineralnej;
• Obiad (zalecane spożycie między godziną 12:00 a 14:00) – 100g ugotowanej na parze piersi kurczaka, ½ szklanki świeżych liści szpinaku, 1 pomidor, 1 szklanka wody mineralnej;
• Kolacja (zalecane spożycie między godziną 17:00 a 18:00) – sałatka z 2 jajek ugotowanych na twardo, z dodatkiem pomidora oraz jogurtu naturalnego o obniżonej zawartości tłuszczu, 1 szklanka wody mineralnej.

Wskazania i przeciwwskazania do stosowania diety kopenhaskiej

Ze względu na rygorystyczne zasady oraz kształtowanie nieracjonalnych nawyków żywieniowych, stosowanie diety kopenhaskiej jako sposobu redukcji masy ciała nie jest rekomendowane przez przedstawicieli środowisk lekarskich oraz dietetycznych.

Wyraźnym przeciwwskazaniem do stosowania niniejszego planu żywieniowego jest między innymi:

• Ciąża oraz okres karmienia piersią;
• Czas dorastania (diety kopenhaskiej nie mogą stosować osoby poniżej 18 roku życia);
• Choroba przewlekła (ze szczególnym uwzględnieniem chorób w obrębie układu krążenia, chorób o charakterze autoimmunologicznym oraz chorób neurologicznych);
• Zaburzenia odporności organizmu;
• Zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, zespół jedzenia napadowego);
• Niedawno przebyta infekcja oraz/lub zabieg chirurgiczny;
• Choroba nerek oraz/lub zaburzenia czynności wątroby;
• Starszy wiek.

Dieta kopenhaska – efekty

Stosowanie jadłospisu diety kopenhaskiej jest w stanie zapewnić istotną redukcję masy ciała szacowaną na poziomie 7, a nawet 20 kilogramów. Najwyższa efektywność niniejszego planu żywieniowego obserwowana jest u osób z istotną nadwagą lub otyłością. W tym miejscu warto jednak wiedzieć, że redukcja masy ciała osiągnięta za sprawą diety kopenhaskiej wiąże się przede wszystkim z utratą wody oraz glikogenu z organizmu, a nie tkanki tłuszczowej, która odpowiada za wywoływanie większości chorób o charakterze cywilizacyjnym (w tym nadciśnienia tętniczego oraz cukrzycy typu 2). Dlatego też, po zakończeniu stosowania diety u większości pacjentów w krótkim czasie dochodzi do pojawienia się efektu jo-jo. Ponadto, na skutek stosowania tak restrykcyjnej diety przez długi okres czasu, może dojść do wystąpienia napadów wilczego głodu, jak również do utraty kontroli nad ilością i jakością spożywanych pokarmów.

Konsekwencje wynikające ze stosowania diety kopenhaskiej

Stosowanie zasad diety kopenhaskiej może wywołać szereg negatywnych konsekwencji dla naszego zdrowia oraz samopoczucia. Wśród najważniejszych z nich wyróżnia się:

• Bolesne zaparcia oraz bóle brzucha, spowodowane przyjmowaniem niedostatecznych ilości błonnika pokarmowego, niezbędnego dla prawidłowej czynności jelit;
• Ogólne osłabienie odporności oraz istotne zmniejszenie wydolności fizycznej, spowodowane przyjmowaniem niedostatecznej ilości kalorii;
• Problemy z pamięcią i koncentracją, spowodowane niedoborem witamin i minerałów, jak również deficytem kalorycznym;
• Zaburzenia czynności wątroby oraz nerek, spowodowane przyjmowaniem nadmiernych ilości białka w porównaniu z innymi składnikami odżywczymi;
• Zaburzenia miesiączkowania oraz problemy z płodnością, spowodowane przyjmowaniem zbyt małej ilości kalorii.

Stosowanie krótkotrwałych, restrykcyjnych diet odchudzających niesie ze sobą nie tylko konsekwencje natury somatycznej, ale także psychologicznej. Okazuje się bowiem, że mogą przyczyniać się one do rozwoju zaburzeń odżywiania, które wywołują stan bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia, a nawet życia pacjenta.

Podsumowanie

Dieta kopenhaska to 13-dniowy plan żywieniowy, którego celem jest utrata istotnej liczby kilogramów w krótkim czasie. Podczas jej stosowania łączna wartość kaloryczna posiłków każdego dnia nie przekracza 600-800 kalorii. Dieta kopenhaska jest więc dietą niskokaloryczną. Ponadto, zgodnie z jej zasadami głównym źródłem energii dla człowieka jest białko, które odpowiada nie tylko za przyspieszenie procesów termogenezy, ale także za obciążenie czynności nerek oraz wątroby. Choć dietę 13-dniową można uznać za skuteczną, jej rygorystyczne zasady sprawiają, iż nie jest bezpieczna dla naszego zdrowia. Dlatego też, jeśli zmagasz się z problemem nadmiernej masy ciała, nie stosuj restrykcyjnych diet, które cieszą się popularnością w internecie. Skorzystaj z pomocy doświadczonego dietetyka, który podpowie Ci jak skutecznie i odpowiedzialnie osiągnąć zdrowy wygląd sylwetki.

Bibliografia:

1. Avenell A., Brown T., Mcgee M., 2004. What are the long-term benefits of weight reducing diet. J. Hum. Nutr. Dietet. 17, 317-335;
2. Becky Pemberton; “What is the Copenhagen diet plan, is it low sugar and is it is safe? All you need to know”;
3. Bieniewicz M., Bator E., Bronkowska M., 2015. Ocena podaży podstawowych składników odżywczych oraz wartość energetyczna diet redukcyjnych w wybranych czasopismach dla kobiet. Bromatol. Chem. Toksykol. 48, 25-31;
4. Brzozowska A., 2010. Składniki mineralne. [W:] Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu. Gawęcki J. (red). PWN, Warszawa, 240- 246;
5. Gulińska E., Sińska B., Kołłajtis-Dołowy A., 2006. Wartość energetyczna i odżywcza wybranych diet alternatywnych. [W:] Wszystkich rzeczy miarą jest człowiek. Jerzemowski J., Grzybiak M., Piontek J. (red.). Wyd. Tower Press, Sopot, 188-190;
6. Hamułka J., Wawrzyniak A., Targowska E., 2003. Ocena wartości odżywczej wybranych diet odchudzających publikowanych w prasie kobiecej. Żyw. Człow. Metabol. 30, 341-346;
7. Jeszka J., Woźniewicz M., Gawęcki J., 2010. Diety alternatywne w świetle nauki o żywieniu. Wegetarianizm. [W:] Żywienie człowieka a zdrowie publiczne. Gawęcki J. (red.). PWN, Warszawa, 501-510;
8. Kiedrowski, M., & Gajewska, D. (2013). Co powinien wiedzieć lekarz rodzinny o popularnych „dietach odchudzających” i samym odchudzaniu. Med Rodz, 3, 95-8;
9. Kolarzyk E., Janik A., Kwiatkowski J., Potocki A., 2010. Stosowanie diet odchudzających przez krakowską młodzież ze szkół ponadpodstawowych, z uwzględnieniem wieku i płci. Probl. Hig. Epidemiol. 91, 409-413;
10. Ostrowska L., Stefańska E., Czapska D., Karczewski J., 2003. Czynniki ryzyka chorób układu sercowo – naczyniowego u osób z nadwagą i otyłością, a spożycie głównych składników odżywczych i witamin antyoksydacyjnych. Żyw. Człow. Metabol. 30, 782-789;
11. Wawrzyniak A., Hamułka J., Kiełek K., 2007.mOcena diet odchudzających publikowanych w prasie. Żyw. Człow. Metabol. 34, 841-845.